Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 21 - Tiết 101: Phép phân tích và tổng hợp

Kiểm tra bài cũĐọc đoạn trích sau đây và thực hiện các yêu cầu: “ Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại. Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng tích lũy ngày đêm mà có.”Câu 1: Đọan trích trên thuộc văn bản nào? Do ai sáng tác?Câu 2: Văn bản đó đã sử dụng phương thức biểu đạt chính nào? Vì sao em biết?Câu 3: Em xếp văn bản :” Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm vào dạng văn nghị luận gì?Câu 4.Trong chương trình Ngữ văn 7 em đã được tìm hiểu về các phương pháp( phép) lập luận nào trong văn nghị luận?Kiểm tra bài cũVĂN NGHỊ LUẬNPhép lập luận giải thíchPhép lập luận chứng minhPhép phân tích và tổng hợpTIẾT 101: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP TUẦN 21I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp.1.Ví dụ ( SGK, tr 9).+ Vấn đề: Trang phục đẹp + Bố cục: 3 phần - Phần 1: Đoạn 1 - Phần 2: Đoạn 2, 3 - Phần 3: Đoạn 4 -> Mở bài-> Thân bài-> Kết bàiMỞ BÀI:-> Nêu ra các tình huống giả định có tính chất trái ngược:_Tình huống 1: “ Trên đường tuần tra ..đi chân đất” ( Hiện tượng ăn mặc đúng quy tắc)_Tình huống 2: “ thông thường .. trước mặt mọi người” ( Hiện tượng ăn mặc trái quy tắc)-> bàn về vấn đề trang phụcTIẾT 101: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP TUẦN 21I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp.1.Ví dụ ( SGK, tr 9).+ Vấn đề: Trang phục đẹp + Bố cục: 3 phần - Phần 1: Đoạn 1 - Phần 2: Đoạn 2, 3 - Phần 3: Đoạn 4 -> Mở bài-> Thân bài-> Kết bài-> THÂN BÀI:Vấn đề trang phụcLuận điểm 1: Trang phục phải phù hợp với hoàn cảnh.Luận điểm 2: Trang phục phải phù hợp với đạo đức.Luận cứ( Dẫn chứng, lí lẽ)- Cô gái một mình trong hang sâu -Anh thanh niên đi tát nước( câu cá) ngoài cánh đồng vắng..-Đi đám cưới -Đi dự đám tang - Tuân thủ những quy tắc “ngầm”->Văn hóa xã hội.Luận cứ( Dẫn chứng, lí lẽ)-Phù hợp với hoàn cảnh - Phải giản dị, phù hợp với môi trường -Phải gắn với trình độ và sự hiểu biết Tách vấn đề thành từng bộ phận, từng phương diện Phân tíchTIẾT 101: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP TUẦN 21I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp.1.Ví dụ ( SGK, tr 9).2. Bài học:a.Định nghĩa:- Phân tích: là phép lập luận trình bày từng bộ phận,phương diện của một vấn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật, hiện tượng..+ Vấn đề: Trang phục đẹp + Bố cục: 3 phần - Phần 1: Đoạn 1 - Phần 2: Đoạn 2, 3 - Phần 3: Đoạn 4 -> Mở bài-> Thân bài-> Kết bàiKẾT BÀITrang phục đẹp:- Hợp văn hóa-Hợp đạo đức-Hợp môi trường - Những cái chung được rút ra từ những điều đã phân tích Phép tổng hợp - Tổng hợp: là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích.b. Vai trò của phép phân tích và tổng hợp.- Phân tích làm cho ý nghĩa của vấn đề được cụ thể, cặn kẽ.- Giúp khái quát và nâng cao vấn đề đã phân tích.c. Mối quan hệ giữa phân tích và tổng hợp:Tổng hợp và phân tích có mối quan hệ chặt chẽ với nhau: không có phân tích thì sẽ không có tổng hợp.Ghi nhớ( SGK tr 10)TIẾT 101: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP TUẦN 21I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp.Ghi nhớ( SGK tr 10)II.Luyện tập:Bài 1 trang 10Luận điểm: Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng của học vấn .Luận cứ : 1. Học vấn là thành quả tích lũy của nhân loại được lưu giữ và truyền lại cho đời sau. Sách là phương tiện lưu giữ thành quả đó.2. Bất kì ai muốn phát triển học thuật cũng phải bắt đầu từ kho tàng quý báu được lưu giữ trong sách. Nếu không mọi sự việc sẽ bắt đầu từ con số không, thậm chí là giật lùi, lạc hậu.3. Đọc sách là sự hưởng thụ thành quả về tri thức và kinh nghiệm hàng nghìn năm của nhân loại . Đó là tiền đề cho sự phát triển học thuật của mỗi con người.TIẾT 101: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP TUẦN 21I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp.Ghi nhớ( SGK tr 10)II.Luyện tập:Hướng dẫn về nhà:1.Học thuộc phần ghi nhớ SGK tr 10.2. Dựa vào mẫu đã chữa ở bài tập 1, SGK tr 10, làm tiếp bài tập 2, 3 SGK tr 10.3. Từ kết quả của bài 1,2 3 và dựa vào lí thuyết đã học để làm bài tập 4 ,SGK tr 10.4. Xem trước bài : “Luyện tập phân tích và tổng hợp”.