Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài 23: Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Tôi là ai? 
- Sau khi GV đọc xong bài thơ, HS có 5 giây suy nghĩ và đoán tên các nhận vật mà bài thơ nhắc đến, cho biết nóhân vật đó thuộc tác phẩm nào 
- Đúng được thưởng, sai nhường quyền cho bạn khác 
Chém chết chằn tinhLấy được tên vàngGiết cả đại bàngCứu nguy công chúaChư hầu khiếp víaBởi một niêu cơmĐể lại tiếng thơmLưu truyền sử sách. 
Thạch Sanh 
THỜI GIAN 
0 : 05 
0 : 04 
0 : 03 
0 : 02 
0 : 01 
0 : 00 
HẾT GIỜ 
Nhà tôi là một cái hang 
Ăn uống điều độ, đôi càng tôi to 
Đá anh Gọng Vó ngẩn ngơ 
Trêu chọc chị Cốc bên hồ rỉa lông . 
Dế Mèn 
THỜI GIAN 
0 : 05 
0 : 04 
0 : 03 
0 : 02 
0 : 01 
0 : 00 
HẾT GIỜ 
Bảy tuổi biết giúp mẹ cha 
Việc nhà, cơm nước em là con ngoan 
Trách thay gia cảnh lầm than 
Làm thân ở đợ cho nhà Nghị gia 
Đố trên dưới, đố gần xa 
Bé em bảy tuổi đó là tên chi? 
Cái Tí 
THỜI GIAN 
0 : 05 
0 : 04 
0 : 03 
0 : 02 
0 : 01 
0 : 00 
HẾT GIỜ 
Sấm rền gió giậtMưa trút bốn phươngĐòi cướp Mị NươngTừ tay thần núi.Nghe danh từ đóCuộc chiến thiên nhiênCũng bởi cớ duyênThần tiên cưới vợ 
Thủy Tinh 
THỜI GIAN 
0 : 05 
0 : 04 
0 : 03 
0 : 02 
0 : 01 
0 : 00 
HẾT GIỜ 
Ngàn lau san sát, cỏ xanh xanh,Sảy nhớ ngày xưa kẻ tiết trinh.Cách trở bấy lâu hằng giữ phận,Hiềm nghi một phút, bỗng vô tình...Hay lòng, phó mặc vầng cao thẳm,Lẻ bóng tìm nơi chốn vắng thanh.Dầu nhẫn ai ai qua đến đấyThương nàng hòa lại trách Trương sinh 
Vũ Nương 
THỜI GIAN 
0 : 05 
0 : 04 
0 : 03 
0 : 02 
0 : 01 
0 : 00 
HẾT GIỜ 
NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
I. Tìm hiểu bài nghị 
luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) 
Đọc văn bản SGK - tr61 và trả lời câu hỏi 
THẢO LUẬN NHÓM 
Nhóm 1: câu a 
Nhóm 3: câu c 
Nhóm 2: câu b 
a. Vấn đề nghị luận của văn bản và nhan đề thích hợp cho văn bản 
Vẻ đẹp của anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. 
Có thể đặt tê n : Con người cống hiến thầm lặng đất Sa Pa. 
b. Luận điểm và những câu nêu lên hoặc cô đúc luận điểm của văn bản. 
Tấm lòng yêu đời, tinh thần trách nhiệm cao: Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ...gian khổ của mình. 
Lòng hiếu khách và sự chu đáo với mọi người : Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”... một cách chu đáo. 
Sự khiêm tốn của anh thanh niên : Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng ... lại rất khiêm tốn. 
c. Cách lập luận của người viết 
Lập luận người viết 
 luận điểm được nêu ra rõ ràng, ngắn gọn ở đầu đoạn văn, 
 luận cứ, luận chứng được đưa ra sau đó được phân tích làm rõ luận điểm. 
Luận điểm 
Luận cứ 
Cách triển khai 
Phép lập luận 
1 
2 
3 
Anh thanh niên đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình 
- Cuộc sống cô độc 
- Công việc vất vả 
- Yêu công việc, có suy nghĩ đúng đắn về công việc 
Diễn dịch 
Phân tích, chứng minh 
Anh thanh niên đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, sự quan tâm người khác chu đáo 
- Mến khách ngay từ phút đầu gặp gỡ 
- Chu đáo với vợ bác lái xe 
- Tiếp đón mọi người niềm nở 
- Thấy đóng góp của mình nhỏ bé 
- Giới thiệu những người nên vẽ hơn mình cho ông họa sĩ 
Anh thanh niên rất khiêm tốn 
GHI NHỚ 
Nghị luận về tác phẩm truyện là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể. 
Lưu ý 
Những nhận xét, đánh giá về truyện phải : 
- X uất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm được người viết phát hiện và khái quát. 
- Rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục. 
Bài nghị luận về tác phẩm truyện cần có bố cục mạch lạc, có lời văn chuẩn xác, gợi cảm. 
II. Luyện tập 
Đọc đoạn văn sgk, tr64 và trả lời 
câu hỏi 
THẢO LUẬN NHÓM 
Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì? 
Đoạn văn nêu lên những ý kiến nào? 
Các ý kiến ấy giúp ta hiểu thêm gì về nhân vật lão Hạc 
Vấn đề nghị luận của đoạn văn 
Tình thế lựa chọn sống chết của lão Hạc. 
Lão Hạc phải chịu đựng nỗi đau thân phận của con người nghèo khổ nhưng trong sạch, lương thiện với tấm lòng hi sinh cao cả. 
Đoạn văn nêu lên các ý kiến chính xác : 
Lão Hạc phải lựa chọn giữa sống và chết. 
Lão đã chọn cái chết trong còn hơn sống khổ, sống nhục. 
Cái chết của lão là gieo mầm cho cái sống của đứa con trai. 
Trò chơi 
Ai nhanh hơn? 
Cả lớp cùng xem video 
Thảo luận nhóm + Trả lời câu hỏi 
Đại diện 2 nhóm cùng lên bảng viết câu trả lời 
Nhóm nào nhanh hơn sẽ chiến thắng 
Xem đoạn phim sau và cho biết: 
Vấn đề nghị luận là gì? 
Vấn đề nào được triển khai qua luận điểm nào? 
Để khẳng định, đoạn phim đã đưa ra lập luận nào? 
Hướng dẫn tự học 
Ôn lại bài cũ + Vẽ SĐTD tổng kết bài học 
Soạn bài “ .” 
Cảm ơn thầy cô giáo và các em!