Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luận (tiếp)

Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 35Thứ 7 ngày 20 tháng 2 năm 2021 (9A, 9C) Đọc đoạn ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi. “Đói nghèo giết chết hơn 30.000 trẻ dưới 5 tuổi trên khắp thế giới mỗi ngày, báo cáo của Manos Unidas - một tổ chức phi chính phủ (NGO) Tây Ban Nha. Manos Unidas (United Hands) cho biết điều này có nghĩa là có khoảng 11 triệu trẻ em chết mỗi năm vì nghèo đói, trong đó có 7 triệu trẻ dưới 5 tuổi; 130 triệu trẻ không được đi học và 82 triệu trẻ bị mất tuổi thơ bởi phải kết hôn quá sớm. Báo cáo của Manos Unidas cũng cho hay hiện có 15 triệu trẻ em trên thế giới bị mồ côi vì AIDS, đa số rơi vào trẻ ở Nam Phi; 246 triệu trẻ phải đi làm khi chưa đủ tuổi lao động, trong đó có 72 triệu trẻ dưới 10 tuổi. Trong khi đó, theo ước tính của Liên hiệp quốc, có khoảng 100 triệu trẻ em trên thế giới không có nhà cửa và đang sống trên các đường phố”. Câu 1(0,5 điểm) Nêu phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 35PTBĐ: Nghị luậnCâu 2 (0,5 điểm) Nội dung chính của đoạn trích trên?Nồi dung: Đói nghèo ảnh hưởng tiêu cực tới trẻ em, ảnh hưởng về bệnh tật tảo hôn, bóc lột sức lao động, vi phạm quyền học tập .Câu 3: (1,0 điểm) Chỉ ra nét nghệ thuật được sử dụng trong câu văn: 11 triệu trẻ em chết mỗi năm vì nghèo đói, trong đó có 7 triệu trẻ dưới 5 tuổi; 130 triệu trẻ không được đi học và 82 triệu trẻ bị mất tuổi thơ bởi phải kết hôn quá sớm. Báo cáo của Manos Unidas cũng cho hay hiện có 15 triệu trẻ em trên thế giới bị mồ côi vì AIDS, đa số rơi vào trẻ ở Nam Phi; 246 triệu trẻ phải đi làm khi chưa đủ tuổi lao động, trong đó có 72 triệu trẻ dưới 10 tuổi. Nêu tác dụng của một nét nghệ thuật được sử dụng trong câu văn trên?Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 35- Biện pháp nghệ thuật: liệt kê (11 triệu trẻ em chết mỗi năm vì nghèo đói, 7 triệu trẻ dưới 5 tuổi; 130 triệu trẻ không được đi học và 82 triệu trẻ bị mất tuổi thơ bởi phải kết hôn quá sớm. 15 triệu trẻ em trên thế giới bị mồ côi vì AIDS; 246 triệu trẻ phải đi làm khi chưa đủ tuổi lao động, trong đó có 72 triệu trẻ dưới 10 tuổi)- Tác dụng:+ BPNT diễn tả đầy đủ, cụ thể, sâu sắc thực trạng đói nghèo đã ảnh hưởng trực tiếp đến trẻ em. Từ đó nhấn mạnh nỗi bất hạnh của trẻ em trên thế giới.+ Tác giả bày tỏ sự lo lắng, quan tâm thực trạng đói nghèo đã ảnh hưởng tiêu cực tới trẻ em. Mong muốn mọi người cùng chung tay quan tâm, chia sẻ tới nỗi bất hạnh của trẻ em.+ Giúp đoạn văn diễn tả cụ thể, sinh động, tăng nhịp điệu câu văn, hấp dẫn người đọc, người nghe .Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 35Câu 4(1,0 điểm) Em hãy nhận xét thái độ của tác giả thể hiện trong đoạn trích trên. Thái độ của tác giả:- Tác giả bày tỏ sự lo lắng, quan tâm thực trạng đói nghèo đã ảnh hưởng tiêu cực tới trẻ em. - Tác giả không đồng tình, lên án trước những hành vi xâm phạm ảnh hưởng tới quyền lợi trẻ em - Mong muốn mọi người cùng chung tay quan tâm, chia sẻ tới nỗi bất hạnh của trẻ em, có những chủ trương, chính sách tạo điều kiện cho trẻ em phát triển Câu 5: Từ đoạn trích, hãy viết đoạn văn tổng – phân – hợp trình bày nhận thức của em về việc bảo vệ quyền lợi trẻ em ở nước ta hiện nay.Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 35* Hình thức kĩ năng bảo đảm các yêu cầu sau (0,5đ):+ Đúng đoạn văn nghị luận trình bày theo phương pháp tổng – phân – hợp (có câu chủ đề có nội dung rõ ràng đặt ở đầu đoạn văn, câu chốt vấn đề ở cuối đoạn văn).+ Lời văn trong sáng, diễn đạt mạch lạc, giàu sức thuyết phục.Câu 5: Từ đoạn trích, hãy viết đoạn văn tổng – phân – hợp trình bày nhận thức của em về việc bảo vệ quyền lợi trẻ em ở nước ta hiện nay.Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 35*Nội dung: (1,5đ)- Giới thiệu vấn đề: Việc bảo bệ quyền lợi của trẻ em luôn được Đảng, nhà nước và cộng đồng xã hội quan tâm.- Quyền trẻ em là gì? Đó là quyền được chơi, được học, được phát triển, được tham gia các hoạt động xã hội khác..- Vì sao nhà nước ta lại quan tâm đến quyền trẻ em: Vì trẻ em là tương lai của dân tộc; là nền tảng của sự phát triển; hơn nữ trẻ em là lúa tuổi ngay thơ, trong trắng dễ bị tổn thương....- Nhà nước ta đã làm gì để bảo vệ quyền trẻ em:+ Chăm lo quyền lợi của trẻ: tất cả trẻ em đều được chăm sóc sức khỏe miễn phí dưới 6 tuổi+ Trẻ em được học trong những ngôi trường khang trang đầy đủ tiện nghi+ Trẻ được tham gia các hoạt động vui chơi trong nhà trường và ngòai xã hội+ Nhà nước có bộ luật bảo vệ trẻ em+ trẻ em nghèo, trẻ em khuyết tật được hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và học tập+ Xây dựng các trung tâm bảo trợ và chăm sóc trẻ em: - Tuy nhiên bên cạnh đó, việc bảo vệ quyền lợi của trẻ em còn gặp khó khăn do điều kiện kinh tế gia đình, do tệ nạn xã hội ngày càng nhiều, dịch bệnh,... nên nhiều trẻ em chưa được hưởng hết quyền lợi.- Bài học:+ Nhận thức được quyền lợi của trẻ em, thấy được sự chăm lo của Đảng, chính phủ tới thế hệ tương lai và vô cùng biết ơn về điều đó. + Trân trọng yêu thương trẻ em+ Lên án hành vi vi phạm quyền trẻ em+ Giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn + Tuyên truyền với cộng đồng về nghĩ vụ, trách nhiệm trong chăm sóc và bảo vệ trẻ em.Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 36Em hãy đọc phần trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: “Trước sự đe dọa của rác thải nhựa, nhiều nước đã lên kế hoạch hành động. Từ tháng 1 năm nay, chính phủ Scotland đề xuất ý kiến về việc cấm sản xuất, kinh doanh một số sản phẩm làm từ nhựa. Lệnh cấm này sẽ góp phần giảm đáng kể lượng rác thải nhựa. Tại Anh, các loại hạt kim tuyến trang trí đã bị cấm sử dụng. Việc tính phí với túi nhựa cũng được thực hiện. Theo số liệu thống kê của Bộ Môi trường, Thực phẩm và Các vấn đề nông thôn, nhờ việc tính phí này, trong thời gian qua, số lượng túi nhựa được đưa vào sử dụng đã giảm 9 tỉ chiếc. Từ năm 2019, Đài Loan sẽ cấm sử dụng các loại ống hút nhựa tại các chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh, sau đó tiến tới cấm hoàn toàn việc cung cấp túi nhựa tại các điểm kinh doanh. Tại Việt Nam, một số tổ chức xã hội đã phát động các chiến dịch như: “7 ngày thách thức”, “Bớt một vỏ chai, cứu tương lai”, với mục tiêu thúc đẩy cộng đồng chung tay chống lại rác thải nhựa. Trong thời gian qua, nhiều bạn trẻ Việt Nam cũng đã tổ chức hàng loạt hoạt động nhằm giảm rác thải nhựa. Các bạn mày mò thực hiện những dự án làm ống hút từ tre và cỏ bàng, tái chế rác thải nhựa thành những vật dụng có ích, Chắc chắn những hành động này sẽ góp phần giúp môi trường trở nên xanh, sạch đẹp hơn”. ( Theo báo Tuổi trẻ, Thanh Niên, Thời nay)Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 36Câu 1(0,5điểm): Phương thức biểu đạt của đoạn trích trên là gì?PTBĐ chính: Thuyết minh, nghị luậnCâu 2(0,5điểm): Nội dung chính của đoạn trích trên ?Nội dung: Giải pháp, những kế hoạch hành động để hạn chế sử dụng rác thải nhựa ở các nước và Việt Nam.Câu 3(1,0 điểm) Trình bày tác dụng của các biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn sau : “Tại Việt Nam, một số tổ chức xã hội đã phát động các chiến dịch như: “7 ngày thách thức”, “Bớt một vỏ chai, cứu tương lai”, với mục tiêu thúc đẩy cộng đồng chung tay chống lại rác thải nhựa”.- BPTT Liệt kê :“7 ngày thách thức”, “Bớt một vỏ chai, cứu tương lai”, - Tác dụng:- Làm cho cách diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, cụ thể, tăng sức thuyết phục.- Nhấn mạnh và làm nổi bật ở Việt Nam đã có nhiều chiến dịch thúc đẩy cộng đồng chung tay chống lại rác thải nhựa.- Thể hiện sự quan tâm, đồng tình của tác giả về các chiến dịch của một số tổ chức xã hội trong việc thu gom, xử lý rác thải nhựa.Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 36Câu 4 (1,0 điểm) Theo em, giải pháp nào là hiệu quả nhất để giảm ô nhiễm rác thải nhựa ở nước ta hiện nay? Vì sao? (Em có thể lựa chọn giải pháp trong văn bản hoặc tự đề ra giải pháp khác. Trả lời trong khoảng 3 – 5 dòng). - Giải pháp theo em là hiệu quả nhất để giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa ở nước ta hiện nay là Ban ra lệnh cấm sản xuất, kinh doanh đối với một số mặt hàng làm từ nhựa rẻ tiền không cần thiết cho sinh hoạt hàng ngày. Đồng thời, tính phí với việc sử dụng túi nhựa và khuyến khích các sản phẩm làm từ thiên nhiên như gỗ, tre,.. Bởi vì:+ Khi lệnh cấm được ban ra đi kèm cùng nó sẽ là các hình phạt thích đáng, đơn vị sản xuất, kinh doanh sẽ phải ngừng sản xuất những mặt hàng đó.+ Việc tính phí cũng sẽ làm cho người tiêu dùng hạn chế tối đa việc sử dụng túi nhựa vì nó đánh trực tiếp vào kinh tế.+ Khuyến khích các sản phẩm làm từ tự nhiên.( HS cũng có thể trình bày các ý khác ý hợp lí hoặc có nghĩa tương đồng )Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 36Câu 5:Từ vấn đề được gợi lên từ đoạn trích, em hãy viết một đoạn văn ( khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề rác thải nhựa hiện nay. Hình thức và kĩ năng - Đúng một đoạn văn, đủ số câu, không dập xoá, không mắc lỗi diễn đạt - Đúng PTBĐ nghị luận, đúng kiểu bài NL về hiện tượng đời sống, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo...Nội dung a. Nêu vấn đề: Hiện nay, hành tinh xanh của chúng ta đang phải đối mặt với hàng loạt vấn đề nghiêm trọng, trong đó đáng quan tâm là vấn đề rác thải nhựab. Giải quyết vấn đề1. Giải thích: Rác thải nhựa là những sản phẩm được làm từ nhựa đã qua sử dụng hoặc không dùng đến và bị đem bỏ. Rác thải nhựa gồm chai nhựa, cốc nhựa, ống hút nhựa .2. Hiện trạng: - Hiện nay những đồ dùng bằng nhựa được sử dụng phổ biến và rộng rãi không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới.- Mỗi năm, thế giới thải ra khoảng 300 triệu tấn rác thải nhựa, VN thải ra môi trường 1,8 triệu tấn nhựa ..3. Nguyên nhân:- Do tính năng của chúng: tiện lợi, rẻ tiền, và dễ chế tạo - Do ý thức của người dân chưa tốt ( thói quen lạm dụng đồ nhựa sử dụng một lần, Nhiều người có còn vứt rác bừa bãi, Chưa có ý thức phân loại rác tại nguồn )4. Hậu quả: Rác thải nhựa ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống:Làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái, làm ô nhiếm môi trường đất, môi trường nước; gây nguy hại cho các loàsinh vật khi chúng nuốt phải; tác động xấu đến sức khỏe con người ( đặc biệt khi đốt tạo ra khí độc, gây khó thở, ung thư )5. Giải pháp:- Đẩy mạnh khâu tuyên truyền và thuyết phục người dân hạn chế dùng đồ nhựa, đặc biệt là đồ nhựa một lần. - Khuyến khích sử dụng đồ dùng nhiều lần, đồ có nguồn gốc thiên nhiên như tre, sậy, lá chuối thay thế cho đồ nhựa- Kêu gọi người dân vất rác đúng nơi quy định, chủ động phân loại rác ngay từ nguồn.- Phát động phong trào kêu gọi người dân chung tay dọn rác.- Sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế cho nhựa..c. Kết thúc vấn đề: Khẳng định và liên hệ với bản thân Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnĐề 36Câu 5:Từ vấn đề được gợi lên từ đoạn trích, em hãy viết một đoạn văn ( khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề rác thải nhựa hiện nay. Chuyên đề: Đọc - hiểu và viết đoạn văn nghị luậnỞ nhà: - Ôn tập đề cương (phần đọc- hiểu).- Dựa vào dàn ý (các luận điểm) đã nêu phần đoạn của 2 đề vừa chữa, viết thành đoạn văn hoàn chỉnh.