Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê)

NHỮNG NGÔI SAO XA XÔILÊ MINH KHUÊ ITÌM HIỂU CHUNGTÁC GIẢ1-Lê Minh Khuê sinh năm 1949- Quê quán: Tĩnh Gia – Thanh Hóa- Sự nghiệp sáng tác: + Năm 1965, Lê Minh Khuê tham gia vào lực lượng Thanh niên xung phong chống Mĩ. + Vào năm 1967, tác giả có những bài báo đầu tiên và năm 1969 bà bắt đầu viết văn. + Ngoài việc viết văn bà còn từng làm phóng viên cho nhiều báo đài. TÁC PHẨM2- Truyện ngắn Nhưng ngôi sao xa xôi được viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra vô cùng ác liệt, lúc đó tác giả từng là chiến sĩ thanh niên xung phong ở Trường Sơn. ĐỌC-TÓM TẮT3 Tóm tắt- Truyện kể về cuộc sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong: Thao, Phương Định và Nho của một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn những năm kháng chiến chống Mĩ. Họ làm thành một tổ trinh sát mặt đường làm nhiệm vụ phá bom, đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom thông đường cho đoàn xe ra mặt trận. Công việc vô cùng khó khăn và gian khổ, họ luôn phải đối mặt với cái chết nhưng chưa bao giờ mất đi niềm vui, sự hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút mơ mộng. Họ yêu thương và gắn bó với nhau mặc dù mỗi người một cá tính. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, đồng đội hết sức lo lắng, chăm sóc cho cô rất tận tình. Cuối truyện, một trận mưa đá gợi trong lòng Phương Định những khát khao hoài niệm.Nhan đề "Những ngôi sao xa xôi" trước hết là những ngôi sao trên mũ của người chiến sĩ của những cô gái thanh niên xung phong. "Những ngôi sao xa xôi còn là hình ảnh của quê hương luôn hiển hiện trong tâm trí của các cô gái thanh niên xung phong. "Những ngôi sao xa xôi" còn có ý nghĩa biểu tượng. Đó là thứ ánh sáng dịu dàng, cái ánh sáng ẩn hiện xa xôi lại có sức mê hoặc lòng người. Đó là biểu tượng về sự ngời sáng của phẩm chất cách mạng của những cô gái thanh niên xung phong Trường Sơn. Các cô thanh niên xung phong là "Những ngôi sao xa xôi" nơi cuối rừng Trường Sơn đều ngời sáng vẻ đẹp của con người anh hùng cách mạng . Ý NGHĨA NHAN ĐỀ BỐ CỤC4Em hãy nêu sơ lược về bố cục của bài?BỐ CỤCTừ đầu....ngôi sao trên mũHoàn cảnh sống và nơi làm việc của tổ trinh sát. (tiếp ... chị Thao bảo)Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.còn lạiSự lạc quan, niềm vui trước cơn mưa đá đột ngột. IITÌM HIỂU CHI TIẾT1,Những nét chung về ba nữ thanh niên xung phonga,Hoàn cảnh sống và chiến đấu: Ba nữ thanh niên xung phong làm việc gì trên tuyến đườngTrường Sơn Em có nhận xét gì về công việc ấy??Thảo luận 3 phútCâu hỏi gợi ý: +Làm việc ở vị trí nào ? +Hành động ra sao? +Nêu nhưng công việc cụ thể +Em có nhận xét gì về công việc ấy?Bắt đầuTHẢO LUẬN Ba nữ thanh niên xung phong làm việc gì trên tuyến đường Trường Sơn Em có nhận xét gì về công việc ấy? Câu hỏi gợi ý: +Làm việc ở vị trí nào ? +Hành động ra sao? +Nêu nhưng công việc cụ thể +Em có nhận xét gì về công việc ấy?Thời gian thảo luận 3 phútHếtgiờ1,Những nét chung về ba nữ thanh niên xung phonga,Hoàn cảnh sống và chiến đấu:-Ở trên một cao điểm,giữa vùng trọng điểm.-Chạy trên cao điểm giữa ban ngày,phơi mình giữa vùng trọng điểm nơi máy bay địch bắn phá-Đếm số bom chưa nổ ,dùng thuốc nổ để phá,đo và ước tính khối lượng đất dá trong hố bom để san lấp. Hết sức vất vả căng thẳng và nguy hiểm.b, Đức tính:Nêu những đức tính cảu ba nữ xung phong(Trong chiến đấu,đối với đồng đội và trong cuộc sống đời thường)1,Những nét chung về ba nữ thanh niên xung phonga,Hoàn cảnh sống và chiến đấu:-Ở trên một cao điểm,giữa vùng trọng điểm.-Chạy trên cao điểm giữa ban ngày,phơi mình giữa vùng trọng điểm nơi máy bay địch bắn phá-Đếm số bom chưa nổ ,dùng thuốc nổ để phá,đo và ước tính khối lượng đất dá trong hố bom để san lấp. Hết sức vất vả căng thẳng và nguy hiểm.b, Đức tính:- Dũng cảm chấp nhận hi sinh,có tinh thần trách nhiệm cao.- Yêu thương đồng đội,tinh thần lạc quan hồn nhiên Những con người có lòng yêu nước.Câu 1:Giờ đây chúng ta đang sống trong thời bình nhưng tình hình Biển Đông tương đối phức tạp, em nghĩ gì về trách nhiệm của tuổi trẻ với việc bảo vệ chủ quyền Tổ quốc ?Câu 2:Thông qua lẽ sống cao đẹp của cha ông chúng ta thời kháng chiến, em hãy nêu suy nghĩ về tuổi trẻ Việt Nam hôm nay cần phải làm gì để cống hiến cho đất nước ? Câu hỏi về nhà2,Những phẩm chất chung và riêng của ba cô thanh niên xung phong* Điểm chung:-Tinh thần trách nhiệm tự giác rất cao, quyết tâm hoàn thành mọi nhiệm vụ được phân công.-Có lòng dũng cảm, sẵn sàng hi sinh, không quản khó khăn, gian khổ, hiểm nguy.-Có tình đồng chí, đồng đội keo sơn gắn bó.-Nhiều mộng mơ, dễ vui, dễ buồn, thích làm đẹp cho cuộc sống của mình dù trong cuộc sống khó khăn ác liệt.=> Đó là phẩm chất cao đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời đánh Mĩ. Họ sẵn sàng cống hiến, hy sinh cho lí tưởng, ước mơ thống nhất nước nhà.2,Những phẩm chất chung và riêng của ba cô thanh niên xung phong* Điểm chung:*Điểm riêng:a, Chị Thao-Nhiều tuổi hơn, chín chắn hơn,-Trong công việc rất bình tĩnh, quyết liệt nhưng lại rất sợ nhìn thấy máu và nước mắt.b, Nho-Hồn nhiên, xinh xắn-Thích tắm dưới suối, ăn kẹo.c, Phương Định- Phương Định là cô gái Hà Nội khá dễ thương-Cô yêu mến, gắn bó với đồng đội, cảm phục những chiến sĩ mà cô đã gặp trên đường ra trận=> Phương Định là tiêu biểu cho lớp trẻ đầy nhiệt huyết trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.- Là cô gái giàu cảm xúc, nhạy cảm, hay mơ mộng, thích hát, thích làm điệu một chút trước những chàng lính trẻ.c, Phương Định III TỔNG KẾT1,Nghệ thuật:Em có nhận xét gì về đặc điểm nghệ thuật của truyện?2,Ý nghĩa:Truyện “Những ngôi sao xa xôi” cho em những hiểu biết gì về cuộc sống tâm hồn của những cô gái thanh niên xung phong nói riêng, của thế hệ trẻ Việt Nam nói chung trong cuộc kháng chiến chống Mĩ ?- Kể chuyện ở ngôi thứ nhất, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế,- Lời trần thuật và lời đối thoại tự nhiên..Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệtCó cái chết hóa thành bất tửCó cái chết làm nên lịch sử( Hãy nhớ lấy lời tôi - Tố Hữu)Bom đạn và kỹ thuật hiện đại không thể thắng được ý chí sắt đá củanhững con người mang khát vọng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.Một số vần thơ tham khảo:Nếu được làm hạt giống để mùa sauNếu lịch sử chọn ta làm điểm tựaVui gì hơn làm người lính đi đầuTrong đêm tối, tim ta làm ngọn lửa!( Chào xuân 67 - Tố Hữu)Có cái chết hóa thành bất tửCó cái chết làm nên lịch sử( Hãy nhớ lấy lời tôi - Tố Hữu)Tôi nhìn xuống hố bom đã giết emMưa đọng lại một khoảnh trời nho nhỏ ( )Em nằm dưới đất sâuNhư khoảng trời nằm yên trong lòng đấtĐêm đêm tâm hồn em tỏa sángCó phải thịt da em mềm mại trắng trongĐã hóa thành những làn mây trắng.(Khoảng trời-Hố bom _ Lâm Thị Mỹ Dạ)