Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 121: Tập làm văn: Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) - Võ Thị Lệ Hằng

Ngữ văn 9 
Giáo viên: Võ Thị Lệ Hằng 
TIẾT 121: TLV 
NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH); 
VĂN NGHỊ LUẬN 
NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 
NGHỊ LUẬN VĂN HỌC 
NGHỊ LUẬN 
VỀ MỘT 
SỰ VIỆC, HIỆN T ƯỢNG 
NGHỊ LUẬN 
VỀ MỘT 
T Ư T ƯỞNG , ĐẠO LÍ 
NGHỊ LUẬN 
VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
NGHỊ LUẬN 
VỀ MỘT ĐOẠN TH Ơ , BÀI TH Ơ 
ĐỀ VĂN NGHỊ LUẬN 
Đề 3 : Suy nghĩ về thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến qua hình ảnh Vũ Nương trong “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ. 
Đề 2: Sức mạnh của tình yêu thương. 
Đề 1: Tinh thần tự học. 
Đề 4: Cảm nhận về vẻ đẹp của người lính trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu. 
Trong các đề bài trên, đề nào thuộc đề nghị luận xã hội, đề nào thuộc đề nghị luận văn học? 
ĐỀ NGHỊ LUẬN VĂN HỌC 
ĐỀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 
I. Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích): 
1. Ví dụ: Văn bản “Lặng lẽ Sa Pa”- sgk/ 61. 
 Tập làm văn NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
 I . Gấp lại truyện ngắn“ Lặng lẽ Sa Pa”, lòng ta cứ xao xuyến, vấn vương trước vẻ đẹp của những con người, trước những tình cảm chân thành, nồng hậu trong một cuộc sống đầy tin yêu. Viết về một mảng hiện thực trên miền đất Sa Pa trong giai đoạn xây dựng chủ nghĩa xã hội và chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ, thiên truyện như muốn nói với ta rằng: Bên trong vẻ lặng lẽ của núi rừng, cuộc sống ở đây chứa bao vẻ đẹp đáng yêu, đang có không ít sự hi sinh thầm lặng. Dù được miêu tả nhiều hay ít, trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “ Lặng lẽ Sa Pa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục.Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm - đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ. 
II. Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình. Trong lời giới thiệu với ông họa sĩ già và cô gái, bác lái xe gọi anh là “ người cô độc nhất thế gian” . Đã mấy năm nay, anh sống một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hai nghìn sáu trăm mét, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo. Công việc hàng ngày của anh là đo gió, đo nhiệt độ, đo mưa, đo nắng rồi ghi chép, rồi gọi vào máy bộ đàm báo về trung tâm. Nhiều mùa, nhiều đêm anh phải đối chọi với gió tuyết và lặng im. Vậy mà anh rất yêu công việc của mình. Chúng ta hãy nghe lời nói của anh thanh niên với ông họa sĩ: “[...] khi ta làm việc ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu là gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất”. Còn đây là tâm sự của anh với cô kĩ sư trẻ: “[...] lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nghĩa là có sách ấy mà!” Tuy sống trong điều kiện thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần nhưng người thanh niên ấy vẫn ham mê công việc, vẫn biết sắp xếp, lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp, ổn định. Anh nuôi gà, trồng hoa, đọc sách. Thỉnh thoảng anh xuống đường, tìm gặp bác lái xe cùng hành khách để trò chuyện cho nguôi nỗi nhớ nhà, vợi bớt cô đơn. 
Đoạn trích 
III. Sống trong hoàn cảnh như thế, sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cô đơn. Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi ”thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo. Ngay từ những phút gặp gỡ ban đầu, lòng mến khách, nhiệt tình của anh đã gây được thiện cảm tự nhiên đối với người họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ. Niềm vui được đón khách dào dạt trong lòng anh, toát lên trên nét mặt, qua từng cử chỉ. Anh biếu bác lái xe củ tam thất để mang về cho vợ bác mới ốm dậy. Anh mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ. Anh hồ hởi đón mọi người lên thăm “nhà” mình và hồn nhiên kể về công việc, cuộc sống của mình, của bạn bè nơi SaPa lặng lẽ. Chúng ta khó có thể quên việc làm đầu tiên của anh thanh niên khi có khách lên thăm nơi ở của mình: hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái chưa hề quen biết. “Anh con trai, rất tự nhiên như với một người bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên cô đỡ lấy”. Củ tam thất gửi bác lái xe, làn trứng, bó hoa tiễn người họa sĩ già, cô gái trẻ tiếp tục cuộc hành trình, đó là những kỉ niệm của một tấm lòng sốt sắng, tận tình đáng quý. 
 IV. Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn. Anh cảm thấy đóng góp của mình bình thường, nhỏ bé so với bao người khac. Bởi thế, anh ngượng ngùng khi ông họa sĩ già phác thảo chân dung của mình vào cuốn sổ tay. Con người khiêm tốn ấy hào hứng giới thiệu cho họa sĩ những người đáng để vẽ hơn mình. Đó là ông kĩ sư ở vườn rau dưới SaPa vượt qua bao khó khăn, vất vả để tạo ra những củ su hào to hơn, ngọt hơn cho nhân dân toàn miền Bắc, là anh cán bộ khí tượng dưới trung tâm suốt mười một năm nay chuyên tâm nghiên cứu và thiết lập một bản đồ sét. Dù còn trẻ tuổi, anh thấm thía cái nghĩa, cái tình của mảnh đất Sa Pa mà mình được sinh ra, lớn lên, thấm thía sự hi sinh thầm lặng của những con người ngày đêm làm việc, lo nghĩ cho đất nước. 
V. Bằng một cốt truyện khá nhẹ nhàng, những chi tiết chân thực, tinh tế, bằng ngôn ngữ đối thoại sinh động, Nguyễn Thành Long đã kể lại một cuộc gặp gỡ tình cờ mà thú vị nơi Sa pa lặng lẽ.Chưa đầy ba mươi phút tiếp xúc với anh thanh niên khiến người hoạ sĩ già thêm suy ngẫm về vẻ đẹp cuộc đời mà mình không bao giờ thể hiện hết được, khiến cô kĩ sư trẻ lòng bao cảm mến bâng khuâng.Với truyện ngắn này,phải chăng nhà văn muốn khẳng định: c uộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu. 
I. Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích): 
1. Ví dụ: Văn bản “Lặng lẽ Sa Pa”- sgk/ 61. 
* Vấn đề nghị luận: Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ,đáng yêu của anh thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. 
* Nhan đề: Hình ảnh anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa.../ Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ/ Sa Pa không lặng lẽ 
* Những luận điểm : 
Luận điểm 1: Tấm lòng yêu đời, tinh thần trách nhiệm cao với công việc : Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ... gian khổ của mình. 
Luận điểm 2: Lòng hiếu khách và sự chu đáo với mọi người: Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”... một cách chu đáo. 
L uận điểm 3: Sự khiêm tốn của anh thanh niên: Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng ... lại rất khiêm tốn. 
2. Nhận xét: 
a) Văn bản này nghị luận về vấn đề gì? Hãy đặt nhan đề cho văn bản trên . 
b) Vấn đề nghị luận được người viết triển khi bằng những luận điểm nào? Tìm những câu văn thể hiện luận điểm của văn bản. 
c) Người viết đã làm như thế nào để khẳng định luận điểm? Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm. 
 Tập làm văn NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
I. Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) 
1. Ví dụ: Văn bản: Lặng lẽ Sa Pa- sgk 
* Vấn đề nghị luận: Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ,đáng yêu của anh thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. 
* Nhan đề: Hình ảnh anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa.../ Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ/ Sa Pa không lặng lẽ 
* Những luận diểm : 
Luận điểm 1: Tấm lòng yêu đời, tinh thần trách nhiệm cao với công việc : Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ... gian khổ của mình.Luận điểm 2: Lòng hiếu khách và sự chu đáo với mọi người: Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”... một cách chu đáo.Luận điểm 3: Sự khiêm tốn của anh thanh niên: Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng ... lại rất khiêm tốn. 
* Phép lập luận: Các luận điểm được triển khai qua phép phân tích và chứng minh bằng những dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm. Người viết đã tập trung vào những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của tác phẩm để khái quát luận điểm, chứng minh cho luận điểm. Những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm, diễn đạt rõ ràng, làm nổi bật được vấn đề nghị luận 
2. Nhận xét:Đọc truyện và nhận xét: 
a) Văn bản này nghị luận về vấn đề gì? Hãy đặt nhan đề cho văn bản trên 
b) Vấn đề nghị luận được người viết triển khi bằng những luận điểm nào? Tìm những câu văn thể hiện luận điểm của bài văn 
c) Người viết đã làm như thế nào để khẳng định luận điểm? Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm . 
Tập làm văn NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
Luận điểm 
Luận cứ 
- Cuộc sống cô độc, công việc rất vất vả... 
- Anh rất yêu công việc, coi công việc là bạn. 
 - Biết sắp xếp lo toan cuộc sống riêng ngăn nắp ổn định 
 Niềm vui khi đón khách: hồ hởi, mừng quýnh, nhiệt tình. 
 Biết quan tâm người khác như: (Biếu bác lái xe củ tam thất; Tặng hoa cho cô gái; Biếu làn trứng cho ông họa sĩ và cô gái). 
 Say sưa kể về công việc của mình. 
-Thấy đóng góp của mình nhỏ bé so với người khác 
 Từ chối vẽ chân dung và hào hứng giới thiệu những người khác đáng vẽ hơn mình. 
1.Anh TN đẹp ở tấm lòng 
yêu đời, yêu nghề, tình 
thần trách nhiệm cao 
với công việc 
2.Anh TN đáng yêu ở nỗi 
“thèm người”, lòng hiếu 
khách, quan tâm đến 
người khác... 
3.Người thanh niên ấy 
rất khiêm tốn. 
 Những hình ảnh, chi tiết tiêu biểu, đặc sắc trong tác phẩm 
Những ý kiến, nhận 
xét, đánh giá của người 
 viết 
I. Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) 
1. Ví dụ: Văn bản: Lặng lẽ 
 Sa Pa- sgk 
* Vấn đề nghị luận: Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ,đáng yêu của anh thanh niên trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long. 
* Nhan đề: Hình ảnh anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa.../ Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ/ Sa Pa không lặng lẽ 
* Những luận diểm : 
* Phép lập luận: Các luận điểm được triển khai qua phép phân tích và chứng minh bằng những dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm. Người viết đã tập trung vào những chi tiết, hình ảnh đặc sắc của tác phẩm để khái quát luận điểm, chứng minh cho luận điểm. Những luận c ứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm, diễn đạt rõ ràng, làm nổi bật được vấn đề nghị luận 
2. Nhận xét:Đọc truyện và nhận xét: 
a) Văn bản này nghị luận về vấn đề gì? Hãy đặt nhan đề cho văn bản trên 
b) Vấn đề nghị luận được người viết triển khi bằng những luận điểm nào? Tìm những câu văn thể hiện luận điểm của bài văn 
c) Người viết đã làm như thế nào để khẳng định luận điểm? Nhận xét về những luận cứ được người viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận điểm. 
d. Nêu bố cục bài văn 
– Tập làm văn NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
* Bố cục văn bản 
 Dù được miêu tả nhiều hay ít trực tiếp hay gián tiếp, nhân vật nào của “Lặng lẽ Sa Pa” cũng hiện lên với nét cao quý đáng khâm phục.Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu - nhân vật chính của tác phẩm - đã để lại cho chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ. 
Nêu vấn đề NL 
Mở bài: Đoạn I 
Kết bài: Đoạn V 
Thân bài: 
Đoạn II, III,IV 
Luận điểm 1: Trước tiên, nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình. 
Luận điểm 2: Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo. 
Luận điểm 3: Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn. 
Triển khai nghị luận= hệ thống luận điểm 
->Lập luận 
phân tích 
...Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu. 
Khẳng định vấn đề 
->Lập luận tổng hợp 
I. Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) 
1. Ví dụ: Văn bản: Lặng lẽ Sa Pa- sgk 
2. Nhận xét:Đọc truyện và nhận xét: 
3. Kết luận: 
Tập làm văn NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
* Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). Là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể. 
* Những nhận xét đánh giá phải xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách, số phận của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm. 
*Các nhận xét đánh giá phải rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục. 
* Bố cục mạch lạc, lời văn phải chuẩn xác, gợi cảm. 
Học ghi nhớ sgk/ 63 
II. Luyện tập 
 Đoạn 1 Sống trong hoàn cảnh như thế, sẽ có người dần thu mình lại trong nỗi cô đơn. Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi ”thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo. Ngay từ những phút gặp gỡ ban đầu, lòng mến khách, nhiệt tình của anh đã gây được thiện cảm tự nhiên đối với người họa sĩ già, cô kĩ sư trẻ. Niềm vui được đón khách dào dạt trong lòng anh, toát lên trên nét mặt, qua từng cử chỉ. Anh biếu bác lái xe củ tam thất để mang về cho vợ bác mới ốm dậy. Anh mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ. Anh hồ hởi đón mọi người lên thăm “nhà” mình và hồn nhiên kể về công việc, cuộc sống của mình, của bạn bè nơi SaPa lặng lẽ. Chúng ta khó có thể quên việc làm đầu tiên của anh thanh niên khi có khách lên thăm nơi ở của mình: hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái chưa hề quen biết. “Anh con trai, rất tự nhiên như với một người bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên cô đỡ lấy”. Củ tam thất gửi bác lái xe, làn trứng, bó hoa tiễn người họa sĩ già, cô gái trẻ tiếp tục cuộc hành trình, đó là những kỉ niệm của một tấm lòng sốt sắng, tận tình đáng quý. 
=>Nghị luận về lòng hiếu khách của nhân vật. 
 Đoạn 2: Anh biếu bác lái xe củ tam thất để mang về cho vợ bác mới ốm dậy. Anh mừng quýnh đón quyển sách bác mua hộ. Anh đón mọi người lên thăm “nhà” mình và kể về công việc, cuộc sống của mình, của bạn bè nơi SaPa lặng lẽ. Việc làm đầu tiên của anh thanh niên khi có khách lên thăm nơi ở của mình: hái một bó hoa rực rỡ sắc màu tặng người con gái chưa hề quen biết. 
=> Kể về những việc làm của nhân vật. 
So sánh hai cách viết sau: 
Bài tập: Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì? Đoạn văn nêu ra ý kiến chính nào? Các ý kiến ấy giúp ta hiểu thêm gì về nhân vật Lão Hạc? 
	 Từ việc miêu tả hoạt động của các nhân vật, Nam Cao đã gián tiếp đưa ra một tình thế lựa chọn đối với lão Hạc mà các dấu hiệu của nó đã được chuẩn bị ngay từ đầu . Đó là việc giải quyết cái sống và cái chết: sống liệu có giữ được mảnh vườn cho con mà vẫn có cái để mà ăn hay không (bán mất mảnh vườn sẽ là một trọng tội không thể tha thứ được của lão đối với người vợ đã khuất và đứa con đang ở xa); hay là chết thì sẽ giữ được mảnh vườn, lương tâm yên ổn? Nhưng nếu chết thì phải chết như thế nào, chuẩn bị cho nó ra sao? Cuối cùng , lão Hạc lựa chọn cái chết . Đầu tiên lão để cho cậu vàng chết trước . Sau đó mới đến mình. Lão âm thầm chuẩn bị, dọn dẹp chu tất một con đường sạch sẽ để bước đến nhà m ồ (nhờ ông giáo giữ vườn để khỏi ai tranh chiếm, nhòm ngó, gửi cầm 30 đồng bạc để cậy bà con lo liệu ma chay nếu mình có mệnh hệ gì). Lão đã chọn cái chết trong còn hơn phải sống khổ, sống nhục. Lão đã chết một cách cao ngạo và thảm khốc. Chỉ có bằng cách này lão mới khỏi phạm vào mảnh đất thiêng dành cho con mình, mới có thể chấm dứt kiếp sống lay lắt, héo úa. Cái chết của lão Hạc khiến ta đau đớn nhận ra một tình phụ tử thiêng liêng và thăm thẳm. Tội nghiệp cho lão, chắc hẳn lão nung nấu ý định chết từ lâu rồi, từ cái ngày đầu sang nói chuyện bán cậu vàng với ông giáo, rõ nhất là cái hôm lão sang gửi vườn và tiền. Chả thế mà câu chuyện của lão rề rà, vòng vo, nặng nhọc, nhức nhối một điều gì đó thật khó nói; tâm can lão bị đè nặng bởi ý định tự tử phải giấu. Lão đã làm tất cả những gì có thể làm được trước khi đi đến cái chết , tuy lặng lẽ, âm thầm mà thật dứt khoát, quyết liệt. Để bảo toàn nhân cách của mình, lão không có con đường nào khác là phải chủ động tìm đến cái chết. Lão Hạc đã dùng cái chết của mình để cấy cái sống cho đứa con trai đang đi phu đồn điền biền biệt. Đó là một lựa chọn tột cùng đau đớn cuả thân phận con người . Ý nghĩa câu chuyện chủ yếu được phát sáng từ điểm then chốt này. (The o Văn Giá, Chiều sâu truyện “Lão Hạc”) 
II. Luyện tập: 
Bài tập SGK 
- Đọc đoạn văn và trả lòi câu hỏi: 
- Tình thế lựa chọn của lão Hạc: giữa sống và chết 
- Sự lựa chọn: chọn cái chết 
- Nhận xét về sự lựa chọn: sự lựa chọn tột cùng đau đớn và tình phụ tử thiêng liêng. 
- Câu 1 : câu chủ đề nêu luận điểm . 
 - Phân tích cụ thể nội tâm và hành động của nhân vật -> cái chết cuả lão Hạc là kết quả của một “cuộc chiến đấu giằng xé” trong tâm hồn của nhân vật. 
-> Nhân cách đáng kính trọng, một tấm lòng hi sinh cao quý. 
+ Cách triển khai : Tập trung phân tích những diễn biến trong nội tâm nhân vật , hành động của nhân vật lão Hạc, bài viết làm sáng tỏ nhân cách đáng kính trọng, một tấm lòng hi sinh cao quý. 
* Vấn đề nghị luận của đoạn văn: Tình thế lựa chọn nghiệt ngã của lão Hạc và vẻ đẹp tâm hồn nhân vật này. 
I. Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) 
1. Ví dụ: Văn bản: Lặng lẽ Sa Pa- sgk 
2. Nhận xét:Đọc truyện và nhận xét: 
3. Kết luận – Ghi nhớ 
Tập làm văn NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) 
Nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) 
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ 
Giống nhau 
Khác nhau 
- Đều trình bày nhận xét, đánh giá của người viết. 
- Bố cục bài phải mạch lạc, luận điểm luận cứ rõ ràng. 
 Nhận xét đánh giá về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của tác phẩm. 
- Nhận xét đánh giá về nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ. 
- Nhận xét đánh giá gắn với phân tích, bình giá ngôn từ, hình ảnh giọng điệu, của đoạn thơ, bài thơ. 
- Nhận xét đánh giá xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách hành động,.. của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm. 
 BÀI THƠ 
 VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH 
 -Phạm Tiến Duật- 
 Tiết 46 
Văn bản: 
I. Tìm hiểu chung 
II. Đọc hiểu văn bản 
1. Đọc - Tìm hiểu chú thích 
2. Nhan đề bài thơ 
3. Phân tích 
3.1. Hình ảnh những chiếc xe không kính 
 Hiện thực khốc liệt thời chiến tranh: bom đạn kẻ thù, những con đường ra trận để lại dấu tích trên những chiếc xe không kính. 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
1- Bài vừa học : 
2- Bài sắp học : 
- Học thuộc ghi nhớ (sgk – trang 6 3). 
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRUYỆN) 
+ Trả lời câu hỏi sgk/ 64 68. 
+ Đọc lại truyện ngắn làng của kim lân. 
+ Khái quát những nét nổi bật về nhân vật.