Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 145: Văn bản: Bố của Xi-mông (Guy đơ Mô-pa-xăng)

Tiết 145 - Văn bản: BỐ CỦA XI-MÔNG 
 (Guy đơ Mô-pa-xăng) 
Guyđơ Mô-pa-xăng (1850-1893) 
Một số tác phẩm nổi tiếng của G. Mô-pa-xăng 
Viên mỡ bò 
Một cuộc đời 
Ông bạn đẹp 
Tuyển tập truyện ngắn Pháp thế kỉ XIX 
G . Mô - Pa- Xă ng. 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả 
Guy đơ Mô-pa-xăng (1850-1893), nhà văn hiện thực nổi tiếng của nước Pháp. 
Truyện ngắn có nội dung cô đọng , sâu sắc, giản dị, trong sáng . 
2. Tác phẩm 
Xuất xứ 
 Văn bản " Bố của Xi mông " là một đoạn trích nằm ở phần đầu truyện ngắn cùng tên . 
b. Đọc văn bản -Tìm hiểu chú thích 
c- Thể loại - phương thức biểu đạt : 
 - Truyện ngắn 
 - Tự sự -miêu tả 
 - Kể ngôi thứ 3 
* Tóm tắt truyện 
Tóm tắt 
 - Cậu bé Xi-mông khoảng 7-8 tuổi lần đầu tiên đến trường. Em bị lũ bạn chế giễu vì không có bố. Xi-mông đã đánh nhau và tấn công vào những kẻ đã chế nhạo mình. Nhưng em vô cùng đau khổ vì sự thật em không có bố, Xi-mông ra bờ sông định tự tử. 
 - Cảnh vật ở bờ sông làm em nguôi ngoai đôi chút. Nhưng nghĩ đến nhà, đến mẹ, em lại khóc. 
 - Một bác thợ (Phi-líp) gặp, an ủi và đưa em về nhà. 
 - Phi-líp đã nhận làm bố của em. 
 - Hôm sau Xi-mông đến trường, lũ bạn xấu giễu cợt nhưng Xi-mông dám chống lại vì em tự tin rằng mình có bố là Phi-líp. 
BỐ CỤC 
Phần 3: Tiếp theo Bỏ đi rất nhanh: Bác Phi-líp 
đưa Xi-mông về nhà 
III 
Phần 4: Còn lại: Ngày hôm sau ở trường 
 IV 
Xi mông đến trường bị bạn chế giễu 
Xi-mông ở bờ sông 
 Trời ấm áp vô cùng, dễ chịu vô cùng. Ánh mặt trời êm đềm sưởi ấm bãi cỏ. Nước lấp lánh như gương. Và Xi-mông có những giây phút khoan khoái, có cái cảm giác uể oải thường thấy sau khi khóc, em rất thèm được nằm ngủ ở đây, trên mặt cỏ, dưới nắng ấm. 
 Một chú nhái con màu xanh lục nhảy dưới chân em. Em định bắt nó. Nó nhảy thoát. Em đuổi theo nó và vồ hụt ba lần liền. Cuối cùng em tóm được hai đầu chân sau của nó và bật cười nhìn con vật cố giãy giụa thoát thân. Nó thu mình trên đôi cẳng lớn, rồi bật phắt lên, đột ngột duỗi cẳng, ngay đơ như hai thanh gỗ; trong lúc giương tròn con mắt có vành vàng, nó dùng hai chân trước đập vào khoảng không, huơ lên như hai bàn tay. Thấy vậy, em nhớ đến một thứ đồ chơi làm bằng những thanh gỗ hẹp đóng đinh chữ chi chồng lên nhau, và với động tác cũng giống như vậy, điều khiển các chú lính nhỏ cài bên trên tập tành. Thế là em nghĩ đến nhà, rồi nghĩ đến mẹ, và thấy buồn vô cùng, em lại khóc. Người em rung lên, em quỳ xuống và đọc kinh cầu nguyện như trước khi đi ngủ. Nhưng em không đọc hết được, vì những cơn nức nở lại kéo đến, dồn dập, xốn xang, choán ngợp lấy em. Em chẳng nghĩ ngợi gì nữa, chẳng nhìn thấy gì quanh em nữa mà chỉ khóc hoài. 
1.Khi ở bờ sông 
- Cảnh bờ sông đẹp khiến Xi-mông cảm thấy dễ chịu, khoan khoái, quên đi chuyện đau buồn: Đuổi bắt nhái ..mỉm cười 
- Chợt nhớ đến nhà, đến mẹ, nỗi khổ tâm lại trở về em lại khóc 
 + Người rung lên 
 + Cơn nức nở kéo đến dồn dập, xốn xang, choáng ngợp 
 ( Mức độ tiếng khóc tăng dần) 
Tâm trạng Xi-mông vô cùng đau khổ, tuyệt vọng 
2. Khi gặp bác Phi-líp 
- Mắt đẫm lệ 
- Trả lời bác bằng giọng nghẹn ngào, lời nói đứt quãng “chúng nó đánh cháu vì cháu cháu không có bố cháu không có bố”. Câu nói “cháu không có bố” được nhắc lại hai lần. 
- Nói tiếp một cách khó khăn giữa những tiếng nấc “Cháu cháu không có bố” 
- Câu nói “Cháu không có bố” được nhắc lại 3 lần. 
 Tâm trạng buồn tủi, xấu hổ, bất lực 
3. Khi về nhà gặp mẹ 
 - Nhảy lên ôm cổ mẹ, oà khóc 
 - Nhắc lại ý định tự tử của mình vì không chịu được nỗi nhục không có bố 
 - Hỏi Phi-líp: Bác có muốn làm bố của cháu không? 
 - Nói tiếp: Nếu bác không muốn, cháu sẽ quay trở ra sông và lại nhảy xuống  
 - Sự khát khao có bố nhất định phải được thực hiện 
 - Được bác Phi-líp nhận lời cậu bé hết buồn, tâm trạng hoàn toàn khuây khoả, vui sướng 
4.Ngày hôm sau ở trường 
 - Khi lũ bạn trêu chọc: Xi-mông quát vào mặt nó những lời như ném một hòn đá “Bố tao ấy à, bố tao tên là Phi-líp”. 
 - Khi chúng chế giễu. Không trả lời. Đưa con mắt thách thức 
 * Xi-mông kiêu hãnh, tự tin khi được bác Phi-líp nhận làm bố . Người bố đã cho em sức mạnh. 
DIỄN BIẾN TÂM TRẠNG CỦA XI-MÔNG 
Khi ở 
bờ sông 
Khi 
gặp 
 Phi-líp 
Khi 
về nhà 
Ngày hôm 
sau ở 
trường 
Đau khổ, 
tuyệt vọng 
Buồn tủi, 
xấu hổ, bất l ực 
Vui sướng, 
hạnh phúc 
Kiêu hãnh, 
tự tin 
LUYỆN TẬP 
1. Mô-pa-xăng sống vào giai đoạn lịch sử nào? 
 A/ Nửa đầu thế kỉ XIX C/ Nửa đầu thế kỉ XX 
 B/ Nửa cuối thế kỉ XIX D/ Nửa cuối thế kỉ XX 
 Đáp án: B/ Nửa cuối thế kỉ XIX 
2. Hãy sắp xếp những nội dung sau đây theo đúng diễn biến của đoạn trích “Bố của Xi-mông”. 
 A/ Phi-líp gặp Xi-mông và nói sẽ cho em một ông bố 
 B/ Xi-mông đến trường và nói với các bạn có bố là Phi-líp 
 C/ Phi-líp đưa Xi-mông về nhà trả cho chị Blăng-sốt và nhận làm bố của Xi-mông. 
 D/ Xi-mông buồn chán, tuyệt vọng và lang thang ra bờ sông 
 Đáp án: D --- A ----- C ----- B 
Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về nhân vật Xi-mông 
 Thời gian: 2 phút 
Hướng dẫn về nhà 
1 . Sưu tầm một số truyện tương tự trong sách báo hoặc trong thực tế cuộc sống về sự quan tâm, chia sẻ với những con người bất hạnh. 
 2. Soạn tiếp tiết sau của văn bản Bố của Xi-mông (Tiết 146) 
Mỗi Ngày Tôi Chọn Một Niềm Vui 
Sáng tác: Trịnh Công Sơn 
Và như thế tôi sống vui từng ngàyVà như thế tôi đến trong cuộc đờiĐã yêu cuộc đời này bằng trái tim của tôiVà như thế tôi sống vui từng ngàyVà như thế tôi đến trong cuộc đờiĐã yêu cuộc đời này bằng trái tim của tôi 
Mỗi ngày tôi chọn một niềm vuiChọn những bông hoa và những nụ cườiTôi nhận gió trời mời em giữ lấyĐể mắt em cười, tựa lá bay. 
Mỗi ngày tôi chọn đường mình điĐường đến anh em đường đến bạn bèTôi đợi em về bàn chân quen quáHàng lá me vàng lại bước qua 
Và như thế tôi sống vui từng ngàyVà như thế tôi đến trong cuộc đờiĐã yêu cuộc đời này bằng trái tim của tôi