Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 156: Bố của Xi-mông (Guy đơ Mô-pa-xăng)

TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng 	Kiểm tra bài cũ:Kể tên một số tác phẩm kèm tác giả mà em đã học có chủ đề gia đình?- Chiếc lược ngà – Nguyễn Quang Sáng.- Khúc hát ru những em be lớn trên lưng mẹ - Nguyễn Khoa Điềm. Con cò - Chế Lan Viên. Mây và sóng - Ta Go.- Nói với con – Y Phương.TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng TÌM HIỂU CHUNG: 1. Đọc – tóm tắt: Cậu bé Xi-mông khoảng 7-8 tuổi lần đầu tiên đến trường. Em bị lũ bạn chế giễu vì không có bố. Xi-mông đã đánh nhau và tấn công vào những kẻ đã chế nhạo mình. Nhưng em vô cùng đau khổ vì sự thật em không có bố. Xi-mông ra bờ sông định tự tử. - Cảnh vật ở bờ sông làm em nguôi ngoai đôi chút. Nhưng nghĩ đến nhà, đến mẹ, em lại khóc. - Một bác thợ ( Phi-líp) gặp, an ủi và đưa em về nhà. - Phi-líp đã nhận làm bố của em. - Hôm sau Xi-mông đến trường, lũ bạn xấu giễu cợt nhưng Xi-mông dám chống lại vì em tự tin rằng mình có bố là Phi-líp. TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng TÌM HIỂU CHUNG: 1. Đọc – tóm tắt: 2. Tác giả: - Guy đơ Mô-pa-xăng (1850- 1893) - Là nhà văn hiện thực Pháp nổi tiếng trong lĩnh vực truyện ngắn 3. Tác phẩm: a. Xuất xứ: - In trong “Tuyển tập truyện ngắn Pháp thế kỉ XIX”. - Đoạn trích nằm ở phần giữa truyện. b. Thể loại: Truyện ngắn. c. Ngôi kể: Ngôi kể thứ 3, kể theo trình tự thời gian. d. Nhân vật : Xi Mông, chị B - lăng sốt, bác Phi líp.TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng II. Đọc và tìm hiểu văn bản:1. Nhân vật Xi mônga. Hoàn cảnh:- Thường bị bạn bè trêu chọc, đánh đập vì em không có bố.b. Tâm trạng Xi mông:*. Tâm trạng Xi mông khi ở bờ sông.*. Tâm trạng Xi mông khi gặp bác Phi líp.*. Tâm trạng Xi mông khi được bác Phi líp đưa về nhà và nhận làm bố.*. Tâm trạng Xi mông khi đến trường vào ngày hôm sau.- Xi mông luôn đau khổ, sống trong mặc cảm tự ti, muốn tìm đến cái chết.- Em thật đáng thương.Hoạt động nhómNhóm 1: 1.Xi-mông ra bờ sông với ý định gì? Em có thực hiện ý định ấy không? Tại sao? 2. Khi trò chơi kết thúc, Xi-mông lại nghĩ đến điều gì? Nhận xét về mức độ tiếng khóc của Xi-mông. Qua đó em hiểu tâm trạng của Xi-mông lúc này như thế nào?* 1.Khi gặp bác Phi-líp, Xi-mông đã trả lời bác như thế nào?Câu nói nào của Xi-mông được nhắc lại nhiều lần? 2. Vì sao Ximông lại theo bác về nhà ?Từ đó em hiểu gì về tâm trạng nhân vật??Nhóm 3: 1.Khi về nhà gặp mẹ, Xi-mông có những hành động thư thế nào?2. Xi-mông nói gì với bác Phi-líp? Câu hỏi của em thể hiện khát vọng nào?3. Khi bác Phi-líp nhận lời làm bố, tâm trạng cậu bé ra sao? Nhóm 4: 1. Ngày hôm sau ở trường, trước sự trêu chọc như thường lệ của bọn trẻ, thái độ của Xi-mông như thế nào? Vì sao em có thái độ đó? 2. Qua đó em thấy việc có một người bố có ý nghĩa như thế nào với Xi- mông?Nhóm 2:* Khi ở bờ sông - Định tự tử ( Nhẩy xuống sông cho chết đuối). - Em quên ý định ấy vì: Cảnh bờ sông đẹp.+ Trời ấm áp, nắng êm đềm, nước lấp lánh như gương -> khiến Xi-mông cảm thấy dễ chịu, khoan khoái.+ Đuổi bắt nhái ..mỉm cười. - Chợt nhớ đến nhà, đến mẹ, nỗi khổ tâm lại trở về em lại khóc+ Người rung lên, quì xuống đọc kinh cầu nguyện.+ Cơn nức nở kéo đến dồn dập, xốn xang, choáng lấy em ( Mức độ tiếng khóc tăng dần) -> Tâm trạng Xi-mông uất ức, đau khổ tuyệt vọng đến vô bờ.... TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng * Khi gặp bác Phi-líp: - Trả lời bác bằng giọng nghẹn ngào, lời nói đứt quãng, nói một cách khó khăn giữa những tiếng nấc.+ Chúng nó đánh cháu vì cháu không có bố. - Em nhắc đi nhắc lại chuyện em không có bố. - Em khao khát có bố, và hi vọng từ lời nói của bác Phi líp cứ về nhà người ta sẽ cho - Em quá đau đớn và buồn tủi, nỗi đau như bùng lên vỡ òa Tâm trạng buồn tủi, xấu hổ, bất lực. Niềm khát khao hi vọng mãnh liệt.TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng * Khi về nhà :- Nhảy lên ôm cổ mẹ, oà khóc- Nhắc lại ý định tự tử của mình vì không chịu được nỗi nhục không có bố - Xi-mông hỏi bác Phi-líp: ‘Bác có muốn làm bố của cháu không?’- Cậu bé nói tiếp: ‘Nếu bác không muốn, cháu sẽ quay trở ra sông và lại nhảyxuống’ -> Khao khát có được người bố. - Khi được bác Phi-líp nhận lời Xi-mông ghi nhớ tên bác, hết cả buồn. -> Tâm trạng hân hoan, sung sướng và hạnh phúc. TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng * Ngày hôm sau ở trường - Xi mông quát vào mặt chúng như ném một hòn đá, tự hào nhắc đến bố Phi- líp.Không trả lời đám bạn, ánh mắt thách thức, tin tưởng sắt đá, sẵn sàng chịu hành hạ, không bỏ chạy. Vì em đã có bố và em tin tưởng sắt đá vào điều đó. Xi mông có thêm sức mạnh, nghị lực, niềm tin vững vàng và cả lòng dũng cảm kì diệu. Em không còn nhút nhát, sợ hãi và xấu hổ nữa mà trở nên mạnh mẽ. Xi - mông kiêu hãnh, tự tin. TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng TIẾT 156 : BỐ CỦA XI - MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng * Khi ở bờ sông: Đau khổ, tuyệt vọng.* Khi gặp bác Phi-líp: Buồn tủi, xấu hổ, bất lực.* Khi về nhà: Khát khao có bố càng mãnh liệt. Được bác Phi-líp nhận lời : Vui sướng, hạnh phúc.* Ngày hôm sau ở trường: Kiêu hãnh, tự tin. Xi-mông là em bé có hoàn cảnh bất hạnh đáng thương, có niềm khao khát rất bình dị và không chịu đầu hàng nghịch cảnh . II. Đọc và tìm hiểu văn bản:1. Nhân vật Xi môngb. Tâm trạng Xi mông: Cách kể chuyện tự nhiên hấp dẫn Miêu tả qua hành động cử chỉ, lời nóidáng vẻ.DIỄN BIẾN TÂM TRẠNG CỦA XI-MÔNGKhi ở bờ sôngKhigặp bác Phi-lípKhivề nhàNgàyhômsauở trườngĐaukhổTuyệtvọngBuồn tủi,xấu hổBất lựcKhátkhaocó bốVuisướng,hạnhphúcTự tinKiêuhãnh Cần biết yêu thương, cảm thông và chia sẻ, không được ác ý với bè ban, nhất là những bạn có hoàn cảnh đặc biệt.TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG (Guy đơ Mô- pa- xăng) * Khi con khóc vì không có bố: - Đôi má đỏ bừng. - Cảm giác tê tái đến tận xương tủy. - Ôm con hôn lấy hôn để, nước mắt tuôn rơi.* Khi con hỏi bác Phi-líp: - Im lặng - Hổ thẹn, lặng ngắt, quằn quại - Dựa tường, tay ôm ngực. -> Blăng-sốt là người phụ nữ bị lừa dối, đáng thương, đáng được cảm thông, chia sẻ. Xấu hổ, thương con Đau đớn, nhục nhã không thể chịu nổi. II. Đọc và tìm hiểu văn bản:2. Nhân vật chị B lăng sốt* Hoàn cảnh:- Chị bị người đàn ông lừa dối, đã sinh ra Xi mông.TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG Guy đơ Mô- pa- xăng II. Đọc và tìm hiểu văn bản:3. Nhân vật Bác Phi líp a. Chân dung: - Cao lớn, bàn tay chắc nịch. - Râu tóc đen và quăn. - Nhìn Xi-mông với vẻ nhân hậu. Người đàn ông khoẻ mạnh, nhân từ. b. Hành động, suy nghĩ: TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG (Guy đơ Mô- pa- xăng) * Khi gặp Xi-mông: - Đặt bàn tay lên vai - Hỏi em: “Có điều gì làm cháu buồn phiền đến thế cháu ơi?’’ - Lời nói: đừng buồn nữa cháu ơi.. + Người ta sẽ cho cháu ...một ông bố* Khi đưa Xi-mông về nhà: - Mỉm cười dắt tay em. - Nghĩ về Blăng-sốt: + Đã lầm lỡ rất có thể lỡ lầm lần nữa - Cử chỉ thân mật, ân cần hỏi han. - Động viên an ủi rất khéo. - Gần gũi như bố con, mở đường giải thoát cho Xi mông - Lúc đầu có ý xem thường chị B lăng sốt..b. Hành động, suy nghĩ của nhân vật bác Phi-líp:II. Đọc và tìm hiểu văn bản:TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG (Guy đơ Mô- pa- xăng) * Khi gặp chị Blăng-sốt: - Thái độ, cử chỉ: E dè, bỏ mũ, ấp úng, xúc động - Khi Xi-mông khóc, đề nghị làm bố: + Im lặng + Cười, nhận lời : Có chứ, bác muốn chứ. + Nhấc bổng em lên, hôn vào hai má em, bỏ đi rất nhanh. - Thay đổi ý nghĩ về BLăngsốt: tôn trọng, không bỡn cợt - Xúc động vì quyết định đột ngột. - Thương Xi-mông.b. Hành động, suy nghĩ của nhân vật bác Phi-líp:- Phi-líp là người nhân hậu, giàu tình thương, đã cứu sống Xi-mông, nhận làm bố của Xi-mông, đem lại cho em niềm vui, hạnh phúc. - Là người dũng cảm, vượt qua những định kiến của xã hội.II. Đọc và tìm hiểu văn bản:TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG (Guy đơ Mô- pa- xăng) III. TỔNG KẾTNghệ thuật: - Cách kể chuyện tự nhiên hấp dẫn- Miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật đặc sắc, đặc biệt tâm lý trẻ thơ tinh tế phù hợp.2. Nội dung: - Nhắc nhở về lòng yêu thương bạn bè, rộng ra là lòng yêu thương con người. - Thông cảm với nỗi đau hoặc lỡ lầm của người khác.TIẾT 156 : BỐ CỦA XI- MÔNG (Guy đơ Mô- pa- xăng) ? Qua văn bản em ghi nhớ được gì về 3 nhân vật? Theo em họ có xứng đáng trở thành một gia đình không? - Trong tác phẩm Mô-pa-xăng đã để nhân vật Phi-líp ngỏ lời cầu hôn Blăng-sốt và trở thành người bố thực sự của Xi-mông. Đó là một kết thúc có hậu ? Đặt trong bối cảnh xã hội còn nhiều người có định kiến nằng nề với những người phụ nữ có con ngoài giá thú, câu chuyện có ý nghĩa như thế nào? - Chúng ta nên cảm thông, chia sẻ và không nên chạm đến nỗi đau của họ. Mở rộng lòng nhân ái, không nhìn họ bằng cái nhìn định kiến, hẹp hòi. * CỦNG CỐ:LUYỆN TẬP1. Hãy sắp xếp những nội dung sau đây theo đúng diễn biến của đoạn trích Bố của Xi-mông. A/ Phi-líp gặp Xi-mông và nói sẽ cho em một ông bố B/ Xi-mông đến trường và nói với các bạn có bố là Phi-líp C/ Phi-líp đưa Xi-mông về nhà trả cho chị Blăng-sốt và nhận làm bố của Xi-mông. D/ Xi-mông buồn chán, tuyệt vọng và lang thang ra bờ sông Đáp án: D --- A ----- C ----- B2. Truyện bố của Xi mông gợi em nhớ tới văn bản nào đã học nói về sự đau khổ tuyệt vọng khi gia đình tan vỡ?3. Em nhận ra điều gì quý giá về tổ ấm gia đình?HƯỚNG DẪN VỀ NHÀPhân tích diễn biến tâm lí của các nhân vật trong đoạn trích Bố của Xi-mông?2. Soạn bài: Con chó Bấc.