Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 31: Kiêu ở lầu Ngưng Bích (tiếp theo) - Trích "Truyện Kiều" - Nguyễn Du

Chào mừng quý thầy cô đến dự giờ thăm lớpGV: Lê Thị VuiTrường: THCS Lộc HưngNGỮ VĂN 9KIỂM TRA MIỆNGHoàn cảnh:Vẻ đẹp: Tâm trạng:Câu 1: Đọc thuộc lòng 6 câu thơ đầu bài thơ: “ Kiều ở lầu Ngưng Bích”. Phân tích nội dung của 6 câu thơ ấy?Câu 2:Trong cảnh buồn cô đơn Kiều đã nhớ đến ai? Câu 1: Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,Vẻ non xa tấm trăng gần ở chungBốn bề bát ngát xa trông, Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia. Bẽ bàng mây sớm đèn khuya, Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.- Không gian: Non xa, trăng gần, cát vàng, bụi hồng ->Cảnh đẹp, nên thơ, không gian bát ngát, mênh mông,vắng lặng.-Thời gian: Mây sớm, đèn khuya -> Vòng thời gian tuần hoàn, khép kín.-Tâm trạng: Chán nản, buồn tủi.-Nghệ thuật: Tả cảnh ngụ tình.Câu 2:Trong cảnh ngộ cô đơn, Kiều nhớ đến Kim Trọng và cha mẹ Tiết 31:Kiều ở Lầu Ngưng Bích(tt) (Truyện Kiều – Nguyễn Du ) I. Đọc – Tìm hiểu chú thíchII. Đọc hiểu văn bản:Tiết 31Văn bản: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (tt) ( Trích: “Truyện Kiều”- Nguyễn Du)Khung cảnh thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích và tâm trạng của Kiều. (6 câu đầu) Tưởng người dưới nguyệt chén đồng, Tin sương luống những rày trông mai chờ.Bên trời góc bể bơ vơ, Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.Xót người tựa cửa hôm mai,Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?Sân Lai cách mấy nắng mưa,Có khi gốc tử đã vừa người ôm. ? Trong cảnh ngộ cô đơn, Kiều nhớ đến ai? Nàng nhớ ai trước ai sau? Nhớ như thế có hợp lí không? Vì sao?Đầu tiên Kiều nhớ tới Kim Trọng. Điều này vừa phù hợp với quy luật tâm lí. Kiều bán mình cứu cha và em thì phần nào chữ hiếu cũng đã thực hiện. Còn đối với chàng Kim nàng là kẻ phụ tình bội ước. 2/ Nỗi nhớ của Kim Trọng và cha mẹ: (8 câu tiếp)a. Nhớ Kim Trọng:-Dưới nguyệt, chén đồng.-Rày trông, mai chờ-Bản thân: bơ vơ, tấm son gột rửa bao giờ cho phai Nhớ buổi thề nguyền.Tưởng tượng Kim Trọng nhớ mình..=> Một người tình chung thuỷ.Đau đớn, xót xa khi đã phụ tình 2/ Nỗi nhớ của Kim Trọng và cha mẹ:a. Nhớ Kim Trọng: Một người tình chung thuỷ.b. Nhớ cha mẹ:-Xót người tựa cửa hôm mai-Quạt nồng ấp lạnh-Sân Lai, gốc tử Sớm hôm mong chờ con-Điển tích, ẩn dụ-Xót xa, lo lắng. Một người con hiếu thảo.Không ai phụng dưỡng cha mẹ, không báo hiếu được.Giàu lòng vị tha? Những phẩm chất tốt đẹp của Kiều hiện lên ở nỗi nhớ người thân là gì?=>Trong cảnh ngộ éo le này nàng là người đáng thương nhất nhưng nàng đã quên cảnh ngộ bản thân để nghĩ về người yêu và cha mẹ. Nàng là người tình thủy chung, người con hiếu thảo, người có tấm lòng vị tha đáng trọng.? Khi buồn, cô đơn nhớ Kim Trọng và cha mẹ Kiều đã tâm sự cùng ai?=>Kiều đã nói với chính bản thân mình.Nguyễn Du sử dụng ngôn ngữ độc thoại để khắc họa tính cách nhân vật.? Em hiểu thế nào là ngôn ngữ độc thoại?Lời nói thầm bên trong, nhân vật tự nói với chính mình hoặc nói với ai đó trong tưởng tượng và ở đây Kiều đang nói với chính bản thân mình.3. Tâm trạng buồn lo của Kiều qua cách nhìn cảnh vật:Buồn trông cửa bể chiều hôm, Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?Buồn trông ngọn nước mới sa, Hoa trôi man mác biết là về đâu? Buồn trông nội cỏ rầu rầu, Chân mây mặt đất một màu xanh xanh. Buồn trông gió cuốn mặt duềnh, Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi. Thảo luận : (3 phút) 8 câu thơ chia làm 4 cặp câu, mỗi cặp nói về một cảnh vật, mỗi cảnh vật là một tâm trạng của Kiều. Em hãy chỉ ra những cảnh vật và tâm trạng ấy?3/ Tâm trạng buồn lo của Kiều qua cách nhìn cảnh vật:-Cánh buồm xa xa-Hoa trôi man mác.-Nội cỏ, chân mây mặt đất, xanh xanh.-Gió cuốn, tiếng sóng ầm ầmNhớ cha mẹ gia đình và quê hươngBuồn cho thân phận lênh đênh không biết đi đầu,về đâu của mình.Cuộc sống tẻ nhạt, vô vị, héo tàn, tương lai mờ mịt. Nỗi sợ hãi khủng khiếp, nghĩ về tai họa sắp ập đến.Buồn trông cửa bể chiều hôm, Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?Buồn trông ngọn nước mới sa, Hoa trôi man mác biết là về đâu? Buồn trông nội cỏ rầu rầu, Chân mây mặt đất môt màu xanh xanh. Buồn trông gió cuốn mặt duềnh, Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.Buồn trôngBuồn trôngBuồn trôngBuồn trôngxanh xanhxa xaman mácrầu rầuẦm ầmXác định biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ này? Phân tích tác dụng?- Nghệ thuật: Ẩn dụ (Hoa, ngọn nước, chân mây), điệp ngữ, từ láy, câu hỏi tu từ, độc thoại nội tâm, tả cảnh ngụ tình.Nỗi buồn cô đơn, xót xa, đau đớn, bế tắc tuyệt vọng.3/ Tâm trạng buồn lo của Kiều qua cách nhìn cảnh vật:-Cánh buồm xa xaNhớ cha mẹ gia đình và quê hương-Hoa trôi man mácBuồn cho thân phận lênh đênh không biết trôi dạt về đâu.-Nội cỏ, chân mây mặt đất, xanh xanhCuộc sống tẻ nhạt, vô vị, héo tàn, tương lai mờ mịt.-Gió cuốn, tiếng sóng ầm ầm. Nỗi sợ hãi khủng khiếp, nghĩ về tai họa sắp ập đến.Điệp ngữ: Buồn trông=>Điệp khúc của tâm trạng.=>Nỗi buồn cô đơn, xót xa, đau đớn, bế tắc tuyệt vọng.Tiết 31: Văn bản: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (tt) ( Trích: “Truyện Kiều”- Nguyễn Du)? Qua phân tích 8 câu thơ cuối, em hiểu thế nào là tả cảnh ngụ tình?Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là mượn cảnh vật để gửi gắm ( ngụ) tâm trạng. Cảnh không đơn thuần là bức tranh thiên nhiên mà còn là bức tranh tâm trạng. Cảnh ở đây là phương tiện miêu tả còn tâm trạng là mục đích miêu tả. Tiết 31:Văn bản: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH(tt) ( Trích: “Truyện Kiều”- Nguyễn Du)Diễn biến tâm trạng của Kiều Cô đơn buồn tủiNhớ Kim Trọng Xót thương cho cha mẹBuồn lo cho thân phận và số kiếpTiết 31: Văn bản: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH(tt) ( Trích: “Truyện Kiều”- Nguyễn Du)4.Nghệ thuật:5. Ý nghĩa: -Miêu tả nội tâm nhân vật được thể hiện qua độc thoại nội tâm và tả cảnh ngụ tình.-Lựa chọn từ ngữ, sử dụng các biện pháp tu từĐoạn trích thể hiện tâm trạng cô đơn, buồn tủi và tầm lòng thủy chung, hiếu thảo của Thúy Kiều.5.1 Tổng kết:Câu 1:Tâm trạng của Thúy Kiều thể hiện trong đoạn trích này như thế nào?Câu 2: Qua phân tích 8 câu thơ cuối, em hiểu thế nào là tả cảnh ngụ tình?5. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬPCâu 1: Tâm trạng buồn, lo âu, nhớ Kim Trọng, nhớ cha mẹ.Câu 2:Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là mượn cảnh vật để gửi gắm tâm trạng.Cảnh không đơn thuần là bức tranh thiên nhiên mà còn là bức tranh tâm trạng. Cảnh ở đây là phương tiện miêu tả còn tâm trạng là mục đích miêu tả.5. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP5.2 HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: Đối với bài học ở tiết này:Học thuộc lòng đoạn trích, ghi nhớ, nội dung bài học.-Phân tích, cảm thụ những hình ảnh thơ hay đặc sắc trong văn bản Đối với bài học ở tiết tiếp theo:Chuẩn bị bài “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”5. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP+Đọc bài thơ, tìm hiểu tác giả.+Tìm hiểu bố cục.Cảm ơn quý thầy cô chào tạm biệt