Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 36: Văn bản Kiểu ở lầu Ngưng Bích (Trích "Truyện Kiều" của Nguyễn Du) - Nguyễn Thanh Minh

TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ GIÁO CÙNG CÁC EM HỌC SINH1/ Cảnh ngày xuân được hiện lên như thế nào? A/ Cảnh thiên nhiên hùng vĩ. B/ Cảnh buồn man mác. C/ Cảnh đẹp, tràn đầy sức sống. D/ Cảnh hoang vắng.2/ Không khí và hoạt động lễ hội trong tiết thanh minh như thế nào? A/ Không khí đông vui, tấp nập, nhộn nhịp B/ Không khí buồn tẻ, ít người. C/ Không khí vui vẻ, thoải mái. D/ Không khí yên lặng, buồn chán. C/ Cảnh đẹp, tràn đầy sức sống.A/ Không khí đông vui, tấp nập, nhộn nhịpKIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCHTIẾT 36 Văn BảnGV: Nguyễn Thanh MinhTrích Truyện Kiều Của Nguyễn DuTiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”-Nguyễn Du) I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNG - Phần thứ hai: Gia biến và lưu lạc - 22 câu, từ câu 1033 – 10541. Đọc-tìm hiểu chú thích:2. Vị trí đoạn trích :SGK/93-94-95Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”-Nguyễn Du) 3. Đại ý :4. Bố cục Đoạn trích miêu tả tâm trạng Thúy Kiều trong cảnh bị giam lỏng ở lầu Ngưng BíchI. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNG - Phần thứ hai: Gia biến và lưu lạc - 22 câu, từ câu 1033 – 10541. Đọc-tìm hiểu chú thích:2. Vị trí đoạn trích :Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”-Nguyễn Du) Đoạn 1: Sáu câu đầu.Đoạn 2: Tám câu tiếp. Đoạn 3: Tám câu cuối. Trước lầu Ngưng Bích khóa xuânVẻ non xa, tấm trăng gần ở chung. Bốn bề bát ngát xa trông Cát vàng, cồn nọ bụi hồng dặm kia.Bẽ bàng, mây sớm đèn khuya Nửa tình ,nửa cảnh như chia tấm lòng. Tưởng người dưới nguyệt chén đồngTin sương luống những rày trông mai chờ Bên trời góc bể bơ vơ Tấm thân gột rửa bao giờ cho phai Xót người tựa cửa hôm mai Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờSân lai cách mấy nắng mưa Có khi gốc tử đã vừa người ôm .Hoàn cảnh cô đơn, tội nghiệp của Kiều.Nỗi thương nhớ Kim Trọng và thương nhớ cha mẹ của nàng.Tâm trạng đau buồn, âu lo của Kiều thể hiện qua cách nhìn cảnh vậtBuồn trông cửa bể chiều hôm Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xaBuồn trông ngọn nước mới sa Hoa trôi man mác biết là về đâu Buồn trông nội cỏ rầu rầu Chân mây mặt đất môt màu xanh xanh Buồn trông gió cuốn mặt duềnh Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”-Nguyễn Du) I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNGII. TÌM HIỂU VĂN BẢN 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều:Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân,Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung. Bốn bề bát ngát xa trông, Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia.Bẽ bàng mây sớm đèn khuya, Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng. Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”-Nguyễn Du) 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều:*Không gian:- Non xa- Trăng gần - Cát vàng- Bụi hồng => Không gian đẹp, nên thơ nhưng mênh mông, vắng lặng.-Không gian trước lầu Ngưng Bích được tác giả miêu tả bằng những cảnh vật như thế nào?-Em cảm nhận như thế nào về không gian đó?I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNGII. TÌM HIỂU VĂN BẢNTrước lầu Ngưng Bích khóa xuân,Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung. Bốn bề bát ngát xa trông, Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia. *Thời gian“mây sớm, đèn khuya” “Bẽ bàng”, “Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.”* Tâm trạng:*Nghệ thuật:Tả cảnh ngụ tình-Qua khung cảnh thiên nhiên cho thấy Kiều đang ở trong hoàn cảnh và tâm trạng như thế nào? -Miêu tả cảnh để thể hiện tâm trạng con người. Đó là bút pháp nghệ thuật gì ? 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều:Mây sớm Đèn khuyaĐèn khuyaMây sớmHình ảnh “mây sớm đèn khuya” gợi tính chất gì của thời gian? Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng.Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”-Nguyễn Du) I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNGII. TÌM HIỂU VĂN BẢN=> Vòng tuần hoàn khép kín => chán nản, buồn tủi, cô đơn.-Thời gian được gợi tả qua hình ảnh nào? 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều: 2/Nỗi nhớ của Kiều:a/Nhớ người yêu:-Trong hoàn cảnh cô đơn ở lầu Ngưng Bích, Kiều đã nhớ những ai?Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”-Nguyễn Du) Ở đầu truyện, ta thấy Kiều là người hiếu thảo qua việc bán mình chuộc cha. Đến đây Kiều lại nhớ đến chàng Kim trước rồi mới nghĩ về cha mẹ. Theo em có hợp lí không? Phải chăng Kiều đã mất đi phẩm chất cao quý ấy ở một người con hay tác giả Nguyễn Du đã có sự sắp xếp nhầm lẫn?Nhớ về Kim Trọng, Kiều đã nghĩ đến điều gì ? -Dưới nguyệt chén đồng thề nguyền, hẹn ước..-Bản thân:“Tấm son”, “bao giờ cho phai”Đau đớn khi nhớ về Kim Trọng.Lúc này tâm trạng Kiều như thế nào?I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNGII. TÌM HIỂU VĂN BẢN-Rày trông mai chờchờ đợi tin tức của nàng.=> Một người tình chung thuỷ.Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du ) b/Nhớ cha mẹ:-Tựa cửa hôm mai-Quạt nồng ấp lạnhSớm hôm mong chờ conAi là người phụng dưỡng cha mẹ .-Xót xa, lo lắng.I. VỊ TRÍ ĐOẠN TRÍCHII.ĐỌC –HIỂU ĐOẠN TRÍCHIII.PHÂN TÍCHNhớ về cha mẹ, Kiều hình dung ra điều gì? Điều đó được thể hiện qua các chi tiết nào trong đoạn trích?Tình cảm của Kiều với cha mẹ như thế nào ? 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều: 2/Nỗi nhớ của Kiều:a/Nhớ người yêu:=> Một người con hiếu thảo.Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều”- Nguyễn Du ) 3/Tâm trạng của Kiều: Thảo luận : 5 phút 8 câu thơ chia làm 4 cặp câu, mỗi cặp nói về một cảnh vật, mỗi cảnh vật là một hình dung diễn tả tâm trạng của Kiều. Em hãy chỉ ra những cảnh vật và tâm trạng ấy?Buồn trông cửa bể chiều hôm, Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?Buồn trông ngọn nước mới sa, Hoa trôi man mác biết là về đâu? Buồn trông nội cỏ rầu rầu, Chân mây mặt đất môt màu xanh xanh. Buồn trông gió cuốn mặt duềnh, Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi. 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều: 2/Nỗi nhớ của Kiều:a/Nhớ người yêu:b/Nhớ cha mẹ:I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNGII. TÌM HIỂU VĂN BẢNTiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều” –Nguyễn Du) -Cánh buồm xa xanhớ về quê hương và gia đình.-Hoa trôi man mácnỗi buồn về số kiếp trôi nổi.-Nội cỏ, chân mâycuộc sống tẻ nhạt, vô vị, héo tàn.-Ầm ầm tiếng sóngmột nỗi khủng khiếp, hãi hùng3/Tâm trạng của Kiều: 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều: 2/Nỗi nhớ của Kiều:I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNGII. TÌM HIỂU VĂN BẢNTiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều” –Nguyễn Du) Buồn trông cửa bể chiều hôm, Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ? Buồn trông ngọn nước mới sa, Hoa trôi man mác biết là về đâu ? Buồn trông nội cỏ rầu rầu,Chân mây mặt đất một màu xanh xanh. Điệp ngữ Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.Buồn trôngthấp thoángxa xa man mácBuồn trôngBuồn trôngBuồn trôngrầu rầuxanh xanhẦm ầmđộc thoại nội tâm, tả cảnh ngụ tình, từ láy,Tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật gì?Cách dùng nghệ thuật đó đã diễn tả tâm trạng gì ở Kiều?Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều” –Nguyễn Du) Buồn trông cửa bể chiều hôm, Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ? Buồn trông ngọn nước mới sa, Hoa trôi man mác biết là về đâu ? Buồn trông nội cỏ rầu rầu,Chân mây mặt đất một màu xanh xanh. Điệp ngữ Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.Buồn trôngthấp thoángxa xa man mácBuồn trôngBuồn trôngBuồn trôngrầu rầuxanh xanhẦm ầmNỗi buồn cô đơn, xót xa, bế tắc tuyệt vọng chất chứa, tầng tầng lớp lớp trong lòng Kiềuđộc thoại nội tâm, tả cảnh ngụ tình, từ láy,Tiết 36: KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH (Trích “Truyện Kiều” –Nguyễn Du) III.TỔNG KẾT:Em hãy nêu nghệ thuật chủ yếu của đoạn trích ?Thái độ tình cảm của Nguyễn Du đối với nhân vật như thế nào? 1. Nghệ thuật:2. Nội dung:-Cảm thương cho tình cảnh của Thúy Kiều-Ngợi ca vẻ đẹp thủy chung, nhân hậu trong tâm hồn Thúy Kiều3/Tâm trạng của Kiều: 1/Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều: 2/Nỗi nhớ người yêu và cha mẹ:I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNGII. TÌM HIỂU VĂN BẢN Miêu tả nội tâm nhân vật (Độc thoại nội tâm và tả cảnh ngụ tình)Cô đơn buồn tủi Diễn biến tâm trạng của Kiều Nhớ Kim Trọng Xót thương cho cha mẹBuồn lo cho thân phận và số kiếpCÂU HỎI1: Cảnh lầu Ngưng Bích được miêu tả chủ yếu qua cách nhìn của ai?A – Nguyễn DuB – Thúy KiềuC - Tú BàD – Nhân vật khác2: Tác dụng của điệp ngữ “ buồn trông” trong 8 câu thơ cuối là gì?A- Nhấn mạnh những hoạt động khác nhau của Kiều.B – Nhấn mạnh cảnh ở lầu Ngưng BíchC – Nhấn mạnh tâm trạng đau đớn của Kiều.D - Nhấn mạnh sự ảm đạm của cảnh vật thiên nhiên.BC3: Nhận định nào nói đúng nhất nội dung đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”?A- Thể hiện tâm trạng cô đơn tội nghiệp của kiều. B – Nói lên nỗi nhớ người yêu và cha mẹ của Kiều. C – Nói lên tâm trạng buồn bã, lo âu của Kiều. D- Cả A, B , C đều đúng.DHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ : Kiều ở lầu Ngưng Bích Học thuộc lòng đoạn trích. Hoàn thành bài tập luyện tập vào vở.Phân tích diễn biến nội tâm của Thuý Kiều khi ở lầu Ngưng Bích.-Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về bút pháp “tả cảnh ngụ tình” của tác giả qua 8 câu cuối của đoạn trích. BÀI MỚI: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga -Đọc đoạn trích. -Trả lời các câu hỏi hướng dẫn chuẩn bị bàiChúc các em có thêm nhiều kiến thức mớiKhi khám phá “Truyện Kiều”Chào tạm biệt