Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 41: Văn bản Đồng chí (Chính Hữu)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ VỚI LỚP 9AKỳ Trinh, ngày 2 tháng 11 năm 2020Các em hãy lắng nghe bài hát và cho biết :- Tên bài hát là gì?- Đối tượng bài hát đề cập là ai ?- Câu hát nào em ấn tượng nhất, vì sao ?NGƯỜI LÍNH TRONG CHIẾN TRANH VỆ QUỐCNGƯỜI LÍNH TRONG THỜI BÌNHTiết 41 – Văn bản ĐỒNG CHÍ Chính Hữu -1. Tác giả Chính HữuI. Đọc – hiểu chú thích 2. Tác phẩm:I. Đọc – hiểu chú thíchQuê hương anh nước mặn đồng chuaLàng tôi nghèo đất cày lên sỏi đáAnh với tôi đôi người xa lạTự phương trời chẳng hẹn quen nhauSúng bên súng đầu sát bên đầuĐêm rét chung chăn thành đôi tri kỉĐồng chí !Ruộng nương anh gửi bạn thân càyGian nhà không mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra línhAnh với tôi biết từng cơn ớn lạnhSốt run người vừng trán ướt mồ hôiÁo anh rách vai Quần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giáChân không giàyThương nhau tay nắm lấy bàn tayĐêm nay rừng hoang sương muốiĐứng cạnh bên nhau chờ giặc tớiĐầu súng trăng treoĐỒNG CHÍCơ sở hình thành tình đồng chíBiểu hiện của tình đồng chíSức mạnh và biểu tượng của tình đồng chíQuê hương anh nước mặn, đồng chuaLàng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.Anh với tôi đôi người xa lạTự phương trời chẳng hẹn quen nhau,Súng bên súng, đầu sát bên đầu,Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.Đồng chí !II. Phân tích 1. Cơ sở hình thành tình đồng chíThảo luận nhóm : thời gian 3 phút Nhóm 1 : - Câu thơ 1, 2 tác giả giới thiệu như thế nào về người lính? Tìm từ ngữ thể hiện và nghệ thuật tiêu biểu ?Nhóm 2 : - Câu thơ 3, 4 cho ta biết gì về mối quan hệ của những người lính ? Tìm từ ngữ thể hiện rõ điều đó ?Nhóm 3 : - Câu thơ 5, 6 : Người lính được đặt trong hoàn cảnh nào ? Tìm từ ngữ, hình ảnh thể hiệnNhóm 4 : - Câu thơ thứ 7 có gì đặc biệt ? (về hình thức, về nội dung )II. Phân tích: 1. Cơ sở hình thành tình đồng chíQuê hương anh nước mặn đồng chuaLàng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.Nhóm 1 : - Câu thơ 1, 2 tác giả giới thiệu như thế nào về người lính? Tìm từ ngữ thể hiện và nghệ thuật tiêu biểu ?Anh với tôi đôi người xa lạTự phương trời chẳng hẹn quen nhau,Nhóm 2 : - Câu thơ 3, 4 cho ta biết gì về mối quan hệ của những người lính ? Tìm từ ngữ thể hiện rõ điều đó ?Súng bên súng, đầu sát bên đầu,Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.Nhóm 3 : - Câu thơ 5, 6 : Người lính được đặt trong hoàn cảnh nào ? Tìm từ ngữ, hình ảnh thể hiệnĐồng chí !Nhóm 4 : - Câu thơ thứ 7 có gì đặc biệt ? (về hình thức, về nội dung )Xa lạ Quen nhauTri kỉĐỒNG CHÍDẶN DÒVề nhà các em học bài, đọc và phân tích tiếp đoạn 2 đoạn 3 của bài thơBài thơ đã được phổ nhạc. Các em có thể tập để hát, đọc ráp, hoặc biên kịch để diễn. Hôm sau có tiết Sân khấu hóa các tác phẩm văn học chúng ta sẽ thực hànhII. Phân tích: 2. Những biểu hiện đẹp của tình đồng chí:Ruộng nương anh gửi bạn thân càyGian nhà không mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra lính. Anh với tôi, biết từng cơn ớn lạnh.Sốt run người, vầng trán ướt mồ hôi.Aó anh rách vai Quần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giáChân không giày Thương nhau tay nắm lấy bàn tay. II. Phân tích: 3. Biểu tượng cao đẹp của tình đồng chí:Đầu súng trăng treoBiểu tượng người lính được tác giả khắc họa như thế nào?súngtrăng> Tâm hồn lãng mạn của người línhBức tranh đẹpHòa bìnhNội dungCơ sở của tình đồng chíBiểu hiện và sức mạnh của tình đồng chíHình ảnh biểu tượng về người línhChung nguồn gốc xuất thân, chung mục đích, lý tưởng.Cùng chia sẻ tâm tư, tình cảm, những khó khăn, thiếu thốn. Truyền cho nhau tình thương yêu và sức mạnh để vượt qua gian khổ.Tư thế hiên ngang chủ động trong chiến đấu. Tâm hồn thi sĩ trong con người chiến sĩ.Nghệ thuậtCác chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm. - nhiều phép tu từ ẩn dụ, hoán dụ đặc sắc, giọng điệu vui vẻ, khỏe khoắn.III. Tổng kếtIII. Luyện tậpCâu 1: Đồng chí là gì? A. Là những người cùng một nòi giống. B. Là những người sống cùng một thời đại. C. Là những người cùng chung chí hướng, lí tưởng. D. Là những người cùng chung một tôn giáo.Câu 2: “Đồng chí” được tách thành một câu riêng để:A. Sự phát hiện lời khẳng định tình cảm của người lính trong 6 câu thơ đầu.B. Nâng cao ý thơ của đoạn trước và mở ra ý thơ của đoạn sau.C. Tạo nên sự độc đáo trong giọng điệu bài thơ.D. Cả ba đáp án A, B, C đều đúng.IV. Luyện tập: Câu 3. Vì sao tác giả lại đặt tên cho bài thơ về tình đồng đội của những người lính là “Đồng chí ” ?-> “Đồng chí ” cùng chung lí tưởng, chí hướng. Đây là cách xưng hô của những người cùng trong một đoàn thể cách mạng. Tình đồng chí là bản chất cách mạng của tình đồng đội và thể hiện sâu sắc tình đồng đội.III. Luyện tập- Về học thuộc bài thơ, hiểu nội dung - NT- Làm bài tập : Qua bài thơ, em có cảm nhận gì về hình ảnh anh bộ đội thời kì chống Pháp ?V. Củng cố - Dặn dò: