Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 51+52: Văn bản Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận)

1TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO CÁC EM HỌC SINHMặt trời xuống biển như hòn lửaĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ Đọc thuộc và diễn cảm :” Bài thơ về tiểu đội xe không kính “. Nêu cảm nhận ngắn gọn của em về hình ảnh người lính lái xe ?. KIỂM TRA BÀI CŨ ĐÁP ÁN : - Đọc thuộc lòng đúng theo văn bản trong sách giáo khoa Cảm nhận về hình ảnh người lính lái xe : Những chiến sĩ lái xe Trường Sơn thời chống Mỹ là những người có tâm hồn trẻ trung, vui nhộn. Họ còn có những phẩm chất đáng quí: đó là tinh thần dũng cảm, không ngại khó khăn, gian khổ, lòng lạc quan và tình đồng đội thắm thiết. Đặc biệt, ở họ sáng lên ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước . là thế hệ sau, sinh ra và lớn lên khi đất nước đã hoà bình, ta vô cùng tự hào, khâm phục và biết ơn người chiến sĩ lái xe nói riêng và thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ nói chung, một thế hệ anh hùng đã không tiếc máu xương, sẵn sàng dâng hiến cả sức lực, tuổi trẻ và xương máu của mình cho sự nghiệp thống nhất đất nước “Năm năm mới bấy nhiêu ngàyMà trông trời đất đổi thay đã nhiều”Tiết 51,52ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁI / Tìm hiểu chungCù Huy Cận ( 1919 – 2005 )Quê ở Hà Tĩnh-Nhà thơ nổi tiếng trong phong trào thơ mới .-Thơ sau cách mạng tràn đầy niềm vui cuộc sống .1/ Tác giả:ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ( Huy Cận )Tiết 51,52 2/ Tác phẩm:- Sáng tác 1958 trong chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng ninh.- In trong tập thơ: Trời mỗi ngày lại sáng .Tiết 51,52ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ( Huy Cận)Cảnh đoàn thuyền ra khơiCảnh đánh cá trên biển đêmCảnh đoàn thuvền trở về. Bốn khổ thơ tiếpKhổ còn lạiHai khổ thơ đầu Tiết 51,52ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ( Huy Cận )I / Tìm hiểu chungII/ Đọc- hiểu văn bản :Tiết 51,52ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ( Huy Cận )1/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi :Cảnh hoàng hôn trên biển được tác giả miêu tả qua những câu thơ nào ?“Mặt trời xuống biển như hòn lửa.Sóng đã cài then đêm sập cửaHai câu thơ trên tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ?Nghệ thuật so sánh ( mặt trời _ hòn lửa đỏ rực ), nhân hóa ( sóng cài then ), liên tưởng thú vị Với biện pháp nghệ thuật ấy, gợi cho em ấn tượng gì về thiên nhiên vũ trụ ? Thiên nhiên vũ trụ như ngôi nhà lớn đang đi vào trạng thái nghỉ ngơi .1/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi :Qua cách miêu tả trên, em có cảm nhận gì về cảnh hoàng hôn trên biểnHoàng hôn trên biển vừa hùng vĩ, vừa huy hoàng, tráng lệ.126931110875421Thảo luận nhómĐặt trong khung cảnh thiên nhiênđó, đoàn thuyền , con người đã làm gì? Tiếng hát diễn tả khí thế của ngư dân khi ra khơi như thế nào ? ĐÁP ÁN: Đối lập với thiên nhiên vũ trụ -đoàn thuyền, con người bắt đầu hoạt động. mạnh mẽ, khỏe khoắn, lạc quan, hi vọng nhưng lãng mạn.-Niềm vui của người lao động được làm chủ thiên nhiên,đất nước .- Đoàn thuyền , con người ra khơi với khí thế hào hứng ,phấn khởi , lạc quan2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển :Đoàn thuyền đánh cá trên biển đêm được tác giả thể hiện qua những hình ảnh nào ?_ Lái gió , buồm trăng , mây cao,biển bằng Hình ảnh lái gió, buồm trăng được tác giả miêu tả bằng bút pháp gì? Qua đó, em cảm nhận thế nào về hình ảnh con thuyền?- Bút pháp tả thực kết hợp lãng mạn Con thuyền đánh cá vốn nhỏ bé trở nên kì vĩ , khổng lồ, hòa nhập với kích thước rộng lớn của thiên nhiên vũ trụ . 2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển :Công việc đầu tiên của người đánh cá là gì? Qua đây em thấy nét gì nổi bật ở họ ? Người lao động hăm hở trong tư thế của người làm chủ thiên nhiên .- Chủ động : dò bụng biển , dàn đan thế trận126931110875421Thảo luận nhómCảm nhận của em về công việc của người lao động qua các câu thơ sau : -Ta hát bài ca gọi cá vào Gõ thuyền đã có nhịp trăng ca Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng . ĐÁP ÁN : Công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá đã trở thành niềm vuicùng thiên nhiên .Biểu hiện niềm say sưa , hào hứng , và những ước mơ bay bổng của con người muốn hòa hợp với thiên nhiên , chinh phục thiên nhiên bằng công việc lao động của chính mình . Công việc lao động nặng nhọc của người đánh cá đã trở thành bài ca đầy niềm vui , nhịp nhàng cùng thiên nhiên 2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển :. Tìm những câu thơ miêu tả vẻ đẹp rực rỡ của các loài cá trên biển đêm ?Vẻ đẹp các loài cá biển:+ Cá thu luồng sáng .+ Cá nhụ , cá chim, cá đé.+ Cá song lấp lánh trăng vàng chóe Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đôngĐể miêu tả vẻ đẹp của các loài cá tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ?Được sáng tạo bằng liên tưởng , tưởng tượng và từsự quan sát thực để làm giàu có thêm cái đẹp vốn có trong tự nhiên .2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển :Em có cảm nhận gì về biển nước ta ? - Biển đẹp và giàu có về tài nguyên . Đắm mình trong khung lao động ấy, tác giả cảm nhận được điều gì về biển ? Biển được so sánh với lòng mẹ , biển luôn ưu đãi con người, người lao động mang ơn biển ân tình nuôi sống con người . 2/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển :Em có nhận xét gì về âm hưởng , giọng thơ, cách gieo vần ở các khổ thơ 3,4,5,6 ?-Âm hưởng khỏe khoắn , sôi nổi, bay bổng.-Lời thơ dõng dạc, điệu thơ như khúc hát say mê, hào hứng-Cách gieo vần có nhiều biến hóa linh hoạt. 3/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về : Hình ảnh hoán dụ và ẩn dụ đẹp vừa gợi tả cảnh bình binh trên biển rực rỡ, tráng lệ, vừa ca ngợi niềm vui của con người vừa đạt được thành quả lao động mỹ mãnCảm nhận của em về đoạn thơ sau : “ Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời Mặt trời đội biển nhô màu mới Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”3/ Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về : Đoàn thuyền đánh cá trở về sau một đêm lao động vất vả được tác giả miêu tả qua chi tiết nào ? Em có nhận xét gì về câu hát ở phần mở đầu và câu hát ở đoạn cuối bài thơ ? -Tiếng hát vui tươi cất cao chào mừng thắng lợi .Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi có ý nghĩa gì ?- Thành quả mà ngư dân đạt được , một kết quả đáng tự hào khi con người làm chủ biển khơi .III/ Tổng kết.1/ Nghệ thuật:-Bút pháp lãng mạn , hình ảnh liên tưởng -Âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, giàu nhạc điệu Em có nhận xét gì về nghệ thuật của bài thơ Đoàn Thuyền Đánh Cá ? Với bút pháp nghệ thuật ấy làm nổi bật nội dung gì ?2/ Nội dung :- Ca ngợi sự giàu đẹp của biển Ca ngợi những con người mới Thể hiện niềm tự hào của tác giả trước đất nước và cuộc sống mới BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM1/ Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì ?A . Cảm hứng về lao động. B. Cảm hứng về thiên nhiên.C. Cảm hứng về chiến tranhD. Cả A và B đều đúng 2/ Nội dung bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là :A/ Ca ngợi sự giàu đẹp của biểnB/ Ca ngợi hình ảnh người lao động mới hăng say lao động, làm chủ biển khơiC/ Tự hào về đất nước và con người Việt nam trong công cuộc dựng xây đất nướcD/ cả 3 ý trên HƯỚNG DẪN TỰ HỌCHọc thuộc bài thơ và ghi nhớViết đoạn văn ngắn từ 12-15 dòng nêu cảm nhận của em về quê hương, đất nước và con người Việt Nam qua bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, đặc biệt là hình ảnh con người mới trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền BắcSoạn bài Bếp lửaCHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC TỐT