Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 77: Văn bản: Cố hương (Lỗ Tấn)

I. Giới thiợ̀u chung 
1.Tác giả. 
Tiết 77 : Cố HưƯơng 
 Lỗ Tấn 
*Lụ̃ Tṍn (1881-1936) quờ ở phủ Thiợ̀u Hưng, tỉnh Chiờ́t Giang,Trung Quốc. 
*Bản thõn : sinh ra trong một gia đỡnh quan lại sa sỳt ,ụng là nhà văn của nhõn dõn lao động 
*P/c sỏng tỏc: đậm chất chữ tỡnh và sử dụng yếu tố hồi kớ. 
2. Tác phõ̉m : 
- Cụ́ hương là truyợ̀n ngắn tiờu biờ̉u được in trong tọ̃p Gào thét ( 1923). 
- Phương thức biờ̉u đạt chính: tự sự. 
- Nhõn vọ̃t trung tõm: “ tụi”, nhõn vọ̃t chính: Nhuọ̃n Thụ̉. 
Lỗ Tấn 
 Khu l ưuư niệm 
Năm 1981, thế giới đó kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Lỗ Tấn với tư cỏch là danh nhõn văn húa Thế giới. 
Khu lưưu niệm ở Bắc kinh 
Nhà lưu niệm Thiệu Hưng 
Khu lư	ưu niệm ở Thượng Hải 
Gào thột 
 (1918-1922) - Bàng hoàng 
 (1924-1925) 
- Chuyện cũ viết lại 
 (1928-1936) 
 Những tác phẩm tiêu biểu. 
 Những tác phẩm tiêu biểu. 
AQ chớnh truyện 
Nhật kớ người điờn 
Cỏ dại 
Lỗ Tấn cũn viết tạp văn, làm thơ, viết tiểu luận, phờ bỡnh, nhật kớ 
Quan điểm sáng tác: Văn học phục vụ nhân sinh, phục vụ cách mạng. 
II. ĐọC, hiểu VĂN BẢN. 
3. Tóm tắt 
 Sau 20 năm trời đi xa, nhân vật tôi phải vượt qua 2000 dặm về thăm quê lần cuối cùng đang độ giữa đông. Về quê tôi thấy làng quê mình bỗng trở nên tiêu điều xơ xác hoang vắng khác xưa rất nhiều. Gặp lại mọi người giờ đây cũng khác. Thím Hai Dương - nàng Tây thi đậu phụ đã trở thành người đàn bà tham lam tìm mọi cách để vơ vét của cải. Nhuận Thổ - người bạn cũ khoẻ mạnh cường tráng thời thơ ấu vui vẻ tinh nghịch giờ đã trở thành mụ mẫm, đần độn, sống chịu đựng trong cảnh khốn cùng . Rời quê ra đi, trong tâm trạng buồn, nhân vật tôi suy nghĩ, hi vọng về thế hệ con cháu mình,về con đường đi của nông dân, của toàn xã hội để đưa đất nước Trung Hoa phong kiến đi lên... 
2 . Bố cục: 
 Ba phần 
Lỗ Tấn 
Tiết 76: 
Cố hƯơng 
Phần 1 : Từ đầu đến - Làm ăn sinh sống: Nhân vật Tôi trên đường về quê 
Phần 2: Tiếp đó đến - Sạch trơn như quét: Nhân vật Tôi những ngày ở quê. 
Phần 3: Còn lại: Nhân vật Tôi trên đường rời quê. 
1. Đọc, hiờ̉u chú thích 
 Trờn mái ngói, mṍy cọng tranh khụ phṍt phơ trước gió,những gia đình khác có lẽ đã dọn đi rụ̀i. 
 Làng cũ tụi đẹp hơn kia...khụng có ngụn ngữ hình ảnh nào diờ̃n tả ra cho được. 
 => Cảnh tiờu điờ̀u, hoang vắng, hiu quạnh. 
 => Đẹp hơn nhưng mờ nhạt, khó hình dung rõ nét. 
 Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I. GIỚI THIậ́U chung: 
4.Phõn tích: 
a. Nhõn vọ̃t tụi trờn đường vờ̀ quờ: 
Cảnh vọ̃t trong hụ̀i ức 
 Cảnh vọ̃t trước mắt 
II. ĐỌC-HIấ̉U VĂN BẢN: 
Tiết 81 
- Sử dụng nghệ thuật kể kết hợp tả, biểu cảm, so sánh, đối chiếu. 
 - buồn se sắt 
- ngạc nhiên, không tin là làng mình. 
 Cố Hương 
I. Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
a. Trên đường về quê 
-> Tâm trạng : 
Thất vọng, hụt hẫng vì làng xóm tiêu điều, 
hoang vắng. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
Lỗ Tấn 
Tiết 77: 
Một nỗi xút xa, đau đớn đến chỏy lũng trước sự hoang tàn của quờ hương. 
- Cảnh Trong quỏ khứ : H/ảnh đẹp đẽ về kớ ức tuổi thơ. 
- Cảnh thực tại : Sáng tinh mơ - Trên mái ngói mấy cọng rơm phất phơ - các gia đình đã dọn đi nhiều, càng hiu quạnh 
Lỗ Tấn 
Tiết 77 Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I. Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
a. Trên đường về quê. 
b. Những ngày ở qu ờ . 
–> Hoang vắng, hiu quạnh gợi cảm giác buồn. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
- Nỗi buồn của người sắp rời phải nơi mình sinh ra và lớn lên, từng gắn bó niềm vui nỗi buồn trong cuộc đời mà chưa hẹn ngày gặp lại – Nỗi buồn khó nói thành lời - Đó chính là nỗi buồn trước sự thay đổi của quê hương. 
Lỗ Tấn 
Tiết 77 Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I. Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
a. Trên đường về quê. 
b. Những ngày ở qu ờ. 
- Mọi người thay đổi : tiều tuỵ, nghèo đói, sa sút, tình bạn không còn 
- Tâm trạng : Càng buồn, đau xót, cô đơn, chấp nhận chia tay với 
 quê. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
Tiết 77 Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
Lỗ Tấn 
I. Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
a. Trên đường về quê. 
b. Những ngày ở qu ờ. 
c.Trên thuyền xa cố hương. 
- Con thuyền, cảnh vật xa dần > không chút lưu luyến. 
Hi vọng và tin tưởng vào tương lai, mơ ước cuộc đời đổi mới 
tốt đẹp hơn. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
Tõm trạng ưu tư bởi sự thay đổi của cảnh vật và con người quờ hương. Đú là sự thất vọng về một xó hội phong kiến suy tàn là nguyờn nhõn khiến cho cảnh vật và con ngưũi thay đổi. 
Tiết 78 : Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I. Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
2. Các nhân vật khác. 
a. Nhân vật Nhuận Thổ. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
 Trước kia 
 Bây giờ 
- Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, cổ đeo vòng bạc. 
- Cao gấp đôi trước, da vàng sạm, có nếp nhăn 
 - Đội mũ lông chiên bé tí tẹo. 
- Đội mũ lông chiên rách bươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính. 
Bàn tay hồng hào lanh lẹ mập mạp. Tỏ ra biết nhiều chuyện. 
 - Tay nứt nẻ như vỏ cây thông. Tỏ ra rụt rè. 
Tác giả lưu giữ hình ảnh Nhuận Thổ khi còn nhỏ là một hình ảnh tuyệt đẹp. Hãy tìm chi tiết chứng minh điều đó.? 
Tác giả nói " Tôi nhận ra ngay Nhuận Thổ nhưng không phải là Nhuận Thổ trong kí ức tôi ". So với trước, Nhuận Thổ có gì thay đổi? 
 Trước kia 
 Bây giờ 
Tình cảm bạn bè , thân thiết 
Nói năng thiểu não, xưng hô cung kính 
 Lúc nhỏ còn là cậu bé nông dân khoẻ mạnh, lanh lợi tháo vát, hiểu biết nhiều 
Thay đổi nhiều – Là người nông dân già nua,nghèo khổ,đần độn,mụ mẫm, cam chịu số phận 
-> Thay đổi rất nhiều: Tiều tuỵ, già nua, nghèo khổ, 
đần độn. 
 - Do xã hội phong kiến - đông con nhà nghèo, chỗ nào cũng hỏi tiền không luật lệ gì cả , mất mùa thuế nặng, lính tráng, trộm cắp, quan lại đày đoạ. 
 - Phản ảnh hiện thực đầy đau khổ của xã hội Trung Quốc thời bấy giờ . Tình trạng mụ mẫm, thái độ cam chịu của Nhuận Thổ nói riêng và số phận của người nông dân Trung Quốc nói chung , đó chính là điều nguy hiểm ,trăn trở đau xót nhất của nhà văn. 
Lỗ Tấn 
Tiết 78 : Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I. Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
2.Các nhân vật khác . 
a. Nhân vật Nhuận Thổ. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
 Theo em trong con người Nhuận Thổ điều duy nhất không thay đổi là gì? 
Lỗ Tấn 
Tiết 78 : Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I . Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
2.Các nhân vật khác. 
a. Nhân vật Nhuận Thổ. 
-> Phẩm chất quý bạn giữ nguyên. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
b. Chị Hai Dương 
 Trước kia 
 Bây giờ 
Nàng Tây Thi đậu phụ – lưỡng quyền không cao 
Người đàn bà trên dưới 50 tuổi – lưỡng quyền nhô ra 
Môi không mỏng,chị là người phụ nữ khá xinh đẹp 
Môi mỏng dính chân nhỏ xíu giống chiếc compa 
Lỗ Tấn 
Tiết 78 : Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I . Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
2.Các nhân vật khác. 
a. Nhân vật Nhuận Thổ. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
b. Thím hai Dương 
Hình hài : xấu xí, tiều tuỵ. 
Tính cách : đanh đá, ngoa ngoắt, đơm đặt, tham lam, ích kỷ 
Tiết 78 : Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I. Tìm hiểu chung 
II. Tìm hiểu chi tiết 
1. Nhân vật “ Tôi” 
2.Các nhân vật khác. 
a. Nhân vật Nhuận Thổ. 
? Qua sự thay đổi của các nhân vật tác giả muốn nói lên điều gì? 
-> Sự sa sút, điêu tàn của quê hương vì nghèo đói, lạc hậu 
-> Nhân cách con người cũng thay đổi. 
 Đây là hình ảnh XH Trung Quốc đầu thế kỷ XX thu nhỏ. 
Lỗ Tấn 
 Đó là con đường “Tôi” và cả gia đình đang đi. Con đường đi lên cho tất cả hình ảnh ở tương lai, đổi mới, đó là niềm hy vọng của nhà văn về một ngày mai tươi sáng đối với cả dân tộc. 
Tiết 78 : Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
I. Tìm hiểu chung 
1. Nhân vật “ Tôi” 
2.Các nhân vật khác. 
3. Hình ảnh con đường. 
Vấn đề đặt ra: Xây dựng những cuộc đời mới, những con 
đường mới tốt đẹp hơn cho tương lai. Hi vọng vào thế hệ trẻ 
làm thay đổi quê hương. 
Con đường biểu tượng-> suy nghĩ, liên tưởng về hiện tại và 
 tương lai. 
II. Tìm hiểu chi tiết 
Lỗ Tấn 
Em hãy nêu chủ đề của truyện Cố Hương? 
 b . Nghệ thuật : 
 Bố cục chặt chẽ,cách sử dụng sinh động những thủ pháp nghệ thuật : hồi ức, hiện tại,đối chiếu,đầu cuối tương ứng. 
Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật đọc đáo góp phần khắc hoạ tính cách nhân vật và chủ đề tác phẩm. 
Nội dung : 
 Thông qua việc tường thuật chuyến về quê lần cuối của nhân vật “Tôi, những rung cảm của “Tôi” trước sự thay đổi của quê hương, đặc biệt là của Nhuận Thổ, tác giả đã phản ánh hiện trạng của xã hội phong kiến Trung Quốc đồng thời đặt ra vấn đề đường đi của người nông dân, của toàn xã hội để mọi người suy ngẫm. 
Lỗ Tấn 
Tiết 78 : Cố Hương 
 Lỗ Tấn 
III. Tổng kết