Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 91: Văn bản: Bàn về đọc sách (Trích - Chu Quang Tiềm) - Phan Ngọc Châu

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM 
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC MỚI 
GV: Phan Ngọc Châu 
Lớp dạy: 9A1, 9A2, 9A3 
Em hãy cho biết các lợi ích 
của việc đọc sách 
Khởi động 
Nhìn hình và 
trả lời nhanh 
Lợi ích việc đọc sách 
Tiết 91- Văn bản: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
Trích ( Chu Quang Tiềm) 
I. TÌM HIỂU CHUNG 
1. Tác giả: sgk 
 Chu Quang Tiềm ( 1897- 1986) nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiếng của Trung Quốc. 
2. Tác phẩm: sgk 
- Xuất xứ: Trích trong cuốn “ Danh nhânTrung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn của việc đọc sách” xuất bản 1995.. 
- Kiểu văn bản : Nghị luận 
Hãy xác định những luận điểm chính được trình bày trong văn bản ? 
- Bố cục : 3 phần ( 3 luận điểm ) 
- Nội dung: Sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách. 
Sự cần thiết và ý nghĩa của việc đọc sách 
 Những khó khăn, thiên hướng sai lệch dễ mắc khi đọc sách 
 Phương pháp chọn và đọc sách 
Bàn về đọc sách 
Tiết 91- Văn bản: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH ( Tiết 1) 
 ( Chu Quang Tiềm) 
TÌM HIỂU CHUNG 
1. Tác giả 
2. Văn bản 
- Kiểu văn bản : Nghị luận 
- Bố cục : 3 phần ( 3 luận điểm ) 
II/ Tìm hiểu văn bản 
1/ Sự cần thiết của việc đọc sách (LĐ 1) 
 Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại. Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng tích lũy ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại. Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, cũng có thể nói đó là những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại. Nếu chúng ta mong tiến lên từ văn hóa, học thuật của giai đoạn này, thì nhất định phải lấy thành quả nhân looại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát. Nếu xóa bỏ hết các thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ, thì chưa biết chừng chúng ta đã lùi điểm xuất phát về đến mấy trăm năm, thậm chí là mấy nghìn năm trước. Lúc đó, dù có tiến lên cũng chỉ là đi giật lùi, làm kẻ lạc hậu. 
 Đọc sách là muốn trả món nợ đối với thành quả nhân loại trong quá khứ, là ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích lũy mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn ngủi, là một mình hưởng thụ các kiến thức, lời dạy mà biết bao người trong quá khứ đã khổ công tìm kiếm mới thu nhận được. Có được sự chuẩn bị như thế thì một con người mới có thể làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới. 
Sự cần thiết của việc đọc sách (phần 1) 
Tiết 91- Văn bản: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH ( Tiết 1) 
 ( Chu Quang Tiềm) 
II/ Tìm hiểu văn bản 
1/ Sự cần thiết của việc đọc sách. 
a/ Tầm quan trọng của sách. 
b/ Ý nghĩa của việc đọc sách 
Sách là kho tàng lưu giữ di sản tinh thần của nhân loại. 
Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn. 
Đọc sách là ôn lại kiến thức của loài người, là hưởng thụ kiến thức. 
 Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại. Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng tích lũy ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại. Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, cũng có thể nói đó là những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại. Nếu chúng ta mong tiến lên từ văn hóa, học thuật của giai đoạn này, thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát. Nếu xóa bỏ hết các thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ, thì chưa biết chừng chúng ta đã lùi điểm xuất phát về đến mấy trăm năm, thậm chí là mấy nghìn năm trước. Lúc đó, dù có tiến lên cũng chỉ là đi giật lùi, làm kẻ lạc hậu. 
 Đọc sách là muốn trả món nợ đối với thành quả nhân loại trong quá khứ, là ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích lũy mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn ngủi, là một mình hưởng thụ các kiến thức, lời dạy mà biết bao người trong quá khứ đã khổ công tìm kiếm mới thu nhận được. Có được sự chuẩn bị như thế thì một con người mới có thể làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới. 
 Ý nghĩa của việc đọc sách 
Tiết 91- Văn bản: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH ( Tiết 1) 
 Trích ( Chu Quang Tiềm) 
II/ Tìm hiểu văn bản 
1/ Sự cần thiết của việc đọc sách. 
a/ Tầm quan trọng của sách. 
b/ Ý nghĩa của việc đọc sách 
 Đọc sách 
Để tích lũy, nâng cao vốn tri thức. 
 Lập luận chặt chẽ - >sách có vai trò to lớn trên con đường phát triển của nhân loại. 
Nhận xét về cách lập luận của tác giả ? Qua đó ông muốn nhấn mạnh điều gì? 
Sách là kho tàng lưu giữ di sản tinh thần của nhân loại. 
Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn. 
Đọc sách là ôn lại kiến thức của loài người, là hưởng thụ kiến thức. 
 Chuẩn bị hành trang trên con đường học tập, phát hiện thế giới. 
 Những khó khăn ,sai phạm dễ mắc phải khi đọc sách(phần 2)  
 Những khó khăn ,sai phạm dễ mắc phải khi đọc sách  
 Sách nhiều 
Người ta đọc không chuyên sâu, không đọc kĩ 
Người đọc dễ lạc hướng 
Liếc qua nhiều mà đọng lại ít Ăn tươi nuốt sống, không kịp nghiền ngẫm 
Chọn lầm sách ,tham nhiều mà không vụ thực chất Trận đánh nhiều mục tiêu ,không chú trọng thực chất 
Lãng phí thời gian ,công sức ,tiền bạc mà lại tự làm hại bản thân 
 Tác giả đã sử dụng hình ảnh so sánh cụ thể gần gũi để thuyết phục người đọc 
- Sách nhiều : người ta không chuyên sâu, đọc nhiều mà không đọc kĩ ->Kiến thức đọng lại hời hợt. 
- Sách nhiều :người đọc dễ lạc hướng, chọn lầm sách -> vô bổ. 
Vô ích: Lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc, tự làm hại bản thân. 
Tiết 91- Văn bản: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH ( Tiết 1) 
 ( Chu Quang Tiềm) 
II/ Tìm hiểu văn bản 
1/ Sự cần thiết của việc đọc sách. 
2. Những khó khăn, thiên hướng sai lệch dễ mắc khi đọc sách 
(LĐ 2) 
Tiết 92 
BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
(Chu Quang Tiềm) 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 
3. Phương pháp chọn và đọc sách (LĐ3) 
Thảo luận nhóm (nhóm đôi) 
Thời gian 3 phút 
Câu hỏi: chỉ ra phương pháp chọn và đọc sách. 
Tiết 92 
BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
(Chu Quang Tiềm) 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 
3. Phương pháp chọn và đọc sách: 
- Chọn cho tinh, đọc cho kĩ. 
“Đọc sách không cốt lấy nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ. Nếu đọc được 10 quyển sách không quan trọng, không bằng đem thời gian sức lực đọc 10 quyển ấy mà đọc 1 quyển thực sự có giá trị. Nếu đọc được 10 quyển sách mà chỉ lướt qua, không bằng chỉ lấy 1 quyển mà đọc 10 lần. Sách cũ trăm lần xem chẳng chán - Thuộc lòng, ngẫm kĩ một mình hay.” 
Tiết 92 
BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
(Chu Quang Tiềm) 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 
3. Phương pháp chọn và đọc sách: 
Chọn cho tinh, đọc cho kĩ. 
“Đọc ít mà đọc kĩ , thì sẽ tập thành nếp nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy, tưởng tượng tự do đến mức làm thay đổi khí chất; đọc nhiều mà không chịu nghĩ sâu, như cưỡi ngựa qua chợ, tuy châu báu phơi đầy, chỉ tổ làm mắt hoa ý loạn, tay không mà về. Thế gian có biết bao người đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt , như kẻ trọc phú khoe của, chỉ biết lấy nhiều làm quý. Đối với việc học tập, cách đó chỉ là lừa mình dối người, đối với việc làm người thì cách đó thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém.” 
Tiết 92 
BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
(Chu Quang Tiềm) 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 
3. Phương pháp chọn và đọc sách: 
Chọn cho tinh, đọc cho kĩ 
Đọc có kế hoạch, có hệ thống. 
“Đọc ít mà đọc kĩ , thì sẽ tập thành nếp nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy, tưởng tượng tự do đến mức làm thay đổi khí chất; đọc nhiều mà không chịu nghĩ sâu, như cưỡi ngựa qua chợ, tuy châu báu phơi đầy, chỉ tổ làm mắt hoa ý loạn, tay không mà về. Thế gian có biết bao người đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt , như kẻ trọc phú khoe của, chỉ biết lấy nhiều làm quý. Đối với việc học tập, cách đó chỉ là lừa mình dối người, đối với việc làm người thì cách đó thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém.” 
Tiết 92 
BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
(Chu Quang Tiềm) 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 
3. Phương pháp chọn và đọc sách: 
- Chọn cho tinh: Sách phổ thông, sách chuyên môn, 
Chọn kĩ, đọc cho kĩ. 
Đọc có kế hoạch, có hệ thống. 
Kết hợp giữa đọc rộng rồi đọc sâu. 
 Trình bày vấn đề cụ thể, rõ ràng 
 Trên đời không có học vấn nào cô lập, tách rời các học vấn khác...Nếu một người đối với các học vấn liên quan này mà không biết đến, thì càng tiến lên càng gặp khó khăn, giống như con chuột chui vào sừng trâu, càng chui càng hẹp, không tìm ra lối thoát. Các học vấn khác đại khái cũng vậy, không biết rộng thì không thể chuyên, không thông thái thì không thể nắm gọn. Trước biết rộng rồi sau hãy nắm chắc, đó là trình tự để nắm vững bất cứ học vấn nào 
Tiết 92 
BÀN VỀ ĐỌC SÁCH 
(Chu Quang Tiềm) 
III. TỔNG KẾT: 
 - Bố cục chặt chẽ, hợp lí. 
 - Dẫn dắt tự nhiên, xác đáng... 
- Lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh, so sánh cụ thể, thú vị. 
2. Ý nghĩa 
 Cần phải đọc sách để nâng cao tri thức, phát triển đất nước. 
 1. Nghệ thuật: 
Hướng dẫn học tập ở nhà 
 Học bài, làm phần luyện tập sgk/7 
Soạn: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng 
 đời sống. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, 
 hiện tượng đời sống.