Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản: Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long -

Lặng Lẽ Sa Pa 
Nguyễn Thành Long 
Nguyễn Thành Long 
1925 - 1991 
Nguyễn Thành Long 
Nguyễn Thành Long sinh tại huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, con một gia đình viên chức nhỏ. Năm 18 tuổi ông chuyển ra học ở Hà Nội và có viết cho báo Thanh Nghị (1943). Sau Cách mạng Tháng Tám, Nguyễn Thành Long tham gia hoạt động văn nghệ trong những năm kháng chiến chống Pháp (1946-1954) ở Nam Trung Bộ và bắt đầu viết văn vào thời gian này. 
Sau 1954, tập kết ra Bắc, Nguyễn Thành Long chuyển về sáng tác và biên tập ở các báo chí, nhà xuất bản. Có thời gian ông còn tham gia dạy ở Trường viết văn Nguyễn Du. Ông mất ở Hà Nội ngày 6 tháng 5 năm 1991 vì bệnh ung thư đại tràng, trong cảnh lặng lẽ khi vợ đi công tác nước ngoài, một con đi học nước ngoài, một con nhỏ đi học. 
Nguyễn Thành Long là cây bút chuyên viết truyện ngắn và ký. Nét đặc sắc trong truyện ngắn của ông là luôn tạo được hình tượng đẹp, ngôn ngữ giàu chất thơ, trong trẻo, nhẹ nhàng. 
Lặng Lẽ Sapa 
Hoàn cảnh sáng tác – Ý nghĩa nhan đề - Bố cục – Tóm tắt 
Hoàn cảnh sáng tác 
Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa viết năm 1970, sau chuyến đi thực tế Lào Cai của nhà văn, được in trong tập Giữa trong xanh (1972). Đây là truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách Nguyễn Thành Long. Qua câu chuyện về những nhân vật không tên, tác giả muốn giới thiệu với người đọc về một vùng đất lặng lẽ mà thơ mộng, ở đó có những con người được lao động thầm lặng, say mê hiến dâng tuổi trẻ và tình yêu của mình cho quê hương, đất nước. 
Ý nghĩa nhan đề 
Lặng lẽ Sa Pa, đó chỉ là cái vẻ lặng lẽ bên ngoài của một nơi yên tĩnh, vắng vẻ, nơi mà nhắc đến tên, người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, nhưng thực ra đằng sau cái vẻ lặng lẽ của Sa Pa là cuộc sống sôi nổi của những con người đầy trách nhiệm đối với công việc, đối với đất nước, với mọi người mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng một mình trên đỉnh núi cao. 
Gợi ra sự đối lập, nhan đề tác phẩm làm nổi bật chủ đề: ca ngợi những con người ngày đêm lao động hăng say, đầy nhiệt huyết, miệt mài lặng lẽ, âm thầm cống hiến cho đất nước. 
Bố cục 
(từ đầu đến "Kìa, anh ta kia") 
Anh thanh niên qua lời kể của bác lái xe 
(“Những lời giới thiệu trước” đến "không có vật gì như thế") 
Cuộc gặp gỡ, trò chuyện giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên 
(còn lại) 
Cuộc chia tay giữa ba người 
TRUYỆN NGẮN 
Tóm tắt 
Lặng lẽ Sa-Pa là câu chuyện về cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa ông họa sĩ, một cô kĩ sư với anh thanh niên hai mươi bảy tuổi làm công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu ở một mình trên đỉnh núi cao của vùng đất Sa-Pa. Hai người gặp chàng thanh niên này trong ba mươi phút tạm dừng chân khi đang đi trên chuyến hành trình của mình qua vùng đất Sa-Pa. Chỉ ba mươi phút ngắn ngủi mà ba con người như hiểu thấu nhau, nhận ra được vẻ đẹp của nhau, cảm thấy yêu mến nhau thêm nhiều phần. Câu chuyện là lời ngợi ca vẻ đẹp bình dị của con người và ý nghĩa lớn lao của những công việc thầm lặng 
2 nét đặc trưng của đoạn trích 
Cốt truyện: đơn giản 
Nhân vật: không có tên riêng 
NGÔI KỂ THỨ 3 
Phân tích đoạn trích 
Lặng Lẽ Sapa 
Tình huống 
Tình huống truyện: Cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy người khách trên chuyến xe lên Sa Pa với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn. 
Tình huống truyện đơn giản nhưng tạo điều kiện cho nhân vật chính xuất hiện tự nhiên và thể hiện qua cái nhìn và cảm xúc của các nhân vật khác. 
 Nổi bật chủ đề tác phẩm: Trong cái lặng lẽ, vắng vẻ trên núi cao Sa Pa, nơi mà nghe tên người ta chỉ nghĩ đến sự nghỉ ngơi, vẫn có bao nhiêu người đang ngày đêm làm việc miệt mài, say mê cho đất nước. 
Bức tranh nên thơ về cảnh đẹp Sa Pa 
Sa Pa bắt đầu với những rặng đào. 
Những đàn bò lang cổ 
Nắng ... len tới, đốt cháy rừng cây 
Những cây thông màu xanh của rừng. 
Mây bị nắng xua, cuộn tròn lăn ... luồn cả vào gầm xe. 
... nắng đã mạ bạc cả con đèo, ... như một bó đuốc lớn. 
Vài nét chấm phá, nghệ thuật nhân hóa, so sánh, ngôn ngữ đặc sắc. 
Vẻ đẹp thiên nhiên Sa Pa độc đáo 
 Tình yêu thiên nhiên của tác giả 
Nhân vật anh thanh niên – Giới thiệu chung 
Được giới thiệu qua lời của bác lái xe: “Tôi sắp giới thiệu...” 
 Gợi sự tò mò cho người đọc 
Anh thanh niên 27 tuổi, nhỏ bé, nhanh nhẹn, tự nhiên 
 Không có gì đặc biệt 
Làm công tác khí tượng kim vật lí địa cầu 
Nhân vật anh thanh niên – Đối với mọi người 
Gửi biếu bác lái xe củ tam thất cho bác gái 
Mời cô kĩ sư và ông họa sĩ lên nhà tiếp đón nồng hậu 
Nhân hậu 
Cởi mở 
Chân thành 
Quan tâm tới người khác 
Nhân vật anh thanh niên – Đối với bản thân 
Sống một mình trên đỉnh yên sơn 2600m bốn bề chỉ cây cỏ, mây mù lạnh lẽo 
 Bệnh “thèm” người do sự cô đơn qua ngày trên núi 
Luôn cởi mở với sách 
Đời sống cá nhân: 
Sắp xếp gọn gàng 
Nuôi gà 
Trồng hoa 
 Có ý thức sống 
Nhân vật anh thanh niên – Đối với công việc 
Việc làm: đo gió, đo mưa, đo nắng... 
Vào thời điểm: lúc 11h, 1h sáng, 4h sáng 
Trong công việc anh không thấy mình cô độc: “... ta với công việc là một đôi” 
Yêu nghề, có trách nhiệm 
Nhân vật anh thanh niên – Có tính khiêm tốn 
Khi nói về mình, anh luôn thấy mình bé nhỏ, bình thường so với người khác 
Giới thiệu cho ông họa sĩ những đồng nghiệp khác tốt hơn mình 
 Là người có tính khiêm tốn 
Khắc họa vẻ đẹp tinh thần, tình cảm lẽ sống, chân dung của anh thanh niên 
Các nhân vật phụ - Ông họa sĩ 
Tuy đã già nhưng rất say mê, có ý thức với công việc, ông đã lặn lội lên tận Sa Pa để lấy cảm hứng cho tác phẩm cuối đời của mình 
Cô kĩ sư 
Là sinh viên mới ra trường 
Là cô gái đến từ Hà Nội và nhận công tác ở Lào Cai 
Biết yêu và trân trọng cái đẹp 
Bác lái xe 
Đã lái xe trên tuyến đường này hơn 30 năm 
Là một người giàu kinh nghiệm 
LÁI XE RẤT AN TOÀN 
Nghệ thuật 
Nghệ thuật đặc sắc 
Truyện ngắn đậm chất thơ 
Xây dựng tình huống hợp lí 
 Ngôn ngữ tự nhiên 
Bài thuyết T rình đã kết thúc 
Xin mời các bạn đạt câu hỏi