Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích "Truyện Lục Vân Tiên" - Nguyễn Đình Chiểu)

LUẽC VAÂN TIEÂN CệÙU KIEÀU NGUYEÄT NGANguyễn Đình chiểuVăn bảnNgữ văn 9( Truyện Lục Vân Tiên )1 Trên trời có những vì sao có ánh sáng khác thường, nhưng thoạt nhìn chưa thấy sáng; song càng nhìn càng sáng. Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ yêu nước vĩ đại của nhân dân miền nam thế kỷ XIX – là một trong những ngôi sao như thế.(Phạm Văn Đồng)Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )Nguyễn Đình chiểu (1822-1888)I. Đọc, tìm hiểu chung 2I. Đọc, tìm hiểu chung 1. Tác giả* Cuộc đời Tên : .. - Năm sinh: ..năm mất : . - Quê quán: - Gia đình: - Bản thân: + Trước 1859: .. + Sau 1859: .. + Khi mất: .Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )3 Tên : Nguyễn Đình Chiểu (Đồ Chiểu), tự Mạnh Trạch, hiệu: Trọng phủ, Hối trai - Năm sinh: 1822 năm mất :1888 - Quê hương: Quê nội: Thừa Thiên-Huế; quê ngoại : Gia Định ( TP Hồ Chí Minh) - Gia đình: Nhà nho - Bản thân: + Trước 1859: . - Năm 1843: Đỗ tú tài  - Năm 1849: mẹ mất -> bỏ thi -> chịu tang -> bị mù-> bị bội hôn - Sau đó về Gia Định mở trường dạy học, bốc thuốc, sáng tác thơ văn + Sau 1859: . Tham gia cuộc kháng chiến chống Pháp . Sáng tác thơ văn phục vụ kháng chiến . TD Pháp mua chuộc, dụ dỗ -> kiên quyết bất hợp tác với kẻ thù+ Khi mất: cả cánh đồng Ba Tri (Bến Tre) rợp trắng khăn tang Là người có nghị lực sống phi thường  Là người có tấm lòng yêu nước thương dân, bất khuất trước kẻ thù Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )1. Tác giả* Cuộc đời 4- Chữ viết: Thể loại : Các giai đoạn văn học: .. Nội dung chủ yếu: - Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ: ..Chạy giặc (1959)Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (1861)Văn tế Trương Định (1864)Thơ điếu Phan Tòng (1868)Ngư Tiều y thuật vấn đáp (1874)Lục Vân Tiên (1858) Dương Từ Hà Mậu (1859)*Sự nghiệp văn học:Tác phẩm tiêu biểu: +Trước khi TD Pháp xâm lược + Sau khi TD Pháp xâm lượcTruyền bá đạo lí làm ngườiCổ vũ lòng yêu nước kháng chiến* Các sáng tác đều bằng chữ NômLục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên ) * Thể loại : Thơ đường luật, truyện thơ, điếu văn tế * Lời thơ bình dị, mộc mạc, tự nhiên, (kết hợp với tính cổ điển: tề chỉnh, trang nhã),sôi nổi đằm thắm.5 "Cảm hứng chủ đạo của thơ văn ụng ở giai đoạn đầu là cảm hứng đạo lý và yếu tố này đó được nõng lờn thành trữ tỡnh đạo lý đầy nhõn nghĩa, thảo ngay, đồng thời cũng giàu chất phờ phỏn, phẫn nộ trước mọi điều bất nhõn, bất nghĩa như ụng đó tự bạch:" Núi ra thỡ nước mắt trào, Tấm lũng ưu thế biết bao giờ rồi... "Những tỏc phẩm ở giai đoạn sau - thời kỳ đất nước bị xõm lăng - của ụng là những trang bất hủ ngợi ca cuộc chiến đấu oanh liệt của nhõn dõn ta chống xõm lược phương Tõy ngay từ buổi đầu chỳng đặt chõn lờn đất nước ta .” (Phạm Văn Đồng) 67Bia mộ và Nhà tưởng niệmNguyễn Đình ChiểuGia Định (Tp HCM)8*Sự nghiệp văn học:+ Quan niệm văn chương:Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳmĐâm mấy thằng gian bút chẳng tà(Dương Từ – Hà Mậu)Học theo ngòi bút chí công,Trong thơ cho ngụ tấm lòng Xuân Thu (Ngư Tiều y thuật vấn đáp)Văn chương ai chẳng muốn nghePhun châu nhả ngọc báu khoe tinh thần(Ngư Tiều y thuật vấn đáp)Dùng văn chương biểu hiện đạo lí và chiến đấu cho sự nghiệp chính nghĩa. Văn chương phải là những sáng tạo nghệ thuật có tính thẩm mĩ, để phát huy các giá trị tinh thần. Hướng tới sự phóng khoáng, đa dạng về hình thức. Quan điểm văn chương tải đạo, giúp đời, có tính chiến đấu tích cực. Được ý thức tự giác, sâu sắc, được thực thi bền bỉ trong suốt cuộc đời sáng tạo nghệ thuật của nhà thơ.92. Tác phẩm Lục Vân Tiên.102. Tác phẩm Lục Vân Tiên. Chữ viết : . Thể loại: ..- Phương thức biểu đạt: . Hoàn cảnh sáng tác: ảnh hưởng : - Mục đích trực tiếp: ..Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )11 ở thời đại đó, chế độ phong kiến khủng hoảng nghiêm trọng, kỉ cương trật tự xã hội lỏng lẻo, đạo đức suy vi, một tác phẩm như thế đã đáp ứng nguyện vọng của nhân dân. Tác phẩm vì lẽ đó đã được nhân dân Nam Bộ tiếp nhận nồng nhiệt hơn bất kì một tác phẩm nghệ thuật nào.Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm. Chữ viết : Thể loại: - Phương thức biểu đạt: Hoàn cảnh sáng tác: ảnh hưởng : - Mục đích trực tiếp: Kết cấu của tác phẩm theo kiểu truyềnthống của loại truyện phương Đông,nghĩa là theo từng chương hồi, xoayquanh diễn biến và cuộc đời các nhânvật chính: Chuyện nàng sau hãy còn lâuChuyện chàng xin nối thứ đầu chép ra.. Đoạn này đến thứ Nguyệt Nga Truyền dạy những bài học về đạo làm người Hỡi ai lẳng lặng mà ngheDữ răn việc trước lành dè thân sau Trai thời trung hiếu làm đầuGái thời tiết hạnh làm câu trau mình Chữ Nôm Truyện thơ Nôm ( kết cấu theo kiểu từng chương hồi)Đầu những năm 50 của thế kỷ XIXrộng rãi, ăn sâu trong đời sống tinh thần của người dân Nam Bộ.Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )2. Tác phẩm Lục Vân Tiên.12* Tóm tắt tác phẩm:* Bố cục : tác phẩm thường dùng gồm 2082 câu lục bát* Lục Vân Tiên gặp Kiều Nguyệt Nga* Lục Vân Tiên gặp nạn được cứu giúp* Kiều Nguyệt Nga gặp nạn được cứu* Đoàn tụ : Lục – Kiều gặp lại sum vầy hạnh phúc* 4 phần Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )2. Tác phẩm Lục Vân Tiên.13N1: Nhận xét bố cục 4 phần của tác phẩm? Bố cục này có ý nghĩa gì trong việc thể hiện nội dung tác phẩm ?N2: Cuộc đời của nhân vật Lục Vân Tiên và của tác giả có điểm gì giống và khác nhau? Điều đó có ý nghĩa gì?N3: Tác giả đã đứng ở những điểm nhìn nào để xây dựng nhân vật Lục Vân Tiên? ý nghĩa của các điểm nhìn ấy?Thảo Luận nhóm14 Kết cấu ước lệ khuôn mẫu, theo truyện dân gian: - Phản ánh được cuộc đời đầy rẫy bất công vô lí - Khát vọng ngàn đời của nhân dân ta: Chính nghĩa thắng gian tà- Giống: + đi thi, mẹ mất, mù loà, bị bội hôn, lấy được vợ hiền + Không chịu đầu hàng số phận - Khác : Vân Tiên được sáng mắt sống hạnh phúc xum vầy - có ý nghĩa chân thực ( tính tự truyện),LVT là nhân vật thể hiện lí tưởng và khát vọng anh hùng Người trong cuộc khi kể về những đau khổ bất hạnh của cuộc đời. Người dân khi thể hiện những giá trị đạo đức và khát vọng về một cuộc sống công bằng Thảo Luận nhóm15Là khúc ca chiến thắng của những người kiên quyết vì chính nghĩa mà chiến đấu.B. Là bản án kết tội những kẻ bất nhân phi nghĩa Cổ vũ tinh thần yêu nước, tinh thần kháng chiến.Truyền dạy những bài học về đạo lí làm ngườiLục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )* Giá trị :Ngôn ngữ bình dị, mộc mạc, tự nhiên, giàu lời ăn tiếng nói của quần chúng nhân dân Kết cấu ước lệ khuôn mẫu, theo truyện kể dân gian.Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật. Đặc tả nhân vật bằng hành động, ngôn ngữCâu hỏi trắc nghiệm:- Dòng nào sau đây nói đúng về nghệ thuật của tác phẩm?- Dòng nào sau đây nói đúng về nội dung của tác phẩm?ABDADB16- Ngôn ngữ bình dị, mộc mạc, tự nhiên, giàu lời ăn tiếng nói của quần chúng nhân dân (kết hợp với tính cổ điển: tề chỉnh, trang nhã)- Kết cấu ước lệ khuôn mẫu, theo truyện kể dân gian.- Đặc tả nhân vật bằng hành động, ngôn ngữ- Là khúc ca chiến thắng của những người kiên quyết vì chính nghĩa mà chiến đấu (LVT, KNN, VTT, HM, Ông Ngư, Ông Quán..)- Là bản án kết tội những kẻ bất nhân phi nghĩa (TH, BK, VC, TS)- Truyền dạy những bài học về đạo lí làm người2. Tác phẩm Lục Vân Tiên.* Giá trị + Nội dung+ Nghệ thuậtLục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt NgaNguyễn Đình chiểuVăn bản( Truyện Lục Vân Tiên )17Một trong những vấn đề mà thơ văn Nguyễn Đình Chiểu đề cập đến trước năm 1859?Trò chơi ô chữơhtiónHCíTNểIĐíLOạĐNệYURTựTCặIGYạHCMÔNHNịĐAIG1234567Nơi sinh của Nguyễn Đình Chiểu?ịHLBài thơ mở đầu cho cảm hứng sáng tác thơ chống Thực Dân Pháp của Nguyễn Đình ChiểuGTruyện cũ được dẫn lại một cách cô đúc trong tác phẩm?cThứ chữ mà Nguyễn Đình Chiểu dùng để sáng tác văn thơ?nKể về những chuyện của bản thân gọi là ?ựMột trong những phẩm chất của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu nghịlựcMột trong những hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian mà tác phẩm Lục Vân Tiên được lưu truyền?* Luyện tập18 Hỡi ai lẳng lặng mà ngheDữ răn việc trước lành dè thân sau Trai thời trung hiếu làm đầuGái thời tiết hạnh làm câu trau mình 19