Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài 5: Hoàng Lê Nhất thống chí - Hồi thứ 14: Đánh Ngọc Hồi, quânThanh bị thua trận. Bỏ Thăng Long, Chiêu thống trốn ra ngoài (Ngô gia văn phái) - Liêu Hoàng Giáng Hương

HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ Hồi thứ 14Môn: NGỮ VĂ N – Lớp 9Giáo viên: Liêu Hoàng Giáng HươngĐánh Ngọc Hồi, quânThanh bị thua trậnBỏ Thăng Long, Chiêu thống trốn ra ngoài.Ngô gia văn pháiTƯỢNG ĐÀI VUA QUANG TRUNG Ở QUY NHƠN Bài 5. HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍĐÁNH NGỌC HỒI, QUÂN THANH BỊ THUA TRẬNBỎ THĂNG LONG, CHIÊU THỐNG TRỐN RA NGOÀINgô Gia Văn PháiHồi thứ 14 MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT1.Kiến thức:- Những hiểu biết về nhóm tác giả thuộc dòng họ Ngô gia văn phái, về phong trào Tây Sơn và người anh hùng Nguyễn Huệ.- Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại tiểu thuyết chương hồi.- Một trang sử oanh liệt của dân tộc ta: Quang Trung đại phá quân Thanh, đuổi quân xâm lược ra khỏi bờ cõi.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠTMỨC ĐỘ CẦN ĐẠT2.Kỹ năng:- Quan sát các sự việc được kể trong đoạn trích trên bản đồ.- Cảm nhận sức trỗi dậy của tinh thần dân tộc, cảm quan hiện thực nhạy bén, cảm hứng yêu nước của tác giả trước những sự kiện trọng đại của dân tộc.- Liên hệ những nhân vật, sự kiện trong đoạn trích với những văn bản liên quan.- Kỹ năng sống: rèn kĩ năng đọc hiểu một văn bản theo thể tiểu thuyết chương hồi.3. Lồng ghép Quốc phòng an ninh:Hình ảnh bộ đội kéo pháo, dân công chở lương thực trong chiến dịch Điện Biên Phủ.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠTCẤU TRÚC BÀI HỌCII – ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNHình ảnh vua Quang Trung trong chống quân Thanh qua các sự kiện lịch sửDiễn biến trận đánh đại phá 29 vạn quân ThanhSự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và vua tôi nhà LêI – TÌM HIỂU CHUNGTác giảTác phẩmIII– TỔNG KẾTNội dung-nghệ thuậtÝ nghĩa văn bản 1.Tác giả - Ngô gia văn phái gồm những tác giả thuộc dòng họ Ngô Thì, thuộc dòng họ nổi tiếng về văn học lúc bấy giờ, ở làng Tả Thanh Oai (nay thuộc Hà Nội)- Hai tác giả chính: Ngô Thì Chí (1753-1788), Ngô Thì Du (1772-1840)I – TÌM HIỂU CHUNGI – TÌM HIỂU CHUNG2/ Tác phẩm: + Chí: Tiểu thuyết chương hồi, ghi chép sự vật sự việc vừa có chất văn vừa có chất sử.+ Hoàng Lê nhất thống chí:　Tiểu thuyết lịch sử chữ Hán, ghi chép sự thống nhất đất nước của vương triều nhà Lê. Là cuốn tiểu thuyết quy mô lớn (17 chương), phản ánh biến động lịch sử nước nhà cuối TK18 đến đầu TK 19.2/ Tác phẩm: + PTBĐ: tự sự (miêu tả, biểu cảm)+ Đại　ý： Bức　tranh chân thực và sinh động về hình ảnh người anh hung dân tộc Nguyễn Huệ, sự thất bại của quân Thanh xâm　lược.I – TÌM HIỂU CHUNGTÓM TẮT VĂN BẢN Được tin báo quân Thanh vào Thăng Long, Bắc Bình Vương rất giận, liền họp các tướng sĩ rồi tế cáo trời đất, lên ngôi Hoàng đế, hạ lệnh xuất quân ra Bắc, thân chinh cầm quân, vừa đi vừa tuyển quân lính. Ngày ba mươi tháng chạp, đến núi Tam Điệp, vua mở tiệc khao quân, hẹn mùng bảy năm mới vào thành Thăng Long mở tiệc ăn mừng. Bằng tài chỉ huy thao lược của Quang Trung, đạo quân của Tây Sơn tiến lên như vũ bão, quân giặc thua chạy tán loạn. Tôn Sĩ Nghị sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp, chuồn thẳng về biên giới phía Bắc, khiến tên vua bù nhìn Lê Chiêu Thống cũng phải chạy tháo thân.II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN+ Đến Nghệ An tuyển mộ binh lính, mở cuộc duyệt binh.1/ Hình aûnh Nguyeãn Hueä Quang Trung trong chống quân Thanh qua các sự kiện lịch sử.+ Teá caùo trời đất leân ngoâi Hoàng ñeá. (25 tháng chạp -1788), xuaát binh ra Baéc .II.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN+ Phủ dụ tướng sĩ. Định kế hành quân đánh giặc. Kế hoạch đối phó với quân Thanh sau chiến thắng. Lựa chọn trình tự kể theo diễn biến các sự kiện lịch sử.Trí tueä saùng suoát, saâu saéc, nhaïy beùn:+Trong việc phân tích tình hình thời cuộc và thế tương quan lực lượng giữa ta và địch.+ Phủ duï quaân lính (khaúng ñònh chuû quyeàn lợi theá trung quaân, kích thích loøng yeâu nöôùc vaø truyeàn thoáng quaät cöôøng daân toäc).+ Saùng suoát trong vieäc xeùt ñoùan vaø duøng ngöôøi (Sôû–Laân).2. Diễn biến trận đánh đại phá 29 vạn quân Thanh:+ Mới khởi binh đã khẳng định chiến thắng. YÙ chí quyeát thaéng.+ Tính kế hoạch ngoại giao sau chiến thắng với 1 nước mạnh hơn mình gấp nhiều lần. Taàm nhìn xa, troâng roäng. + 4 ngày vượt đồi núi hơn 300 km tới Nghệ An vừa tuyển quân, duyệt binh trong 1 ngày.Tài dụng binh như thần.Tiến quân thần tốc, hẹn mùng 7 ăn Tết tại Thăng LongVua Quang Trung chia quân thành 5 đạo, thân chinh chỉ huy chiến dịchMùng 3 tháng giêng 1789, hạ đồn Hà Hồi .Mùng 5, toàn thắng chiếm lại Thăng Long. Hình aûnh vua Q.Trung laãm lieät oai phong trong traän ñaùnh.3/ Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống: - Tôn Sĩ Nghị: Tên tướng bất tài, kiêu căng tự mãn, cho quân lính mặc sức ăn chơi.- Khi quân Tây Sơn đánh đến nơi mất mật xin hàng.b. Bọn vua tôi Lê Chiêu Thống phản nước hại dân:- Vì lợi ích của dòng họ, vị thế nhà Lê mà trở thành những kẻ phản động, cõng rắn cắn gà nhà, đi ngược lại quyền lợi của dân tộc. - Đớn hèn, nhục nhã trước quân Thanh;- Tháo chạy thục mạng, cướp cả thuyền của dân mà qua sông, khi đuổi kịp Tôn Sĩ Nghị thì “nhìn nhau than thở, oán giận chảy nước mắt”, rồi chấp nhận phận vong quốc, sau này phải cạo đầu tết tóc như người Mãn Thanh NGHỆ THUẬT:- Khắc hoạ nhân vật lịch sử - Ngôn ngữ kể, tả, chân thật và sinh động.- Giọng điệu trần thuật thể hiện thái độ của tác giả với vương triều nhà Lê, với chiến thắng của dân tộc và với bọn giặc cướp nước.Ý nghĩa của VB:Ghi lại hiện thực lịch sử hào hùng của dân tộc ta và hình ảnh người anh hùng Nguyễn Huệ trong chiến thắng mùa xuân năm Kỉ Dậu ( 1789).TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập I2. Sách giáo viên Ngữ văn 9 tập I3. Sách Danh tướng Việt Nam của Nguyễn Khắc Thuận4. Các video clip về lịch sử, “Nhạc Sử Việt Nam Quang Trung Nguyễn Huệ”, Hịch đánh Thanh của Hoàng đế Quang Trung, Tóm tắt lịch sử Vua Quang Trung đại phá quân Thanh nguồn từ internet