Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Chủ đề: Truyện ngắn Việt Nam sau 1945 - Tiết 55+56: Văn bản: Chiếc lược ngà ( Trích - Nguyễn Quang Sáng)

 T r×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ vÎ ®Ñp cña anh thanh niªn trong t¸c phÈm “LÆng lÏ Sa Pa” cña NguyÔn Thµnh Long ? 
	 - Lµ ng­ ư êi yªu nghÒ, cã ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ ý thøc tæ chøc kØ luËt cao trong c«ng viÖc; 
	- Lµ ng­êi cã tÝnh t×nh cëi më, ©n cÇn chu ®¸o, hiÕu kh¸ch, khiªm tèn; 
	- L¹c quan yªu ®êi, s½n sµng cèng hiÕn tuæi trÎ, tµi n¨ng cho ®Êt n­íc... 
Tr¶ lêi : 
VÎ ®Ñp cña anh thanh niªn ®­ ư îc thÓ hiÖn: 
KiÓm tra bµi cò 
C©u hái 
ChiÕc l­ Ư îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng 
Chủ đề: TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM SAU 1945 
V¨n b¶n 
 ChiÕc l­Ưîc ngµ 
TiÕt 55,56 
(TrÝch ) 
NguyÔn Quang S¸ng 
Nguyễn Quang Sáng 
CHIẾC LƯỢC NGÀ 
ChiÕc l­ Ư îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng 
I. ĐỌC- HIỂU CHÚ THÍCH: 
1- T¸c gi¶: SGK 
 - NguyÔn Quang S¸ng quª ë An Giang. ¤ng lµ nhµ v¨n ®· tõng tr¶i qua hai cuéc kh¸ng chiÕn. 
 - §Ò tµi: cuéc sèng con ng­êi Nam Bé qua 2 cuéc kh¸ng chiÕn còng nh­ ư sau hoµ b×nh. 
 - Phong c¸ch viÕt v¨n gi¶n dÞ, ch©n thùc, s©u s¾c trong kh¾c ho¹ t©m lý con ng ư ­êi, ®Ëm chÊt Nam Bé. 
 - T¸c phÈm tiªu biÓu nh ư ­: Ng­ ư êi quª h­ ư ¬ng, Mïa giã ch­ ư íng, C¸nh ®ång hoang... 
 - Gi¶i th­ ư ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m 2000. 
ChiÕc l­ Ư îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng 
2. Văn bản: 
- S¸ng t¸c n¨m 1966 khi t¸c gi¶ ®ang ho¹t ®éng ë chiÕn tr ư ­êng Nam Bé – thêi kú chèng Mü. 
 - VÞ trÝ v¨n b¶n: Thuéc phÇn gi÷a cña truyÖn. 
a . Thể loại: 
Truyện ngắn 
b . HCST: 
2. KÓ tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch 
 ¤ng S¸u vÒ th¨m gia ®×nh. BÐ Thu kh«ng nhËn ba v× vÕt thÑo trªn mÆt. 
 Thu nhËn ra ba còng lµ lóc «ng S¸u ph¶i ra ®i. 
 ¤ng S¸u dån hÕt t×nh c¶m vµo lµm chiÕc l­ ư îc ngµ 
 Tr­íc lóc hi sinh, «ng cßn kÞp ®­a c©y l­ ư îc cho ng ư ­êi b¹n 
Tiết 66,67 : CHIẾC LƯỢC NGÀ 	 Nguyễn Quang Sáng 
Tình huống 1: sau tám năm xa cách, bé Thu không nhận ba, đến khi chịu nhận thì anh Sáu phải ra đi 
Tình huống 2: Ở khu căn cứ, anh Sáu dồn hết tình yêu thương và mong nhớ con vào việc làm chiếc lược ngà để tặng con, nhưng anh đã hi sinh mà chưa kịp tặng. 
ChiÕc l­ Ư îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng 
II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN 
a) NHÂN VẬT BÉ THU- NGƯỜI CON 
- Khi míi gÆp «ng S¸u : 
+ GiËt m×nh, trßn m¾t nh×n ng¬ ng¸c, l¹ lïng 
+ T¸i mÆt, v ụt ch¹y thÐt lªn: “M¸! M¸ !”.... 
Ng¹c nhiªn, bÊt ngê, sî h·i 
 - Nh÷ng ngµy «ng S¸u ë nhµ : 
 B ư ­íng bØnh, cù tuyÖt quyÕt liÖt 
 t×nh c¶m cña «ng S¸u 
 Kh«ng chÊp nhËn «ng S¸u lµ ba 
+ HÊt miÕng trøng c¸ 
+ BÞ ®¸nh, xuèng xuång sang bµ ngo¹i 	 
+ V« ¨n c¬m 
+ C¬m chÝn råi ! 
+ Con kªu råi mµ ng­ ư êi ta kh«ng nghe 
+ C¬m s«i råi ch¾t n­ ư íc giïm c¸i !... 
 C¸ tÝnh cøng cái ®Õn møc t­ ư ëng nh ư ­ ư ­¬ng ng¹nh 
 NÐt hån nhiªn, th¬ ng©y cña con trÎ 
- Sau khi nhaän oâng Saùu laø cha: 
+ veû maët saàm laïi buoàn raàu . 
+ nhìn vôùi veû nghó ngôïi saâu xa. 
+ Ba a a..tieáng keâu nhö xeù xoùt xa .vôõ tung töø ñaùy loøng chaïy xoâ tôùi . 
+ Hoân cuøng khaép 
+ “Ba mua cho con moät caây löôïc .” 
Hoái haän 
Bộc lộ tình yêu thương sâu sắc, mạnh mẽ nhưng cũng rất dứt khoát, rạch ròi. 
 - A m hiểu tâm lí trẻ em 
=> Beù Thu coù caù tính maïnh meõ, cứng cỏi thöông cha, hoàn nhieân, ngaây thô. 
Tiết 66,67 CHIẾC LƯỢC NGÀ 	 N guyễn Quang Sáng 
Trao đổi nhóm : Tình cảm sâu nặng và cao đẹp của anh Sáu đối với con được thể hiện qua những chi tiết, sự việc nào? 
Nhóm 1 : khi anh gặp con, khi con bỏ chạy. 
Nhóm 2: khi anh chia tay để về khu căn cứ, khi con nhận anh là ba. 
Nhóm 3: khi anh ở khu căn cứ cách mạng 
Nhóm 4: khi anh sắp trút hơi thở cuối cùng. 
b. NHÂN VẬT ÔNG SÁU 
Tiết 66,67 CHIẾC LƯỢC NG À 
a) Khi gặp con: 
- Vội vàng nhảy lên bờ, gọi: “Thu! Con!” 
- Vừa bước tới vừa khom người đưa tay chờ đón con 
-> Vui sướng , mừng rỡ 
b) Khi con bỏ chạy: 
- Anh đứng sững, mặt sầm lại, hai tay buông xuống như bị gãy. 
-> Buồn bã, thất vọng, hụt hẫng. 
c) Khi chia tay để lên đường: 
- Nhìn con trìu mến, buồn rầu. 
d) Khi bé Thu nhận anh là ba: 
- Vừa ôm con vừa lau nước mắt, hôn lên tóc con 
-> Trong anh có tình yêu thương, sự độ lượng xen với hạnh phúc của người cha. 
2 . Tình cảm anh Sáu dành cho con: 
a) Khi gặp con: vui sướng, mừng rỡ 
b) Khi con bỏ chạy: buồn bã, thất vọng, hụt hẫng. 
c) Khi chia tay để lên đường :nhìn con trìu mến, buồn rầu. 
d) Khi bé Thu nhận anh là ba: trong anh có tình yêu thương, sự độ lượng xen với hạnh phúc của người cha. 
e) Khi ở khu căn cứ: 
- Nhớ thương con xen lẫn ân hận, khổ tâm vì đã đánh con. 
- Tự mình cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ 
- Chiếc lược có ý nghĩa thiêng liêng đối với anh Sáu. 
-> Nhớ thương, yêu mến con vô cùng. 
g) Trước khi chết: anh Sáu đã gửi chiếc lược cho bạn, nhờ đưa cho Thu. 
-> Yêu thương đến tận cùng của người cha dành cho con , khao khát hạnh phúc gia đình. 
- Hình aûnh " caây löôïc ngaø”: 
+ Chuyeån taûi chuû ñeà: tình caûm cha con oâng Saùu. 
+ Chöùa ñöïng tình yeâu thöông, noãi nhôù nhung cuûa ngöôøi cha vôùi ñöùa con nhoû. 
+ Chöùng tích cuûa noãi ñau do chieán tranh vaø keû thuø xaâm löôïc gaây ra. 
=> Ca ngợi tình phụ tử thiêng liêng bất diệt 
III. Ghi nhôù : SGK/202 
N ghệ thuật : Xaây döïng tình huoáng baát ngôø, töï nhieân, hôïp lyù, ngheä thuaät mieâu taû taâm lyù, tính caùch nhaân vaät ñaëc saéc. 
N ội dung : Dieãn taû saâu saéc tình caûm cha con trong hoaøn caûnh eùo le cuûa chieán tranh. 
 Ảnh của phóng viên báo điện tử VnExpress Nguyễn Thông chụp khoảnh khắc cảm động: Giữa trưa hè nắng gắt, trên sân trường Đại học quốc gia Hà Nội, ông Nguyễn Xuân Lữ (quê Thái Bình) đang chăm chút cho con gái trong khoảng thời gian ngắn ngủi giữa hai buổi thi sáng - chiều 
ChiÕc l­ Ư îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng 
Iii. LuyÖn tËp 
Bµi tËp 1 
 Nªn ®¸nh gi¸ nh ư ­ thÕ nµo vÒ nh÷ng ph¶n øng t©m lÝ cña bÐ Thu khi kh«ng chÞu nhËn «ng S¸u lµ cha ? 
§ã lµ nh÷ng ph¶n øng hoµn toµn tù nhiªn cña c¸c em bÐ, trong ®ã cã bÐ Thu. 
Chøng tá bÐ Thu cã c¸ tÝnh m¹nh mÏ vµ t×nh c¶m ch©n thµnh . 
Chøng tá bÐ Thu cã mét niÒm kiªu h·nh, mét t×nh yªu s©u s¾c ®èi víi ng­êi cha (trong ¶nh) cña em. 
A 
b 
D 
C 
§óng 
Sai 
C¶ A, B, C ®Òu ®óng . 
ChiÕc l­ Ư îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng 
Iii. LuyÖn tËp 
 C¸c em h·y s¾m vai «ng S¸u vµ bÐ Thu kÓ l¹i ®o¹n “¤ng s¸u b­ ư íc tõ xuång lªn bê bÐ Thu vôt ch¹y vµ kªu thÐt lªn: M¸ ! M¸ ! 
Bµi tËp 2 
Chúc mừng bạn ! 
ChiÕc l Ư ­îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng 
V. H­íng dÉn häc tËp ë nhµ 
1- Tãm t¾t vµ LuyÖn ®äc diÔn c¶m 
2- Häc bµi vµ hoµn thµnh bµi tËp 
 3- So¹n tiÕp: 
 Ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« vµ c¸c em !