Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Chương trình địa phương (Phần Tiếng Việt)

CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG 
(Phần Tiếng Việt) 
Phân biệt từ ngữ địa phương và từ ngữ toàn dân. 
Trong các từ sau: mẹ, má, u, mạ từ nào là từ ngữ địa phương, từ nào là từ ngữ toàn dân? 
 Trả lời : 
- Từ toàn dân : mẹ. 
- Từ địa phương : U, mạ, má 
u : miền Bắc 
mạ : miền Trung 
má : miền Nam 
- Từ ngữ toàn dân (từ phổ thông) được sử dụng rộng rãi, phổ biến trong toàn dân và trong giao tiếp mang tính chính thức xã hội. 
- Từ ngữ địa phương : Khác với từ ngữ toàn dân, từ ngữ địa phương là từ ngữ chỉ sử dụng ở một (hoặc một số) địa phương nhất định. 
Bài tập 1 
Tõ ®Þa phu­¬ng 
Tõ toµn d©n 
thÑo 
sÑo 
Lặp bÆp 
l¾p b¾p 
ba 
cha 
m¸ 
mÑ 
®©m 
trở nên 
 kªu 
gäi 
®òa bÕp 
®òa c¶ 
nãi træng 
nãi trèng kh«ng 
v« 
vµo 
lui cui 
lói hói 
 giùm 
giúp 
dáo dác 
nháo nhác 
Nhận xét về mối quan hệ giữa từ địa phương và từ toàn dân? 
	- Không cây, không trái không hoa 
 Có lá ăn được, đố là lá chi. (Câu đố về lá bún) 
 - Kín như bưng lại kêu là trống 
Trống hổng trống hảng lại kêu là buồng. ( Câu đố về cái trống và buồng cau) 
Từ địa phương 
Từ toàn dân 
trái 
quả 
chi 
gì 
kêu 
gọi 
trống hổng trống hảng 
trống huếch trống hoác ( trống rỗng ) 
Bài tập 3 
vai trò của từ ngữ địa phương đối với vốn 
 từ ngữ Tiếng Việt ? 
- Tạo sắc thái riêng biệt cho văn hoá của mỗi vùng miền. 
- Làm phong phú vốn từ ngữ tiếng Việt. 
GIẢI THÍCH CÂU TỤC NGỮ 
“ Nhại giọng người ta còn tệ hơn là chửi cha của chính họ”. 
(Từ điển tục ngữ Việt- tr.225 của Nguyễn Đức Dương - NXB Tổng hợp TP.Hồ Chí Minh, 2010 ) 
“ Chửi cha không bằng pha tiếng” 
Bài tập củng cố 
Tìm từ ngữ địa phương hoặc từ ngữ toàn dân tương ứng với các từ sau: đi mô rứa, quả dứa, tía, đậu phộng, lợn, mừng tuổi, trốc, trốc cúi, . Bằng cách điền từ tương ứng 
Từ ngữ địa phương 
Từ ngữ toàn dân 
1. (đi) mô rứa 
2 . 
 quả dứa 
3. tía 
4. đậu phộng 
5. 
 lợn 
6 
 mừng tuổi 
7. trốc 
8. trốc cúi 
đầu gối 
(đi )đâu đấy 
trái thơm, trái khóm 
bố, cha 
 lạc 
heo 
lì xì 
đầu 
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
* Bài cũ : Hoàn thiện các bài tập vào vở; sưu tầm thơ, văn có sử dụng từ địa phương. 
* Bài mới : soạn bài Những ngôi sao xa xôi 
+ Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm 
+ Chia bố cục 
+ Trả lời các câu hỏi ở phần đọc hiểu văn bản 
+ Tìm hiểu về những người nữ thanh niên xung phong thời kì kháng chiến chống Mỹ 
XIN CẢM ƠN! 
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC.