Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Đoàn thuyền đánh cá ( Huy Cận)

`NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNGQUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ TIẾT NGỮ VĂN 9Mặt trời xuống biển như hòn lửa.Sóng đã cài then, đêm sập cửa.Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi.Câu hát căng buồm cùng gió khơi.Hát rằng : cá bạc biển Đông lặng,Cá thu biển Đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơiThuyền ta lái gió với buồm trăngLướt giữa mây cao với biển bằng,Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Dàn đan thế trận lưới vây giăng.Cá nhụ cá chim cùng cá đé,Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé.Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.Ta hát bài ca gọi cá vào,Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.Biển cho ta cá như lòng mẹNuôi lớn đời ta tự buổi nào.Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông,Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.Câu hát căng buồm với gió khơi,Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.Mặt trời đội biển nhô màu mới,Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.Hồng Gai, 4 – 10 – 1958.®oµn thuyÒn ®¸nh c¸Từ ngữHình ảnh Giải thíchCá bạcCá songCá đéCá chimCá nhụCá thuLoài cá cùng họ với cá thu, thân và má có vẩy nhỏ, màu trắng nhạt.Loài cá biển sống ở tầng mặt nước, thân dẹt hình thoi.Loài cá mình dẹt, vây lớn. Còn gọi là cá bẹ, cùng họ với cá trích nhưng lớn hơn.Thân dài, hơi dẹt. Loài cá thân dày và dài, có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm tròn màu đen và hồngMỘT SỐ LOÀI CÁ CÓ TRONG TÁC PHẨMHUY CẬN NĂM 2005Huy Cận (1919-2005)Ra khơiTrở vềĐánh bắt cáBình minhĐêm trăngHoàng hônThiên nhiênCon ngườitheo trình tự thời giantheo hành trình chuyến ra khơi“ Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then đêm sập cửa” Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi.Từ “lại”cho thấy đây là công việc thường xuyên, lặp đi lặp lại của những người dân miền biển.Sự vận động của vũ trụ chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi Con người bắt đầu ra khơi, bắt đầu một ngày lao động mới.- Mặt trời ..như hòn lửa=>So sánh=> Vẻ đẹp tráng lệ, rực rỡ của hoàng hôn trên biển.- Sóng . cài then,đêm sập cửa=> Sóng như những then cài, màn đêm sập xuống như cánh cửa.Vũ trụ như một ngôi nhà khổng lồ, gần gũi, ấm áp.Thiên nhiênCon người=> Nhân hóa,liên tưởng ẩn dụThời gian: mặt trời xuống biển“ Câu hát căng buồm cùng gió khơi”hình ảnh ẩn dụCâu hát như có sức mạnh vật chất cùng với gió làm căng cánh buồm cho con thuyền lướt nhanh ra khơi.Khí thế khẩn trương, tâm trạng náo nức,hào hứng của những lao động.- Sù g¾n kÕt ba sù vËt hiÖn t­îng ( c¸nh buåm, giã kh¬i, c©u h¸t)=> t¹o ra mét h×nh ¶nh khoÎ, l¹.Hát rằng : cá bạc biển Đông lặng,Cá thu biển Đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơiThuyền ta lái gió với buồm trăngLướt giữa mây cao với biển bằng,Ra đậu dặm xa dò bụng biển, Dàn đan thế trận lưới vây giăng.Cá nhụ cá chim cùng cá đé,Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé.Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.Ta hát bài ca gọi cá vào,Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.Biển cho ta cá như lòng mẹNuôi lớn đời ta tự buổi nào.Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông,Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.Hát rằng : cá bạc biển Đông lặng,Cá thu biển Đông như đoàn thoiĐêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơiCá nhụ cá chim cùng cá đé,Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé......Biển cho ta cá như lòng mẹNuôi lớn đời ta tự buổi nào.Nhóm 1Nhóm 2Nhóm 3....Đêm thở : sao lùa nước Hạ Long- Nội dung: 1. Xác định đối tượng được miêu tả trong các câu thơ trên?2. Phát hiện những tín hiệu nghệ thuật đặc sắc ( hình ảnh, từ ngữ, biện pháp tu từ...) 3. Ý nghĩa của các hình ảnh đó?CÂU HỎI THẢO LUẬN- Hình thức thảo luận: gồm 3 nhóm theo góc sở thích- Thời gian: 3 phút- C¸ nhô, c¸ chim cïng c¸ ®Ð, C¸ song lÊp l¸nh ®uèc ®en hång,C¸i ®u«i em quÉy tr¨ng vµng choÐ. C¸c h×nh ¶nh liÖt kª, ẩn dụ - TrÝ t­ëng t­îng phong phó - NghÖ thuËt phèi s¾c ®Æc biÖt, tµi t×nhBiển giàu có,C¸ ®Ñp. rùc rì, léng lÉy, huyÒn ¶o, bÇy c¸ nh­ nh÷ng nµng tiªn trong vò héi.=> Ca ngîi biÓn c¶ thanh b×nh, giµu cã, nhân hậu,,biển đẹp lung linh sắc màu như bức tranh sơn mài.- Cá thu biển Đông như đoàn thoi Đêm ngày dệt biển muôn luồng sángso sánh, nhân hoá, ẩn dụ Biển như một tấm vải khổng lồ lấp lánh sắc màu.Biển cho ta cá như lòng mẹNuôi lớn đời ta tự buổi nào.so sánh, nhân hoá Biển nhân hậu, bao dung....Đêm thở: sao lùa nước Hạ LongBiển cùng thức và hoà nhịp với công việc lao động của con người.Bài thơ: Đoàn thuyền đánh cá – Huy Cận- Cảm hứng về thiên nhiên, vũ trụ hòa quyện với cảm hứng về đất nước con người lao động. Khắc hoạ nhiều hình ảnh tráng lệ.Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơiCảnh đoàn thuyền đánh cá trở vềCảnh biển rực rỡ, tráng lệ, gÇn gũi Êm ¸p.- Con ng­êi n¸o nøc ,l¹c quan, phÊn khëi.Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biểnBiển giàu có, nhân hậu, đẹp,lung linh sắc màu. Con người lao động: .......??TRß ch¬i hái - ®¸plUËT CH¥I- Hai bạn đứng quay lưng lại với nhau.+ Một bạn nhìn lên những từ (hoặc hình ảnh) trên màn hình đặt câu hỏi cho bạn còn lại. Nếu bạn chưa trả lời được thì có quyền gợi ý cho bạn, nh­ng kh«ng ®­îc dïng tõ gîi ý b»ng tiÕng Anh, nãi l¸i. nếu phạm vào lỗi trên câu trả lời không được tính. Nếu không đặt được câu hỏi thì bỏ qua, chuyển sang câu khác.+ Bạn còn lại nhanh chóng tìm câu trả lời trong gợi ý của bạn đặt câu hỏi. Nếu không trả lời được thì bỏ qua, chuyển sang câu khác.- Mỗi câu hỏi -đáp đúng được 2 điểm(5câu tương ứng là 10 điểm).- Thời gian chơi: 2 phút.Cù Huy Cận ( 1919 – 2005 )Biển đẹp lung linh, lấp lánh sắc màu.Năm 1958Vùng mỏ Quảng NinhSố 1Số 2Số 3Số 4Số 5H­íng dÉn vÒ nhµ Häc thuéc lßng bµi th¬ “ §oµn thuyÒn ®¸nh c¸”Viết một đoạn văn ( 6-8 câu), phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ trong hai câu thơ đầu của bài thơ So¹n bµi “ BÕp löa” cña B»ng Việt.