Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 66+67: Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long)

Tiết: 66,67 Lặng lẽ Sa Pa Nguyễn Thành Long I. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu chi tiếtIII. Tổng kếtTiết 66,67:NỘI DUNGLặng lẽ Sa Pa LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chung1, Tác giả:Nguyễn Thành LongSinh năm:1925 mất năm 1991Quê Duy Xuyên – Quảng NamBút danh :Lưu Huỳnh, Phan Minh ThảoLà cây bút chuyên về truyện ngắn và kí* Phong cách viết vănKhông gai guốc ,gai góc mà thường pha chất kí,mang vẻ đẹp thơ mộng,trong trẻo ,hấp dẫn giàu chất thơ nhẹ nhàng,ý nghĩa sâu sắc.Nêu vài nét khái quát về tác giả. LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONG2,Tác phẩm:I,Tìm hiểu chung1, Tác giả:Gồm nhiều truyện và kí trong đó tiêu biểu là :Bát cơm Cụ Hồ (tập bút ký, 1952),Giữa trong xanh (tập truyện ngắn ,1972)Hoàn cảnh sáng tác phẩm: "Lặng lẽ SaPa”Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa là kết quả của chuyến đi lên Lào Cai trong mùa hè 1970 của tác giả.- Truyện rút từ tập Giữa trong xanh in năm 1972. LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chung1, Tác giả:2,Tác phẩm:3, Đoc-tóm tắt:Lặng lẽ Sa Pa kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa các nhân vật: ông họa sĩ già, cô kỹ sư trẻ, bác lái xe và anh thanh niên làm khí tượng trong vòng nửa giờ trên đỉnh núi Yên Sơn khi xe dừng lại. Ông họa sĩ và cô gái lên thăm nơi ở và làm việc của anh thanh niên trên núi. Anh bộc bạch với họ về công việc, về cuộc sống, về những suy nghĩ của mình. Ông họa sĩ đã kịp ghi lại ký họa chân dung anh. Anh muốn giới thiệu với ông họa sĩ những người khác xứng đáng hơn để vẽ. Họ chia tay nhau trong niềm xúc động.4, Từ khó :SGK LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chung1, Tác giả:2,Tác phẩm:3, Đoc-tóm tắt:4, Từ khó :SGK5,Bố cục :Nêu bố cục của văn bản- Phần 1 (từ đầu đến "Kìa, anh ta kia"): Anh thanh niên qua lời kể của bác lái xe.- Phần 2 (tiếp theo đến "không có vật gì như thế"): Cuộc gặp gỡ, trò chuyện giữa ông họa sĩ, cô kĩ sư và anh thanh niên.- Phần 3 ( còn lại): Cuộc chia tay giữa ba người6, Thể loại:Truyện ngắn LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết1,Tìm hiểu cốt truyện và tình huống truyện:Nhận xét về cốt truyện và tình huống truyện?* Cốt truyện đơn giảnkể lại một cuộc gặp gỡ của bốn người bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên trong vòng ba mươi phút giữa cảnh núi rừng lặng lẽ, thơ mộng. Qua cuộc gặp ấy chân dung cửa anh thanh niên hiện ra khiến người đọc phải suy nghĩ.* Tình huống của truyện:Tình huống cơ bản của truyện "Lặng lẽ Sa Pa" chính là cuộc gặp gỡ của người thanh niên làm việc một mình ở trạm khí tượng với bác lái xe và hai hành khách trên chuyến xe ấy - ông hoạ sĩ và cô kỹ sư lên thăm trong chốt lát nơi ở và làm việc của anh thanh niên. Địa cảnh SaPa-Lào Cai trên bản đồ Việt Nam Bản đồ tỉnh Lào Cai LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết2, Hình ảnh con người lao động mới trong tác phẩm : “ Lặng lẽ Sa Pa”* Nhân vật: bác lái xe ,ông hoa sĩ ,cô kĩ sư ,anh thanh niên,ông kĩ sư vườn rau,anh thanh niên lập bản đòi sét, a, Nhân vật anh thanh niênHoàn cảnh sống và nơi làm việc:27 tuổi, Sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m. Bốn bề chỉ có cỏ cây và mây mù =>Gian khổ nhất phải vượt qua sự cô đơn.Truyện kể về những con người nào, họ là ai MỘT SỐ HÌNH ẢNH NGHỀ NGHIỆP KHÍ TƯỢNGMÁY ĐO MƯA Ở TRẠM KHÍ TƯỢNG LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết a, Nhân vật anh thanh niên-Hoàn cảnh sống và nơi làm việc:+27 tuổi, Sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m. Bốn bề chỉ có cỏ cây và mây mù =>Gian khổ nhất phải vượt qua sự cô đơn.+Công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2.600m.+Nhiệm vụ: Đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất.=>Công việc đòi hỏi tỉ mỉ, chính xác và có tinh thần trách nhiệm cao- Công việc+Suy nghĩ: Công việc của anh có vai trò quan trọng, để góp phần: “Phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu”, công việc của anh còn gắn với “bao anh em đồng chí”.- Tinh thần trách nhiệm cao, lòng yêu nghề=> suy nghĩ đúng đắn và sâu sắc về công việc với c/sống.- Ý thức về công việc của mình- Luôn hoàn thành công việc đo và báo số liệu về trạm bất cứ lúc nào, trong hoàn cảnh gian khổ vào lúc 1 giờ sáng. Nửa đêm, đúng giờ “ốp” thì dù mưa tuyết, gió rét vẫn trở dậy làm việc LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết a, Nhân vật anh thanh niên- Trong cuộc sống:+Sống có lí tưởng, hoài bão của tuổi trẻ: vì nhân dân, vì đất nước, anh suy nghĩ :“mình sinh ra . vì ai mà làm việc?” mà anh đã vượt lên nỗi “thèm người” để gắn bó với công việc thầm lặng này. Anh đã phát hiện một đám mây khô giúp không quân ta -Sống giản dị ,tâm hồn phong phú:Căn nhà với đồ đạc giản đơn.+Tự tìm niềm vui, chủ động vượt lên trên cô đơn: ngoài giờ làm việc anh trồng hoa, nuôi gà, đọc sách, coi sách là bạn.+ Tổ chức sắp xếp cuộc sống một mình ở trạm ngăn nắp gọn gàng.- Khiêm tốn, thành thực: Họa sĩ định vẽ chân dung anh=> từ chối, gới thiệu những người khác cho ông vẽ LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết a, Nhân vật anh thanh niên-Trong quan hệ với mọi người, phẩm chất đáng mến là:Sự cởi mở, chân thành, quý trọng tình cảm của mọi người, khao khát được gặp gỡ, trò chuyện: đón khách niềm nở, mời lên nhà chơi - Quan tâm đến họ:Biếu tam thất cho bác lái xe, tặng hoa cho cô kĩ sư, biếu họa sĩ làn trứng=> Phác họa chân dung nhân vật chính với những nét đẹp về tinh thần, tình cảm, cách sống và những suy nghĩ về cuộc sống, về ý nghĩa của công việc, về lao động và cống hiến=> để lại trong ta niềm yêu mến và cảm phục ,tự hòa LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết b, Các nhân vật khácTrong quan hệ với mọi người ,anh thanh niên có điểm nào đáng quý?* Nhân vật ông họa sĩ:- Nhà văn đặt điểm nhìn vào họa sĩ:=>Anh thanh niên hiện ra rõ nét và đẹp hơn, có thêm chiều sâu tư tưởng, anh đã “khơi gợi” cảm hứng sáng tác vì họa sĩ đã “bắt gặp 1 điều thật ra ông vẫn ao ước” bằng nét bút kí họa ông đã ghi xong anh TN và: “Người con trai ấy đáng yêu thật nhưng làm ông nhọc quá”=> Là hình ảnh đẹp về 1 con người lao động nghệ thuật, sự xuất hiện của ông đem lại chất thơ đậm đà cho truyện. LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết b, Các nhân vật khác* Nhân vật kĩ sư :Cuộc gặp gỡ tình cờ làm cô kĩ sư xúc động suy nghĩ điều gì?- Trẻ tuổi, vừa tốt nghiệp ra trường, cô tình nguyện lên miền núi Lai Châu công tác. Cuộc gặp gỡ tình cờ làm cô “bàng hoàng xúc động” - Tình cảm hàm ơn người thanh niên vì “ Một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của sự háo hức và mơ mộng.. Cô “hiểu thêm về cuộc sống của anh thanh niên và thế giới của những con người như anh”.=> Đồng cảm của thế hệ trẻ, lí tưởng thanh niên VN thời chống Mỹ.- Giúp cô đánh giá đúng hơn mối tình nhạt nhẽo mà cô chối từ và yên tâm hơn về quyết định của mình.Bác lái xe là 1 con người như thế nào.Ngoài bác còn có những nhân vật nào khác ,họ đã xuất hiện ra sao và đóng góp gì? LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết b, Các nhân vật khác* Nhân vật bác lái xe :-Yêu công việc, suốt 30 năm vẫn luôn cởi mở, niềm nở, có trách nhiệm với công việc, là cầu nối giữa anh thanh niên và cuộc đời =>Làm câu chuyện sinh động, hấp dẫn, kích thích sự tò mò của các nhân vật khác về anh thanh niên.*Những nhân vật phụ khác:Không xuất hiện trực tiếp mà chỉ xuất hiện gián tiếp qua lời kể của anh thanh niên.- Ông kĩ sư vườn rau: ngày ngày ngồi quan sát ong thụ phấn, rồi tự tay thụ phấn cho su hào để củ su hào to hơn, ngọt hơn.-Anh cán bộ nghiên cứu sét:Suốt 11 năm không xa cơ quan, lúc nào cũng chờ sét, quên cả hạnh phúc riêng để hoàn thành bản đồ sét giúp tăng tài nguyên cho đất nước.=>Say mê công việc, vì công việc làm giàu cho đất nước, họ sẵn sàng hi sinh tuổi thanh xuân, hạnh phúc và tình cảm gia đình. Cuộc sống của họ lặng lẽ và nhân ái biết bao dưới bầu trời Sa Pa.Nêu cảm nhận chung về vẻ đẹp của họ.- Họ không có tên riêng: là lái xe, họa sĩ, kĩ sư, => dụng ý: Nhằm ca ngợi tập thể những con người vô danh lặng lẽ dâng cho đời tình yêu và sức vóc của mình. Cuộc sống thầm lặng mà cao đẹp. Họ mang vẻ đẹp trong sáng, lý tưởng. Đó cũng là vẻ đẹp của con người Việt Nam trong những năm tháng gian lao và hào hùng, chống giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước. LẶNG LẼ SA PA NGUYỄN THÀNH LONGI,Tìm hiểu chungII,Tìm hiểu chi tiết2, Hình ảnh con người lao động mới trong tác phẩm : “ Lặng lẽ Sa Pa”3. Những con người với cống hiến thầm lặng, đáng yêu ấy, họ được đặt vào cảnh sắc thiên nhiên Sa Pa đẹp đẽ trong trẻo, thơ mộng, đầy chất trữ tình. Sau đây mời các em quan sát một số cảnh tiêu biểu để thấy được vẻ đẹp của danh lam thắng cảnh Sa Pa này. HOA ĐỖ QUYÊN ĐÀO SAPA CỔNG TRỜI SAPARỪNGSAPA THÁC TÌNH YÊU SA PA-> Bức tranh Sa Pa với vẻ đẹp trong trẻo, thơ mộng, đầy chất trữ tình, con người ở nơi đây lại ham mê nhiệt tình, cởi mở mến khách như vậy, chắc hẳn Sa Pa sẽ trở thành điểm tham quan du lịch hấp dẫn của nhiều du khác trong và ngoài nước. Sau đây, mời các bạn đến với Sa Pa để thấy một số hình ảnh đặc trưng DU LỊCH SAPA LỄ HỘI NÀO CỐNGIII,Tổng KếtNghê thuậtNội dungNgôi kể thứ 3.+Truyện giàu chất thơ.+Cách kể chuyện tự nhiên, kết hợp tự sự với trữ tình, bình luận.Truyện khắc họa thành công hình tượng người lao động mới với lí tưởng sống cao đẹp, đáng trân trọng. Tiêu biểu là anh thanh niên với công việc của mình.Hoàng Thị Thanh ThảoCHÚC CÁC EM HỌC TỐT !Hẹn gặp lại tiết sau nhé !