Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản: Cố hương (Lỗ Tấn)

Kiểm tra bài cũThái độ và hành động của bé Thu khi nhận ông Sáu là ba?CỐ HƯƠNGLỗ TấnLỗ Tấn- Lỗ Tấn là một nhà văn chiến đấu. Ông cônhg hiến cả cuộc đời cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Là nhà văn của nhân dân lao động Trung Quốc dưới ách áp bức bóc lột của chế độ phong kiến.I. Tìm hiểu chung.1.Tác giả:CỐ HƯƠNG Lỗ TấnLỗ Tấn (1881-1936)- Là một nhà văn nổi tiếng Trung Quốc.- Sinh trưởng trong gia đình quan lại sa sút.Lỗ TấnKhu l­ưu niệm.Năm 1981, thế giới đã kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Lỗ Tấn với tư cách là danh nhân văn hóa Thế giới.Nhà lưu niệm Thiệu HưngNhà lưu niệm Bắc KinhThượng HảiSự nghiệp văn học Lỗ Tấn rất ưa thích các tác phẩm của Nikolai Gogol. Năm 1918, truyện ngắn đầu tay của Lỗ Tấn là Nhật kí người điên lần đầu tiên được in trên tờ Thanh niên mới số tháng 5-1918, truyện được lấy tên dựa theo truyện ngắn Nhật ký của một người điên của Gogol. Từ 1918 đến 1927, Lỗ Tấn viết nhiều truyện ngắn và tạp văn. Về truyện ngắn có 2 tập: Gào Thét (14 truyện) và Bàng hoàng (11 truyện). Về tạp văn có 7 tập. Giai đoạn từ 1928 đến khi mất, ông viết tập truyện ngắn Chuyện cũ viết lại (gồm 8 truyện) và 9 tập tạp văn. Ngoài ra, ông còn dịch nhiều tác phẩm văn học thế giới ra tiếng Trung.CỐ HƯƠNG Lỗ TấnI. Tím hiểu chung2. Tác phẩm.Là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của tập “ Gào thét ” Ba tập truyện ngắn nổi tiếng:-Gào thét (1918-1922) - Bàng hoàng (1924-25)- Chuyện cũ viết lại (1928-1936) Những tác phẩm tiêu biểu.Những tác phẩm tiêu biểu.AQ chính truyệnNhật kí người điênCỏ dạiLỗ Tấn còn viết tạp văn, làm thơ,viết tiểu luận, phê bình, nhật kíQuan điểm sáng tác: Văn học phục vụ nhân sinh, phục vụ cách mạng 3. Đọc, bố cục và tóm tắt:I. Tìm hiểu chung.b. Tóm tắt. Sau 20 năm trời đi xa, nhân vật tôi phải vượt qua 2000 dặm về thăm quê lần cuối cùng đang độ giữa đông. Về quê tôi thấy làng quê mình bỗng trở nên tiêu điều xơ xác hoang vắng khác xưa rất nhiều. Gặp lại mọi người giờ đây cũng khác. Thím Hai Dương - nàng Tây thi đậu phụ đã trở thành người đàn bà tham lam tìm mọi cách để vơ vét của cải. Nhuận Thổ - người bạn cũ khoẻ mạnh cường tráng thời thơ ấu vui vẻ tinh nghịch giờ đã trở thành mụ mẫm, đần độn, sống chịu đựng trong cảnh khốn cùng . Rời quê ra đi, trong tâm trạng buồn, nhân vật tôi suy nghĩ, hi vọng về thế hệ con cháu mình,về con đường đi của nông dân, của toàn xã hội để đưa đất nước Trung Hoa phong kiến đi lên...a. Bố cục: 3 phầnLỗ TấnCỐ HƯƠNGPhần 1: Từ đầu... Làm ăn sinh sống-> Nhân vật tôi trên đường về quê.Phần 2: Tiếp... Sạch trơn như quét-> Nhân vật tối những ngày ở quêPhần 3: Còn lại -> Nhân vật tôi trên đương xa quê.hgCâu hỏi thảo luận.	Có ba bạn tranh luận với nhau về nhân vật chính trong tác phẩm "Cố hương" của Lỗ TấnTôi là nhân vật chính.Nhuận Thổ là nhân vật chính.Cả hai đều là nhân vật chính.ý kiến của em về vấn đề này như thế nào? Tại sao?Nếu nhìn theo nghĩa rộng nhất thì ta thấy cả hai đều là nhân vật chính nhưng vai trò của nhân vật tôi quan trọng hơn. Vì thế , có thể nói tôi là nhân vật trung tâm còn Nhuận Thổ là nhân vật chính.- Thời tiết đang độ giữa đông - trời u ám ,giá lạnh CỐ HƯƠNG Lỗ TấnI. Tím hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi ”.a. Trên đường về quê.Lỗ TấnII. Tìm hiểu văn bảnThấp thoáng thôn xóm tiêu điềuĐẹp không ngôn ngữ nào diễn tả đượcTrời âm u, cảnh tượng hiu quạnhCảnh thật thê lươngĐẹp tràn đầy sức sống Cảnh thần tiên "vầng trăng tron vàng thắm" CỐ HƯƠNG Lỗ TấnI. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi ”a. Trên đường về quê X­a NayLỗ TấnII. Tìm hiểu văn bản- Sử dụng nghệ thuật kể kết hợp tả, biểu cảm, so sánh, đối chiếu. - Buồn se sắt - Ngạc nhiên, không tin là làng mình.CỐ HƯƠNGI. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi ”a. Trên đường về quê-> Tâm trạng: - Thất vọng, hụt hẫng vì làng xóm tiêu điều, hoang vắng.Lỗ TấnII. Tìm hiểu văn bảmLỗ Tấn- Cảnh:Sáng tinh mơ - Trên mái ngói mấy cọng rơm phất phơ - các gia đình đã dọn đi nhiều, càng hiu quạnhLỗ TấnCỐ HƯƠNG Lỗ Tấn I. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi ”a. Trên đường về quêb. Những ngày ở nhà.–> Hoang vắng, hiu quạnh gợi cảm giác buồn.II. Tìm hiểu văn bản- Nỗi buồn của người sắp rời phải nơi mình sinh ra và lớn lên, từng gắn bó niềm vui nỗi buồn trong cuộc đời mà chưa hẹn ngày gặp lại - Nỗi buồn khó nói thành lời - Đó chính là nỗi buồn trước sự thay đổi của quê hương.Lỗ Tấn CỐ HƯƠNG Lỗ TấnI. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi”a. Trên đường về quêb. Những ngày ở nhà -Mọi người thay đổi: tiều tuỵ, nghèo đói, sa sút, tình bạn không còn-Tâm trạng: Càng buồn, đau xót, cô đơn, chấp nhận chia tay vớiquê.II. Tìm hiểu văn bảmCỐ HƯƠNG Lỗ TấnLỗ TấnI. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi”a. Trên đường về quêb. Những ngày ở nhàc. Trên thuyền rời cố hương- Con thuyền, cảnh vật xa dần > không chút lưu luyếnHi vọng và tin tưởng vào tương lai,mơ ước cuộc đời đổi mới tốt đẹp hơn.II. Tìm hiểu văn bản ? Tác giả lưu giữ hình ảnh Nhuận Thổ khi còn nhỏ là một hình ảnh tuyệt đẹp. Hãy tìm chi tiết chứng minh điều đó.??Tác giả nói "Tôi nhận ra ngay Nhuận Thổ nhưng không phải là Nhuận Thổ trong kí ức tôi". So với trước, NT có gì thay đổi?Lỗ TấnCỐ HƯƠNG Lỗ TấnI. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi ”2. Các nhân vật kháca. Nhân bật Nhuận ThổII. Tìm hiểu văn bản Tr­ước kia Bây giờ - Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, cổ đeo vòng bạc.- Cao gấp đôi trước, da vàng sạm, có nếp nhăn - Đội mũ lông chiên bé tí tẹo.- Đội mũ lông chiên rách bươm, mặc chiếc áo bông mỏng dính.Bàn tay hồng hào lanh lẹ mập mạp. Tỏ ra biết nhiều chuyện. - Tay nứt nẻ như vỏ cây thông. Tỏ ra rụt rè. Trước kia Bây giờ Tình cảm bạn bè , thân thiếtNói năng thiểu não, xưng hô cung kính Lúc nhỏ còn là cậu bé nông dân khoẻ mạnh, lanh lợi tháo vát, hiểu biết nhiềuThay đổi nhiều - Là người nông dân già nua,nghèo khổ,đần độn,mụ mẫm, cam chịu số phận-> Thay đổi rất nhiều: Tiều tuỵ, già nua, nghèo khổ, đần độn. - Do xã hội phong kiến - đông con nhà nghèo, chỗ nào cũng hỏi tiền không luật lệ gì cả , mất mùa thuế nặng , lính tráng , trộm cắp, quan lại đày đoạ. - Phản ảnh hiện thực đầy đau khổ của xã hội Trung Quốc thời bấy giờ . Tình trạng mụ mẫm,thái độ cam chịu của Nhuận Thổ nói riêng và số phận của người nông dân Trung Quốc nói chung , đó chính là điều nguy hiểm ,trăn trở đau xót nhất của nhà văn.Lỗ TấnCỐ HƯƠNG Lỗ TấnI. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi”2.Các nhân vật kháca. Nhân vật Nhuận ThổII. Tìm hiêu văn bản Theo em trong con người Nhuận Thổ điều duy nhất không thay đổi là gì?Lỗ TấnCỐ HƯƠNG Lỗ Tấn I. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi”2. Các nhân vật kháca. Nhân vật Nhuận Thổ-> Phẩm chất quý bạn giữ nguyên.II. Tìm hiểu văn bảnb.Chị Hai Dương Tr­ước kia Bây giờNàng Tây Thi đậu phụ - lưỡng quyền không caoNgười đàn bà trên dưới 50 tuổi - lưỡng quyền nhô raMôi không mỏng,chị là người phụ nữ khá xinh đẹpMôi mỏng dính chân nhỏ xíu giống chiếc compaLỗ TấnCỐ HƯƠNG Lỗ Tấn I. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi” 2. Các nhân vật kháca. Nhân vật Nhuận ThổII. Tìm hiểu văn bảnb. Chị Hai DươngHình hài: xấu xí, tiều tuỵ.-Tính cách: đanh đá, ngoa ngoắt, đơm đặt, tham lam, ích kỷ CỐ HƯƠNG Lỗ Tấn I. Tìm hiểu chungII. Tìm hiểu băn bản1. Nhân vật“ Tôi”2. Các nhân vật khá a. Nhân vật Nhuận Thổ? Qua sự thay đổi của các nhân vật tác giả muốn nói lên điều gì?-> Sự sa sút, điêu tàn của quê hương vì nghèo đói, lạc hậu-> Nhân cách con người cũng thay đổi.=> Đây là hình ảnh XH Trung Quốc đầu thế kỷ XX thu nhỏ.Lỗ Tấn Đó là con đường "Tôi" và cả gia đình đang đi. Con đường đi lên cho tất cả hình ảnh ở tương lai, đổi mới,đó là niềm hy vọng của nhà văn về một ngày mai tươi sáng đối với cả dân tộc. CỐ HƯƠNG Lỗ TấnI. Tìm hiểu chung1. Nhân vật “ Tôi”2.Các nhân vật khác3. Hình ảnh con đườngVấn đề đặt ra: Xây dựng những cuộc đời mới, những con đường mới tốt đẹp hơn cho tương lai. Hi vọng vào thế hệ trẻ làm thay đổi quê hương.Con đường biểu tượng-> suy nghĩ, liên tưởng về hiện tại vàtương lai.II. Tìm hiểu văn bảnLỗ TấnEm hãy nêu chủ đề của truyện Cố Hương? b. Nghệ thuật: Bố cục chặt chẽ,cách sử dụng sinh động những thủ pháp nghệ thuật : hồi ức, hiện tại,đối chiếu,đầu cuối tương ứng.Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật đọc đáo góp phần khắc hoạ tính cách nhân vật và chủ đề tác phẩm.Nội dung: Thông qua việc tường thuật chuyến về quêlần cuối của nhân vật "Tôi", những rung cảm của "Tôi" trước sự thay đổi của quê hương, đặc biệt là của Nhuận Thổ, tác giả đã phản ánh hiện trạng của xã hội phong kiến Trung Quốc đồng thời đặt ra vấn đề đường đi của người nông dân, của toàn xã hội để mọi người suy ngẫm.Lỗ Tấn CỐ HƯƠNG Lỗ Tấn III. Tổng kết