Bài thuyết trình Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản "Mùa xuân nho nhỏ" - Dương Thị Hòa

 Địa chỉ: 75 Huỳnh Thúc Kháng, Phường Tân An, thành phố Hội An, 
 Tỉnh Quảng Nam
Giấy phép bài dự thi : 
 Tháng 10/2016

THUYẾT MINH BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN E-LEARNING
 TIẾT 116 - NGỮ VĂN 9: MÙA XUÂN NHO NHỎ
 -----OOO@OOO-----
vMỞ ĐẦU: 
	Trình bày slide giới thiệu thông tin cần thiết về cuộc thi thiết kế bài giảng e-Learning kết hợp với lời chào mừng các học viên đến với bài giảng của nhóm giáo viên Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm Hội An chúng tôi. Tất cả được thực hiện trên nền nhạc tạo sự hứng khởi ban đầu cho các học viên để bước vào phần tiếp theo.
vKHỞI ĐỘNG:
	Trình chiếu đoạn phim về bài hát “Một mùa xuân”. Các học viên phải vượt qua hai thử thách để vào bài học:
-Thử thách 1: Bài tập trắc nghiệm nhiều lựa chọn, học viên phải xác định đoạn nhạc 
vừa nghe được phổ từ bài thơ nào. Các phương án A, B, C, D sẽ được xáo trộn ngẫu nhiên, 
các học viên được làm bài tối đa ba lần.
-Thử thách 2: Bài tập trắc nghiệm điền khuyết, học viên phải điền từ ngữ thích hợp 
bằng cách đánh máy vào chỗ trống. Các học viên được ba lần làm bài.
vVÀO BÀI: 
	Trình chiếu video clip cô Dương Thị Hòa dẫn dắt vào bài học trực tuyến hôm nay, kết nối vào slide tiếp theo.
 MỤC TIÊU:
	1. Kiến thức: 
	- Hiểu được cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên và mùa xuân của đất nước 
và khát vọng đẹp đẽ muốn làm “một mùa xuân nho nhỏ” dâng hiến cho cuộc đời. Từ đó mở ra những suy nghĩ về ý nghĩa, giá trị của cuộc sống, của mỗi cá nhân là sống có ích, cống hiến cho cuộc đời chung. 
	2. Kỹ năng: 
	- Biết cách Đọc – hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại.
	- Trình bày được những suy nghĩ và cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, 
một văn bản thơ.
	- Rèn kĩ năng cảm thụ, phân tích những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ. 
	3. Thái độ: 
 - Hiểu và thấy giá trị cuộc sống của cá nhân là sống có ích, sống là để cống hiến cho
cuộc đời chung.
 - Yêu quê hương, đất nước và có ý thức tu dưỡng cống hiến biết sống có ích cho
xã hội.
	 I/ TÌM HIỂU CHUNG:
	1/ TÁC GIẢ: 
	Thanh Hải (1930-1980) là người con xứ Huế. Ông hoạt động văn nghệ từ cuối những năm kháng chiến chống Pháp. Trong thời kì chống Mĩ cứu nước, Thanh Hải ở lại quê hương hoạt động và là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng miền Nam từ những năm đầu. Thơ ông chân chất, bình dị, đôn hậu và chân thành Đối với nền thơ chống Mĩ của miền Nam, Thanh Hải là một trong những cây bút có nhiều đóng góp. ( Trần Hữu Tá).
	2/ TÁC PHẨM:
	- Hoàn cảnh sáng tác: 
	Thơ là tiếng nói tình cảm, là “tiếng lòng” của người làm thơ. Nếu trước lúc viên tịch, thiền sư Mãn Giác để lại bài kệ “Cáo tật thị chúng” để răn dạy đệ tử thì “Mùa xuân nho nhỏ” là tiếng lòng của Thanh Hải gửi lại cuộc đời trước lúc đi xa. Bài thơ được viết vào tháng 11- 1980, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời. Đó là tiếng nói bộc lộ tình cảm mến yêu, gắn bó thiết tha với cuộc đời, với quê hương, đất nước; là ước nguyện chân thành, là lời tâm niệm thể hiện tiếng lòng của tác giả.
	- Bố cục: 4 đoạn
+ Khổ 1: Mùa xuân của thiên nhiên.
+ Khổ 2, 3: Mùa xuân của đất nước.
+ Khổ 4, 5: Tâm niệm của nhà thơ.
+ Khổ 6: Lời ngợi ca quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế.
Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh mùa xuân: mùa xuân của thiên nhiên, mùa xuân của đất nước và “mùa xuân nho nhỏ” của mỗi người.
II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN:
	1/ Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước:
a. Mùa xuân của thiên nhiên: (Giáo viên đọc khổ 1 và bình giảng)
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiền
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
Mở đầu bài thơ là những tín hiệu thẩm mĩ “dòng sông xanh”, “bông hoa tím biếc”, “con chim chiền chiện”. Nếu Nguyễn Du dùng những thi liệu là “cỏ non”, “cánh én đưa thoi”, “hoa lê trắng” để vẽ lên bức tranh xuân cao rộng, thoáng đãng đầy thi vị thì Thanh Hải báo tín hiệu mùa xuân bằng những hình ảnh “dòng sông xanh”, “bông hoa tím biếc”, tiếng “chim chiền chiện”, “giọt long lanh rơi” để làm nên cái độc đáo mà chỉ ở quê hương xứ Huế mộng mơ mới có. Động từ “mọc”được đảo lên phía trước đã phác họa một hình ảnh rất ấn tượng về sức sống mãnh liệt của loài hoa lục bình hay hoa súng xứ Huế đang vươn lên giữa phông nền của dòng sông xanh căng tràn sức sống. Dòng sông trong xanh, hiền hòa làm nền cho sắc tím biếc của bông hoa. Bức tranh hài hòa về màu sắc có màu xanh, màu của sự sống, điểm vào đó một sắc tím, tượng trưng cho xứ Huế. Bông hoa nhỏ bé soi mình trên mặt nước, vươn lên đón những tia nắng mặt trời. Một bông hoa giữa dòng sông rộng lớn ấy là hình ảnh biểu tượng về những con người nhỏ bé nhưng dẫu bé nhỏ vẫn không yếu ớt mà làm đẹp cho dòng sông, cho cuộc đời. Không gian như rải ra, dài ra, dòng sông ở xứ Huế, bầu trời được đẩy lên cao vút với tiếng chim rộn rã, khoáng đạt. Tiếng chim chiền chiện- con chim thân thuộc của quê hương miền Trung! Tiếng chim thánh thót như chuỗi ngọc long lanh, đọng thành từng giọt niềm vui, rơi xuống cõi lòng rộng mở của thi sĩ, thấm vào tâm hồn đang rạo rực tình xuân. Cảm xúc của tác giả trước cảnh mùa xuân của thiên nhiên được diễn tả tập trung ở chi tiết rất tạo hình này: 
“Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
Câu thơ trên có hai cách hiểu. Cách hiểu thứ nhất: “từng giọt” ở đây là giọt mưa xuân long lanh ánh sáng của trời xuân. Nhưng nếu gắn với những câu thơ trước đó thì ta sẽ có thể hiểu: nhà thơ đưa tay hứng từng giọt âm thanh tiếng chim. Đây là ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. Tiếng chim từ chỗ là âm thanh(cảm nhận được bằng thính giác) chuyển thành từng giọt long lanh ánh sáng mặt trời(hình và khối, cảm nhận được bằng thị giác) và cả bằng xúc giác(Tôi đưa tay tôi hứng). Hiểu theo cách thứ hai này thì câu thơ có nghệ thuật điêu luyện hơn nhưng cũng cầu kì hơn. 
Chốt: Trước vẻ đẹp của mùa xuân đất trời, nhà thơ lặng ngắm và lắng nghe với vẻ say mê và tấm lòng tràn đầy một cảm xúc thanh cao, trong sáng. Động từ “hứng” diễn tả trạng thái say sưa, ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp trong trẻo, đầy sức sống của mùa xuân. 
b. Mùa xuân của đất nước: (Giáo viên đọc khổ 2, 3 - học viên nghe ngâm thơ, giáo viên bình giảng)
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao
 Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Xuân đến với thiên nhiên, xuân đến với lòng người. Suốt mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước, hình ảnh dân tộc Việt Nam kết tụ lại ở hình ảnh người cầm súng và người ra đồng. Nhà thơ Thanh Hải nhìn đâu cũng thấy sức xuân phơi phới.
Vậy tại sao khi nghĩ về mùa xuân đất nước nhà thơ lại liên tưởng đến hình ảnh người cầm súng và người ra đồng? Từ cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, nhà thơ mở rộng, nâng cao thành cảm nhận về mùa xuân đất nước với hình ảnh người cầm súng, người ra đồng, biểu trưng cho hai nhiệm vụ chiến đấu và lao động xây dựng Tổ quốc. Ý này không mới, nhưng tác giả đã tạo nên sự rung động của câu thơ bằng hình ảnh nơi nơi tràn đầy lộc non của mùa xuân: “Lộc giắt đầy trên lưng Lộc trải dài nương mạ”. Mùa xuân, cây cối đâm chồi nảy lộc. Lộc là chồi non, lá nõn, tượng trưng cho may mắn, thành công và hạnh phúc. Người cầm súng bảo vệ Tổ quốc thì lộc là vòng lá ngụy trang xanh tươi giắt đầy trên lưng. Người nông dân ra đồng, lộc là nương mạ mơn mởn trải dài, hứa hẹn một mùa màng bội thu. Mùa xuân của đất trời hiển hiện trong hình ảnh lộc non theo chân người cầm súng và người ra đồng còn có ý nghĩa khẳng định con người Việt Nam đang đem mùa xuân đến khắp mọi miền đất nước. Phải gắn bó với quê hương, với con người bằng tình cảm máu thịt, nhà thơ Thanh Hải mới có được những liên tưởng vừa rất chân thực, vừa rất lãng mạn như vậy!
“Tất cả như hối hả. 
Tất cả như xôn xao” 
Ở đây, chúng ta cần chú ý vào điệp ngữ “tất cả” cùng các tính từ “hối hả”, “xôn xao”. Điệp từ “tất cả” cùng với các tính từ “hối hả”, “xôn xao” khiến cho nhịp thơ nhanh, dồn dập; âm điệu rộn rã diễn tả nhịp sống khẩn trương, hăng say, sôi động, náo nức, rộn ràng của nhân dân ta trong cuộc sống mới. Đó là hình ảnh những con người đang hăng say chiến đấu, xây dựng Tổ quốc. Chính họ đã mang mùa xuân đến mọi miền đất nước. 
Nguyễn Quang Thiều trong “Văn lớp 9 không khó như bạn nghĩ” đã có nhận xét: Dường như từ bầu trời, từ dòng sông, từ cánh đồng, từ ngọn cỏ, từ những khuôn mặt trẻ thơ, từ những vòng tay thân yêu đều hối hả đắm mình trong không khí mùa xuân. “Tất cả” vì quá hân hoan, vì quá xúc động nên đã không thể kìm giữ được lòng mình trước mùa xuân”. 
Cảnh vật mùa xuân tươi đẹp, lòng người mùa xuân phơi phới Điều đó gợi cho nhà thơ nghĩ tới đất nước với một niềm vui, niềm tự hào to lớn:
“Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Tự hào lắm với một đất nước có bốn ngàn năm lịch sử. Đất nước được hình dung bằng một ẩn dụ nghệ thuật rất đẹp: 
“Đất nước như vì sao
 Cứ đi lên phía trước”. 
Hình ảnh so sánh “Đất nước như vì sao” có ý nghĩa vô cùng sâu xa. Ngôi sao vàng năm cánh rực rỡ nổi bật trên nền đỏ thắm của lá cờ Tổ quốc là linh hồn dân tộc, là khát vọng độc lập, tự do thiêng liêng ngàn đời. Từ trong cảnh nô lệ tối tăm, nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ kính yêu đã anh dũng vùng lên tự giải phóng, khẳng định tên tuổi của đất nước Việt Nam trên bản đồ thế giới. Việt Nam với bao chiến công lẫy lừng chiến thắng giặc ngoại xâm, rất xứng đáng là vì sao sáng ngời. Phó từ “cứ” chỉ sự tiếp diễn tương tự để nói “vì sao” ấy giờ đây vẫn tiếp tục tỏa sáng, vượt lên mọi gian nan, thử thách trên con đường đi tới tương lai như Nguyễn Đình Thi đã từng nói:
 “Nước Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng lòa”
(Nguyễn Đình Thi- Đất nước)
Đoạn thơ thể hiện niềm tự hào đồng thời khẳng định sức sống bền bỉ, mãnh liệt cùng lòng tin ở công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. 
vKIỂM TRA PHẦN “1/ Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước”:
 - Bài tập trắc nghiệm nối cột, học viên được làm tối đa ba lần:
- Bài tập trắc nghiệm nhiều lựa chọn, học viên được làm bài ba lần:
(Sau khi học viên vượt qua hai bài kiểm tra, giáo viên tiếp tục bình giảng phần tiếp theo)
II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN:
	1/ Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước:
	2/ Tâm niệm của nhà thơ: (Giáo viên đọc khổ 4, 5 và bình giảng)
	“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
	Một nốt trầm xao xuyến
	Một mùa xuân nho nhỏ
 	Lặng lẽ dâng cho đời
 	Dù là tuổi hai mươi
 	Dù là khi tóc bạc ”
Ở phần này, chúng ta cần chú ý vào điệp ngữ “ta làm” và những hình ảnh hóa thân của nhà thơ như “con chim hót”, “một cành hoa”, “nốt trầm xao xuyến” để hiểu rõ về tâm niệm của nhà thơ. 
 Điệp ngữ “ta làm” thể hiện giọng điệu tha thiết, chân thành, sự tự nguyện dâng hiến. Ở đây, ta lại bắt gặp những hình ảnh bông hoa, con chim, những tín hiệu mùa xuân ở khổ thứ nhất nhưng đã mang một tầng nghĩa mới: không còn là hình ảnh của thiên nhiên mà là sự hóa thân của nhà thơ để làm đẹp cho đời. Trong vô vàn điều ước, tác giả chỉ ước làm một tiếng chim trong muôn ngàn giọng hót để gọi xuân về, một bông hoa trong muôn triệu đoá hoa để tô điểm cho mùa xuân. Những ước muốn giản dị để thành những vật nhỏ bé nhưng chính những vật nhỏ bé này lại góp phần quan trọng không thể thiếu để tạo nên mùa xuân. Tác giả chỉ muốn làm một nốt trầm, một nốt nhạc kín đáo, khiêm nhường, chứ không phải là một nốt thanh thánh thót, nổi trội. Lẫn vào trong bản hoà ca, khó nghe và nhận ra những nốt trầm khiêm nhường đó nhưng chính chúng đã tạo nên cái hay của bản nhạc. Tác giả muốn làm một tiết trầm nhưng là nốt trầm xao xuyến, có sức ngân vang, một nốt trầm có ích cho đời. Những ước muốn tưởng như giản dị ấy lại có một ý nghĩa lớn lao: Đó là phải đóng góp những gì tươi đẹp nhất cho cuộc đời, cho đất nước, dù đó là sự cống hiến khiêm nhường, giản dị. 
Đấy không chỉ là ước muốn của riêng tác giả mà là của tất cả mọi người, tất cả chúng ta. Thông qua việc chuyển đổi đại từ “tôi” sang “ta”, nguyện ước riêng đã trở thành nguyện ước chung vừa toát lên cái gì đó tự hào. 
Sau ước nguyện hoà đồng, tác giả đã đi tới khát vọng cống hiến bền bỉ của mình. 
 “Một mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
 Dù là tuổi hai mươi
 Dù là khi tóc bạc” 
“Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ đầy sáng tạo khắc sâu ý tưởng: "Mỗi cuộc đời đã hóa núi sông ta" (Nguyễn Khoa Điềm). "Nho nhỏ” và "lặng lẽ" là cách nói khiêm tốn, chân thành. "Dâng cho đời" là lẽ sống đẹp, cao cả. Thơ là tiếng lòng. Và tiếng lòng khát khao hòa nhập ấy được đẩy lên cao trở thành một lẽ sống cao đẹp, lẽ sống cống hiến và hi sinh: Nhà thơ nguyện làm một “mùa xuân nho nhỏ”, nguyện đem phần nhỏ bé nhưng đẹp đẽ nhất, tinh túy nhất cống hiến cho đất nước; nguyện sống với tất cả sức sống tươi trẻ của mình để hiến dâng cho cuộc đời chung. Lẽ sống ấy rất giản dị, đáng quý, đáng trân trọng. Nó càng đáng quý hơn vì nó bền bỉ qua thời gian, bất chấp những thử thách, thăng trầm trong cuộc đời. “Dù là tuổi hai mươi” hay là “khi tóc bạc” đều nguyện sống với tâm niệm của mình- “lặng lẽ dâng cho đời”. Những câu thơ ngắn nhưng là cả một sự trải nghiệm của cuộc đời nhà thơ: tuổi trẻ đi theo cách mạng, phục vụ đất nước. Cho đến thời điểm viết bài thơ tháng 11/1980 đang ở trên giường bệnh, trước lúc mất một tháng; nhà thơ vẫn lặng lẽ dâng hiến cho đời. Cả cuộc đời nhà thơ đã sống và cống hiến đúng như tâm nguyện đặt ra. Tiếng lòng ấy càng khiến ta xúc động. Nếu có ý thức hết mình, sống hết mình, lao động hết mình thì mùa xuân làm gì có tuổi? Phải chăng đây chính là điều mong ước tột cùng đã đi theo tác giả suốt cuộc đời? Dù vẫn biết ngày mai rất có thể sẽ phải từ giã cõi đời này nhưng tiếng thơ Thanh Hải vẫn tràn ngập niềm tin và hi vọng vào cuộc sống. Và đến đây ta hiểu rằng “mùa xuân” kia đâu chỉ là mùa xuân của thiên nhiên, đất nước mà còn là mùa xuân trong tâm hồn nhà thơ với niềm tin, sự lạc quan, niềm khát khao sống và cống hiến ngay giữa tiết trời lạnh giá của mùa đông xứ Huế và cả lúc đang phải từng phút từng giờ chiến đấu với bệnh tật. 
Thật cảm động và kính phục biết bao khi đọc những vần thơ như lời tổng kết của cuộc đời. “Một mùa xuân nho nhỏ” là món quà cuối cùng Thanh Hải dâng tặng cho đời trước lúc bước vào thế giới cực lạc, ra đi mãi mãi. 
Vậy tâm niệm của nhà thơ là gì?
 Có thể nói toàn bộ khổ thơ là lời ước nguyện khiêm nhường mà tha thiết được cống hiến cho đời dù là nhỏ bé để làm đẹp cho đời, cho đất nước. Tác giả đã khéo léo khẳng định: một cuộc đời hữu ích chính là một mùa xuân nho nhỏ góp phần tạo nên mùa xuân vĩnh hằng của thiên nhiên, đất nước. 
II/ TÌM HIỂU VĂN BẢN:
	1/ Mùa xuân của thiên nhiên, đất nước:
	2/ Tâm niệm của nhà thơ:
	3/ Lời ca ngợi quê hương, đất nước:
Làm sao để nói hết lòng mình, nhà thơ như muốn hát vang lên bài ca của niềm yêu đời, yêu quê hương, đất nước, niềm khát khao được sống và cống hiến: 
“Mùa xuân- ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế”
Văng vẳng đâu đây câu ca ngân dài trên sóng nước Hương Giang trong những đêm trăng sáng. 
 Tiếng lòng yêu quê hương, đất nước lắng vào câu ca xứ Huế: Tác giả xin cất lên câu Nam ai, Nam bình của quê hương xứ Huế để hát về “nước non ngàn dặm”, hát lên khát vọng và tình yêu. Lời thơ thể hiện ân tình sâu nặng, sự gắn bó với vẻ đẹp tâm hồn của quê hương xứ sở, gắn bó với đất nước. Đồng thời tác giả cũng thể hiện niềm tin yêu vào cuộc đời.
Đọc bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”, một cảm xúc thanh cao, trong sáng tự nhiên dâng ngập hồn ta. Chúng ta chia sẻ niềm vui với nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên và đất nước lúc vào xuân và mỗi người hãy làm một tiếng chim, một cành hoa góp phần tô điểm cho cuộc đời thêm đẹp. Hãy giữ cho tâm hồn mình mãi mãi thanh xuân!
III/ TỔNG KẾT:
Ở phương diện nghệ thuật, bài thơ cũng có nhiều đặc sắc: Thanh Hải cũng rất mượt mà với thể thơ ngũ ngôn ngân nga như điệu nhạc xứ Huế- trong bản hòa ca của đất nước đang xây dựng Xã Hội Chủ Nghĩa; cách gieo vần liền với vần chân tạo thành mạch liền giữa các dòng thơ, khổ thơ; lối lặp lại cấu trúc ngữ pháp làm cho bài thơ như một bản nhạc với những đoạn điệp khúc ngân vang. Hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm được nâng lên tầm biểu tượng khái quát; những so sánh và ẩn dụ sáng tạo. Giọng thơ trầm lắng, thiết tha. 
Hình thức nghệ thuật ấy đã chuyên chở nội dung vô cùng nhân văn. Đó là lời ngợi ca vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước. Là tiếng lòng tha thiết thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó với đất nước với cuộc đời. Là ước nguyện chân thành được cống hiến cho đất nước và góp một mùa xuân nho nhỏ vào mùa xuân lớn của đất nước.
 IV/ LUYỆN TẬP, CỦNG CỐ:
	- Bài tập LUYỆN TẬP 1 - trắc nghiệm nhiều lựa chọn, học viên được ba lần làm bài.
- Bài tập LUYỆN TẬP 2 - trắc nghiệm đúng sai, học viên chỉ được phép làm bài 1 lần.
- Bài tập LUYỆN TẬP 3 - trắc nghiệm điền khuyết, học viên lựa chọn từ ngữ thích hợp trong pop-up để điền vào mỗi ô trống, bài tập cho phép học viên ba lần làm bài.
v LIÊN HỆ - MỞ RỘNG: (Học viên xem đoạn phim và nghe lời bình của giáo viên)
Ta đã từng bắt gặp bao con người vẫn ngày đêm âm thầm cống hiến cho đời như thế. Giữa cái “lặng lẽ” của núi rừng Sa Pa trong “Lặng lẽ Sa Pa” là hình ảnh những con người đang từng ngày thầm lặng cống hiến sức lực của mình, thầm lặng đem lại hương sắc cho cuộc sống. Nguyễn Thành Long đã cho người đọc thấy cái không lặng lẽ của Sa Pa. 
Chị lao công trong bài thơ “Tiếng chổi tre” của nhà thơ Tố Hữu vẫn ngày ngày làm đẹp cho đời bằng một công việc bình thường. Và chính nhà thơ Tố Hữu cũng từng dõng dạc tuyên bố: 
“Nếu là con chim, chiếc lá
 Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
 Lẽ nào vay mà không có trả
 Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”
 (Tố Hữu- Một khúc ca xuân)
Có thể nói, tiếng lòng của Thanh Hải cũng chính là tiếng lòng của triệu triệu trái tim, con người Việt Nam. Ngoài đời thực vẫn còn đó biết bao người lặng thầm cống hiến cho quê hương, đất nước. Đó là những giáo viên tình nguyện lên miền núi để đem con chữ, đem ánh sáng xua tan màn đêm u tối nơi núi rừng tăm tối. Là những kỹ sư nông nghiệp ngày ngày miệt mài lai giống để tạo ra giống mới góp phần tăng năng suất cây trồng. Là những dược sĩ ngày đêm túc trực trong phòng thí nghiệm để mong chế ra loại vắc xin phòng những căn bệnh nan y cứu sống hàng triệu người Làm sao có thể kể hết bao con người “không chỉ sống cho riêng mình” như thế. Thế nhưng, ngày nay bộ phận không ít giới trẻ chìm đắm trong lối sống hưởng thụ, lạc lối và không tìm ra lí tưởng cho riêng mình. Và bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải như một sự định hướng cho thế hệ trẻ về con đường tương lai: “Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ vãng ti tiện và hèn đớn của mình, để khi nhắm mắt xuôi tay có thể nói rằng: tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời, sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người....”. 
(Nikolai A. Ostrovstry- Thép đã tôi thế đấy)
Quá khứ – chiến tranh và những đói nghèo của đất nước đã lùi xa. Chúng ta – thế hệ trẻ của thế kỉ XXI đang tiến công vào khoa học và hội nhập quốc tế, tiếp tục phải đốì mặt với bao khó khăn mới, chúng ta không có quyền lãng quên quá khứ của đất nước, của dân tộc nhất là những thế hệ cha anh đã cống hiến, hi sinh để có ngày nay. Những bài học về phẩm chất, về lí tưởng sống của Nguyễn Thành Long, của Tố Hữu, Thanh Hải và chính những con người ngoài đời thực mà chúng ta bắt gặp vẫn mãi là tấm gương sáng cho thế hệ mai sau noi theo. Hãy cố gắng học tập, rèn luyện để sống có ích cho bản thân và xã hội, được mọi người yêu mến, quý trọng.
vDẶN DÒ:
(Tất cả lời dẫn, giọng đọc, lời bình của giáo viên đều được thực hiện trên nền nhạc nhằm làm tăng giá trị biểu cảm, giá trị thẩm mĩ và nâng cao hiệu quả cảm thụ văn học. Phần đọc và viết đoạn do đặc thù của học trực tuyến, học viên phải chịu khó rèn luyện ở nhà).