Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 102+103: Nội dung 4: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

1 
CHÚC CÁC EM CÓ MỘT TIẾT HỌC LÍ THÚ 
Kiểm tra bài cũ 
 Thế nào là nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống xã hội? 
Trong kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống xã hội người viết cần phải có ý nào? 
Trong các sự việc hiện tượng sau sự việc hiện tượng nào cần viết thành bài văn nghị luận ? Vì sao? 
	 - Vứt rác thải bừa bãi. 
	- Tai nạn giao thông. 
	- Học sinh ăn quà vặt. 
	- Học sinh đi học muộn. 
	- Học sinh bỏ thể dục giữa giờ. 
	- Nói tục chửi bậy. 
	- Lười học nói chuyện riêng. 
2 
3 
Đuổi hình bắt chữ 
Tôn sư trọng đạo 
4 
5 
THỜI GIAN LÀ VÀNG 
Nghĩa trang liệt sĩ Tr­ường Sơn 
Uống nước nhớ nguồn 
 Một mặt người bằng mười mặt của 
7 
8 
học đi đôi với hành 
Tiết 102+103. NỘI DUNG 4 
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
NGH Ị LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
 I. Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề 
tư tưởng, đạolí 
1. Đọc văn bản/sgk-34 
2. Nhận xét 
 a. Văn bản bàn về giá trị của trí thức khoa 
học và người tri thức 
b. Bố cục 
11 
Bố cục văn bản 
Mở bài :từ đầu “tư tưởng ấy” =>nêu vấn đề NL : Tri thức khoa học và người trí thức 
Thân bài: Tiếp... “xuất khẩu gạo trên thế giới”: Chứng minh và khẳng định sức mạnh của tri thức 
Kết bài : Phần còn lại : Phê phán một số người không biết quý trọng tri thức. 
Các câu văn mang luận điểm: 
- LĐ1: Mở bài ( cả 4 câu văn ) 
- LĐ2: Câu 1 và câu 10, 11 đoạn 2 ( Thân bài ) 
- LĐ3: Câu 1 đoạn 3 ( Thân Bài ), Câu 1, 3 đoạn 4 (Kết bài) 
 NGH Ị LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
 I. Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạolí 
1. Tìm hiểu văn bản/sgk-34 
c. Các câu mang luận điểm 
 a. Văn bản bàn về giá trị của trí thức khoa 
học và người tri thức 
b. Bố cục: 3 phần 
d. Phép lập luận: 
 Chủ yếu là chứng minh, dùng thực tế để nêu vấn đề: đề cao tri thức, 
Phê phán tư tưởng không biết trọng trí thức. 
	3 . Kết luận: Ghi nhớ /sgk-36 
 - KN: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống, của con người. 
 - Những yêu cầu: 
+ Về nội dung của bài nghị luận này là làm sáng tỏ các vấn đề tư tưởng đạo lí bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích, để chỉ ra chỗ đúng (hay chỗ sai) của một tư tưởng nào đó, nhằm khẳng định tư tưởng của người viết. 
 + Về hình thức, bài viết phải có bố cục ba phần ; có luận điểm đúng đắn, sáng tỏ ; lời văn chính xác, sinh động. 
15 
Thảo luận nhóm 
Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí khác với bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống như thế nào? 
Nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống xã hội 
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí 
Đi từ một sự việc, hiện tượng (sự thực đời sống) có ý nghĩa đối với xã hội 
=> nêu ra những vấn đề tư tưởng, bày tỏ thái độ 
Đi từ chính những vấn đề tư tưởng đạo lí, giải thích chứng minh bằng đời sống thực tế để khẳng định hay phủ định vấn đề 
=> ý nghĩa quan trọng của tư tưởng đạo lí đó đối với đời sống con người 
Có nhiều lí lẽ và khái niệm 
 	 Đề 1: Y phục xứng y kì đức (quần áo phải tương xứng với đức độ ). Ý kiến của em như thế nào? 
 => Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. 
Đề 2: Hình ảnh một vài nhóm học sinh lớp 9 đến trường với quần bò mài, áo có nhiều hình ảnh kinh dị gợi cho em suy nghĩ gì ? 
=> Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội. 
XÁC ĐỊNH KIỂU BÀI CHO HAI ĐỀ VĂN SAU: 
18 
II. Luyện tập 
 Đọc văn bản/sgk-36 
Văn bản thuộc nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
Nghị luận về vấn đề giá trị của thời gian 
c. Luận điểm: 
	- Thời gian là sự sống. 
	- Thời gian là thắng lợi. 
	- Thời gian là tiền. 
	- Thời gian là tri thức 
d. Phép lập luận : Phân tích và chứng minh 
 NGH Ị LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
- Học thuộc ghi nh ớ 
 Chuẩn bị : Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
Dặn dò