Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 106+107: Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

TIẾT 106, 107 
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
 A Lµ bµi v¨n bµn vÒ mét sù viÖc, hiÖn t ư îng cã ý nghÜa ®èi víi x· héi, ®¸ng khen, ®¸ng chª hay cã vÊn ®Ò ®¸ng suy nghÜ. 
 B. Lµ bµi v¨n bµn vÒ mét vÊn ®Ò thuéc lÜnh vùc t ư t­ ư ëng, ®¹o lý, lèi sèng cña con ng­ ư êi. 
 C. Lµ bµi v¨n tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh vÒ mét t¸c phÈm cô thÓ. 
ThÕ nµo lµ bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò tư tưởng , ®¹o lý? 
Tiết 106, 107 :CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
I . Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
1. Tìm hiểu các đề bài ( Sgk) 
2. Kết luận : Có 2 dạng đề 
Dạng đề có mệnh lệnh 
Dạng đề không có mệnh lệnh 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
- Xác định thể loai, xác định nội dung NL 
-Đặt và trả lời các câu hỏi để tìm ý cho bài văn. 
2. Lập dàn ý 
a. MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng, đạo lí cần bàn 
b. TB: -Giải thích, chứng minh, phân tích nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
- Nhận định, đánh giá nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí trong bối cảnh của cuộc sống riêng, chung 
c. KB: Kết luận tổng kết, nêu nhận thức mới tỏ ý học tập, khuyên bảo hoặc hành động 
3. Viết bài: 
-MB: G/t v/đề NL( đi từ chung-> riêng; từ thực tế-> đ/lí 
-TB: g/t nội dung ( nghĩa đen, nghĩa bóng ) 
Đánh gia nội dung NL: P/tích, nh/xét, đánh giá các mặt: đúng-sai, lợi- hại, ý nghĩa, tác dụng Nêu bài học rút ra. 
4. Đọc lại và sửa chữa: đọc và sửa các lỗi chính tả, ngữ pháp, lỗi diễn đạt dùng từ, dấu câu, lỗi liên kết 
- Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk/54) 
III. Luyện tập. 
- Đè 7: Tinh thần tự học. 
- Gợi ý: Giải thích rõ thế nào là tự học và cần có tinh thần tự học như thế nào? 
- Thực hành ( BT nhóm) 
-Tìm ý và viết phần MB ( nhóm .) 
-Tìm ý và viết phần TB ( nhóm .) 
-Tìm ý và viết phần KB ( nhóm .) 
Đề 1: Suy nghĩ từ truyện ngụ ngôn “Đẽo cày giữa đường”. 
Đề 2: Đạo lí uống nước nhớ nguồn. 
Đề 3: Bàn về tranh giành và nhường nhịn. 
Đề 4: Đức tính khiêm nhường. 
Đề 5: Có chí thì nên. 
Đề 6: Đức tính trung thực. 
Đề 7: Tình thần tự học. 
Đề 8: Hút thuốc lá có hại. 
Đề 9: Lòng biết ơn thầy, cô giáo. 
Đề 10: Suy nghĩ từ câu ca dao. 
 “Công cha như núi Thái Sơn 
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.” 
1. Đọc các đề sau: 
I. Đề bài nghị luận về một đề tư tưởng, đạo lí: 
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 1. Đề bài 
 a. Giống nhau 
 - Đều nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí 
Dạng có mệnh đề 
Dạng không mệnh đề 
-Đề1:Bàn về chữ hiếu 
-Đề 2:Nhận định về một câu danh ngôn 
-Đề1:Lòng nhân ái 
-Đề 2: Đạo lí “lá lành đùm lá rách” 
b. Khác nhau: 
 -Đề 1, 3, 10 có mệnh đề 
 -Các đề còn lại không có mệnh đề 
I . Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
1. Tìm hiểu các đề bài ( Sgk) 
2. Kết luận : Có 2 dạng đề : 
Dạng đề có mệnh lệnh . 
Dạng đề không có mệnh lệnh. 
- Chúng ta đã học cách làm bài nghị luận về sự việc hiện tượng, đời sống. Vậy để làm bài nghị luận chúng ta cần qua mấy bước? 
- Để tìm hiểu đề, theo các em chúng ta phải trả lời những câu hỏi nào? 
- Tri thức cần có ở loại đề này là những nguồn tri thức nào? 
- Bước tiếp theo sau tìm hiểu đề chúng ta sẽ làm gì? 
- Vậy theo em, để tìm ý ta phải đặt những câu hỏi như thế nào? 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí: 
 Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí “Uống nước nhớ nguồn” 
1/ Tìm hiểu đề và tìm ý: 
	a/ Tìm hiểu đề: 
*Cần lưu ý: 
- Xác định thể loại 
Xác định nội dung:nghị luận về lòng biết ơn. 
- Chú ý: từ “suy nghĩ” 
	b/ Tìm ý: 
Đọc và trả lời câu hỏi để có ý cho bài văn: 
	*Gợi ý: 
- Câu tục ngữ có nghĩa đen, nghĩa bóng như thế nào? 
- Câu tục ngữ thể hiện truyền thống đạo lí gì của người Việt Nam? 
- Ngày nay đạo lí ấy có ý nghĩa như thế nào? 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí: 
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
 Đề: “ Suy nghĩ về đạo lí uống nước nhớ nguồn ” 
 1. Tìm hiểu đề và tìm ý 
a. Tìm hiểu đề: 
 -Kiểu bài: nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 -Nội dung: nêu suy nghĩ về câu tục ngữ 
b. Tìm ý: 
Nghĩa đen: 
- Nước là thể lỏng mềm, mát, 
linh hoạt, rất cần thiết trong đời sống. 
- Nguồn là nơi bắt đầu của mọi dòng chảy 
Nghĩa bóng: 
- Nước là thành quả mà con người được hưởng gồm vật chất lẫn tinh thần. 
-Nguồn : tổ tiên, tiền nhân, 
tiền bối những người có công tạo dựng lên. 
- Giải thích nghĩa đen 
- Giải thích nghĩa bóng 
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 Đề: “ suy nghĩ về đạo lí uống nước nhớ nguồn ” 
1. Tìm hiểu đề và tìm ý 
 a.Tìm hiểu đề 
 - Kiểu bài: nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 - Nội dung: nêu suy nghĩ về câu tục ngữ 
b. Tìm ý: 
- Bài học: phải biết phát huy, giữ gìn ,sáng tạo những thành quả đó 
- Giải thích nghĩa đen 
- Giải thích nghĩa bóng 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
- Xác định thể loại, xác định nội dung nghị luận. 
- Đặt và trả lời các câu hỏi để tìm ý cho bài văn. 
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 Đề: “ suy nghĩ về đạo lí uống nước nhớ nguồn ” 
 1. Tìm hiểu đề và tìm ý 
 2. Lập dàn ý 
 a. Mở bài 
 - Giới thiệu câu tục ngữ và nêu tư tưởng chung của nó. 
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 2. Lập dàn ý 
 a. Mở bài 
b. Thân bài 
 - Nội dung biểu hiện của lời khuyên trong xã hội hiện nay 
 * Giải nghĩa câu tục ngữ 
Nghĩa đen 
Nghĩa bóng 
* Nhận định, đánh giá nội dung câu tục ngữ 
 - Khẳng định câu tục ngữ là lời khuyên quí báu. 
 - Tác dụng của lời khuyên với: cá nhân, gia đình, xã hội 
 - Phê phán những thái độ sai trái : vô ơn bạc nghĩa 
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 2. Lập dàn ý 
 a. Mở bài 
b.Thân bài 
 c. Kết bài 
 1. Tìm hiểu đề và tìm ý 
 - Khẳng định truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta 
 - Ýnghĩa của câu tục ngữ trong xã hội ngày này 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
- Xác định thể loai, xác định nội dung NL 
-Đặt và trả lời các câu hỏi để tìm ý cho bài văn. 
2. Lập dàn ý 
a.MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng, đạo lí cần bàn 
b.TB: -Giải thích, chứng minh, phân tích nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
- Nhận định, đánh giá nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí trong bối cảnh của cuộc sống riêng, chung. 
c.KB: Kết luận tổng kết, nêu nhận thức mới tỏ ý học tập, khuyên bảo hoặc hành động 
Sau tìm hiểu đề và tìm ý chúng ta sẽ làm dàn ý. Vậy từ dàn ý đề cương của SGK, các em hãy lập dàn ý chi tiết theo từng nhóm sau:  
- Nhóm 1 : Mở bài- Nhóm 2 : Giải thích câu tục ngữ- Nhóm 3 : Đánh giá nhận xét - Nhóm 4 : Kết bài 
- Cần giải thích những từ ngữ nào? 
- Câu tục ngữ nêu lên đạo lý gì? 
- Câu tục ngữ nhắc nhở những ai? 
- Câu tục ngữ khích lệ mọi người điều gì? 
Gợi ý: 
2/Lập dàn bài: 
-Giới thiệu vấn đề cần nghị luận 
B. Thân bài: 
1/ Giải thích nội dung câu tục ngữ (Nghĩa đen, nghĩa bóng). 
2/ Đánh giá nội dung câu tục ngữ: 
	a/ Khẳng định hoàn toàn đúng 
	b/ Xác lập luận điểm: 
- Tại sao phải có lòng biết ơn? 
	+ Vì đó là đạo lí làm người 
	+ Truyền thống tốt đẹp cuả người Việt ta 
	+ Cơ sở để xây dựng và phát triển xã hội 
	+ Nguyên tắc đối nhân xử thế 
	(Lí lẽ và dẫn chứng cụ thể) 
- Phê phán: Kẻ vong ân bội nghĩa, ”Ăn cháo đá bát” 
Mở bài: 
	  - Khẳng định truyền thống tốt đẹp. 
- Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ đối với hôm nay. 
 Sống và làm việc theo đạo lí. 
C. Kết bài: 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 3.Viết bài 
 Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam có nhiều câu tục ngữ sâu sắc thể hiện truyền thống đạo lí của người Việt Nam. Một trong những câu đó là câu “ Uống nước nhớ nguồn”. Câu tục ngữ này nói lên lời biết ơn đối với ai đã làm nên thành quả cho con người hưởng thụ. 
 Đi từ chung đến riêng 
 Đất nước Việt Nam có nhiều đền chùa và lễ hội. Một trong những đối tượng được thờ cúng, suy tôn là các anh hùng, các vị tổ tiên có công với dân, với làng, với nước.Truyền thống đó được phản ánh vào một câu tục ngữ rất hay và cô đọng “ Uống nước nhớ nguồn” 
 Đi từ thực tế đến đạo lí 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 3.Viết bài 
 Trong cuộc sống bên cạnh những người tốt còn có không ít những kẻ vô ơn bạc nghĩa mà nhân dân ta đã khái quát thành những câu tục ngữ, thành ngữ như: Khỏi vòng cong đuôi, Có mới nới cũ, qua cầu rút ván Để khuyên răn con người sống có đạo lí cha ông ta có câu: “ Uống nước nhớ nguồn ”. Câu tục ngữ này đã thể hiện sâu sắc truyền thống đạo lí của người Việt. 
 Mở bài bằng cách đưa ra những câu có nội dung trái ngược để dẫn vào vấn đề nghị luận. 
I. Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
 2. Lập dàn ý 
3.Viết bài 
 1.Tìm hiểu đề và tìm ý 
 a. Mở bài 
 - Đi từ chung đến riêng 
 - Đi từ thực tế đến đạo lí 
b.Thân bài 
	 T ục ngữ Việt Nam chứa đựng nhiều kinh nghiệm quý báu, nhiều bài học đạo lý nhắc nhở con người sống đúng, sống đẹp. Một trong những câu tục ngữ đó là “Uống nước nhớ nguồn”. 
 	Vậy “Uống nước nhớ nguồn” là gì? “Uống nước” là hưởng thành quả, sản phẩm vật chất, tinh thần của người khác. “Nhớ nguồn” là người hưởng thụ phải tri ân, gìn giữ và phát huy thành quả của người làm ra chúng. Câu tục ngữ nói lên lòng biết ơn những người làm ra thành quả cho chúng ta hưởng thụ. Câu tục ngữ nhằm khuyên nhủ và nhắc nhở mọi người sống có đạo lý, nhân nghĩa bởi cuộc đời cũng có những kẻ vô ơn “Qua cầu rút ván”, “Có mới nới cũ”, “Uống nước quên người đào giếng” . Nhớ ơn vốn là truyền thống đạo lý của dân tộc ta từ xưa đến nay. Thật vậy, trong gia đình con cái phải biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ được thể hiện qua các ngày giỗ, ngày lễ, thờ phụng, thăm viếng mồ mã ông bà, tổ tiên và yêu kính cha mẹ. Trong nhà trường, học sinh phải biết ơn thầy cô vì “Không thầy đố mày làm nên”, hàng năm có ngày kỉ niệm Nhà giáo Việt Nam 20/11 để tôn vinh thầy cô. Trong xã hội, thế hệ sau phải nhớ ơn thế hệ trước đã chiến đấu hi sinh, đổ bao mồ hôi nước mắt để bảo vệ, xây dựng đất nước như ngày nay, có phong trào đền ơn đáp nghĩa thể hiện lòng biết ơn những thương binh liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng , bà mẹ Việt Nam anh hùng. Một đất nước, xã hội, gia đình mà giữ được truyền thống đạo lý ”Uống nước nhớ nguồn” là một đất nước, xã hội, gia đình tốt đẹp, bền vững. Chúng ta cần có ý thức vun đắp, bảo vệ, góp phần xây dựng thành quả đạt được làm cho gia đình hạnh phúc, đất nước giàu mạnh. 
	Tóm lại, câu tục ngữ là một lời khuyên nhắc nhở sâu sắc về lòng biết ơn. Lòng biết ơn là thước đo đánh giá con người. Sống và thực hiện theo đạo lý trên là biểu hiện lối sống nghĩa tình, vừa văn minh, văn hóa. 
II. Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
3.Viết bài 
 a. Mở bài 
- Dùng các phép lập luận:chứng minh, giải thích, phân tích, tổng hợp 
c. Kết bài 
 - Đi từ chung đến riêng 
 - Đi từ thực tế đến đạo lí 
1 . Câu tục ngữ đã nhắc nhở mọi người ghi nhớ một đạo lí của dân tộc,đạo lí của người được hưởng thụ. Hãy sống và làm việc theo truyền thống tốt đẹp đó. 
 Đi từ nhận thúc tới hành động 
2 .Câu tục ngữ ngắn gọn mà hàm ý sâu xa, nói về nghĩa vụ của những ai đang hưởng thụ các thành quả. 
 Kết bài có tính chất tổng kết 
 Câu tục ngữ đã nêu lên truyền thống đạo lí tốt đẹp của người Việt. Đọc và hiểu câu tục ngữ, em thấy mình cần biết ơn, giữ gìn, bảo vệ thành quả đã có, đồng thời phải học tập thật tốt để sau này cống hiến những thành quả mới, có như thế xã hội mới ngày càng tốt đẹp. 
 Kết bài có tính chất tổng kết, liên hệ 
- Kết bài đi từ nhận thức tới hành động 
- Kết bài có tính chất tổng kết 
b.Thân bài 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
2. Lập dàn ý 
3. Viết bài: 
-MB: giới thiệu vấn đề NL( đi từ chung-> riêng; từ thực tế-> đạo lí 
-TB: giải thích nội dung ( nghĩa đen, nghĩa bóng ) 
Đánh gia nội dung NL: Phân tích, nhận xét, đánh giá các mặt: đúng-sai, lợi- hại, ý nghĩa, tác dụng Nêu bài học rút ra từ vấn đề nghị luận. 
-KB: Kết luận, khẳng định vấn đề, mở rộng 
III. Luyện tập 
*Tìm hiểu đề 
 -Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí 
 -Đề thuộc dạng mở không có mệnh đề 
* Tìm ý 
-Thế nào là học? Thế nào là tự học? 
 -Tự học có ý nghĩa thế nào? 
 -Cần có tinh thần tự học ra sao? 
 -Thực tế còn học sinh thiếu tinh thần tự học không, biểu hiện ra sao? 
 -Em biết những tấm gương tự học nào? 
Đề bài : Tinh thần tự học 
III. Luyện tập 
Đề bài : Tinh thần tự học 
A. Mở bài : Giới thiệu về tinh thần tự học và tư tưởng chung của nó. 
B. Thân bài: 
 1. Giải thích thế nào là học và tự học 
 2. Ý nghĩa của tinh thần tự học 
 -Tự học giúp ta tiếp thu tri thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau,giúp ta chủ động học tập ,tìm ra phương pháp phù hợp. 
 3. Cần có tinh thần tự học thế nào 
 -Học mọi lúc, mọi nơi 
 4. Nêu một số gương về tinh thần tự học như: Bác Hồ, những nhà khoa học 
 5. Phê phán thái độ ỷ lại thiếu tự lập của một số học sinh ngày nay dẫn đến tình trạng rỗng kiến thức 
C. Kết bài: Khẳng định ý nghĩa của tinh thần tự học trong thời đại hiện nay 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
- Xác định thể loai, xác định nội dung NL 
-Đặt và trả lời các câu hỏi để tìm ý cho bài văn. 
2. Lập dàn ý 
a. MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng, đạo lí cần bàn 
b. TB: -Giải thích, chứng minh, phân tích nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
- Nhận định, đánh giá nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí trong bối cảnh của cuộc sống riêng, chung 
c. KB: Kết luận tổng kết, nêu nhận thức mới tỏ ý học tập, khuyên bảo hoặc hành động 
3. Viết bài: 
-MB: G/t v/đề NL( đi từ chung-> riêng; từ thực tế-> đ/lí 
-TB: g/t nội dung ( nghĩa đen, nghĩa bóng ) 
Đánh gia nội dung NL: P/tích, nh/xét, đánh giá các mặt: đúng-sai, lợi- hại, ý nghĩa, tác dụng Nêu bài học rút ra. 
4. Đọc lại và sửa chữa: đọc và sửa các lỗi chính tả, ngữ pháp, lỗi diễn đạt dùng từ, dấu câu, lỗi liên kết 
Tiết 106, 107 :CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
I . Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
1. Tìm hiểu các đề bài ( Sgk) 
2. Kết luận : Có 2 dạng đề 
Dạng đề có mệnh lệnh 
Dạng đề không có mệnh lệnh 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
- Xác định thể loai, xác định nội dung NL 
-Đặt và trả lời các câu hỏi để tìm ý cho bài văn. 
2. Lập dàn ý 
a. MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng, đạo lí cần bàn 
b. TB: -Giải thích, chứng minh, phân tích nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
- Nhận định, đánh giá nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí trong bối cảnh của cuộc sống riêng, chung 
c. KB: Kết luận tổng kết, nêu nhận thức mới tỏ ý học tập, khuyên bảo hoặc hành động 
3. Viết bài: 
-MB: G/t v/đề NL( đi từ chung-> riêng; từ thực tế-> đ/lí 
-TB: g/t nội dung ( nghĩa đen, nghĩa bóng ) 
Đánh gia nội dung NL: P/tích, nh/xét, đánh giá các mặt: đúng-sai, lợi- hại, ý nghĩa, tác dụng Nêu bài học rút ra. 
4. Đọc lại và sửa chữa: đọc và sửa các lỗi chính tả, ngữ pháp, lỗi diễn đạt dùng từ, dấu câu, lỗi liên kết 
- Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk/54) 
Tiết 106, 107 :CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
I . Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
1. Tìm hiểu các đề bài ( Sgk) 
2. Kết luận : Có 2 dạng đề 
Dạng đề có mệnh lệnh 
Dạng đề không có mệnh lệnh 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
- Xác định thể loai, xác định nội dung NL 
-Đặt và trả lời các câu hỏi để tìm ý cho bài văn. 
2. Lập dàn ý 
a. MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng, đạo lí cần bàn 
b. TB: -Giải thích, chứng minh, phân tích nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
- Nhận định, đánh giá nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí trong bối cảnh của cuộc sống riêng, chung 
c. KB: Kết luận tổng kết, nêu nhận thức mới tỏ ý học tập, khuyên bảo hoặc hành động 
3. Viết bài: 
-MB: G/t v/đề NL( đi từ chung-> riêng; từ thực tế-> đ/lí 
-TB: g/t nội dung ( nghĩa đen, nghĩa bóng ) 
Đánh gia nội dung NL: P/tích, nh/xét, đánh giá các mặt: đúng-sai, lợi- hại, ý nghĩa, tác dụng Nêu bài học rút ra. 
4. Đọc lại và sửa chữa: đọc và sửa các lỗi chính tả, ngữ pháp, lỗi diễn đạt dùng từ, dấu câu, lỗi liên kết 
- Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk/54) 
III. Luyện tập. 
- Đè 7: Tinh thần tự học. 
- Gợi ý: Giải thích rõ thế nào là tự học và cần có tinh thần tự học như thế nào? 
- Thực hành ( BT nhóm) 
-Tìm ý và viết phần MB ( nhóm .) 
-Tìm ý và viết phần TB ( nhóm .) 
-Tìm ý và viết phần KB ( nhóm .) 
Tiết 106, 107 :CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ 
I . Đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
1. Tìm hiểu các đề bài ( Sgk) 
2. Kết luận : Có 2 dạng đề 
Dạng đề có mệnh lệnh 
Dạng đề không có mệnh lệnh 
II. Cách làm bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí 
- Có 4 bước 
1.Tìm hiểu đề,tìm ý 
- Xác định thể loai, xác định nội dung NL 
-Đặt và trả lời các câu hỏi để tìm ý cho bài văn. 
2. Lập dàn ý 
a. MB: Giới thiệu vấn đề tư tưởng, đạo lí cần bàn 
b. TB: -Giải thích, chứng minh, phân tích nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí. 
- Nhận định, đánh giá nội dung vấn đề tư tưởng, đạo lí trong bối cảnh của cuộc sống riêng, chung 
c. KB: Kết luận tổng kết, nêu nhận thức mới tỏ ý học tập, khuyên bảo hoặc hành động 
3. Viết bài: 
-MB: G/t v/đề NL( đi từ chung-> riêng; từ thực tế-> đ/lí 
-TB: g/t nội dung ( nghĩa đen, nghĩa bóng ) 
Đánh gia nội dung NL: P/tích, nh/xét, đánh giá các mặt: đúng-sai, lợi- hại, ý nghĩa, tác dụng Nêu bài học rút ra. 
4. Đọc lại và sửa chữa: đọc và sửa các lỗi chính tả, ngữ pháp, lỗi diễn đạt dùng từ, dấu câu, lỗi liên kết 
- Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk/54) 
III. Luyện tập. 
- Đè 7: Tinh thần tự học. 
- Gợi ý: Giải thích rõ thế nào là tự học và cần có tinh thần tự học như thế nào? 
- Thực hành ( BT nhóm) 
-Tìm ý và viết phần MB ( nhóm .) 
-Tìm ý và viết phần TB ( nhóm .) 
-Tìm ý và viết phần KB ( nhóm .)