Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 26+27: Truyện Kiều (Nguyễn Du)

Tiết 26-271. Gia thế2. Thời đại3. Cuộc đời4. Sự nghiệp sáng tácI. TÁC GIẢ NGUYỄN DU(1765-1820)Nguyễn Du tên chữ là Tố Như, hiệu Thanh Hiên, quê ở làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà TĩnhI. TÁC GIẢ NGUYỄN DU(1765-1820)- Cha là Nguyễn Nghiễm, từng đỗ Tiến sĩ và giữ chức tể tướng, vốn là người giỏi văn chương. - Mẹ là Trần Thị Tần, một người đẹp nổi tiếng ở đất Kinh Bắc. - Ông có nhiều anh em cùng cha khác mẹ, trong đó có Nguyễn Khản từng làm quan to. - Nguyễn Du xuất thân trong một gia đình đại quí tộc, có truyền thống văn chương.1. Gia thế Nguyễn Du sống trong một thời kì mà xã hội có nhiều biến động, chế độ phong kiến khủng hoảng, các tập đoàn Lê -Trịnh - Nguyễn chém giết lẫn nhau. Phong trào nông dân nổi dậy khắp nơi.2. Thời đại- Lúc nhỏ 9 tuổi mất cha, 12 tuổi mất mẹ, ông ở với anh trai Nguyễn Khản.- Khi trưởng thành, thời thế biến loạ nên phải lưu lạc ở đất Bắc 10 năm (1786-1796); ông về ở ẩn tại quê nhà (1796-1802).- Làm quan bất đắc dĩ cho nhà Nguyễn (1802-1820).3. Cuộc đời- Tác phẩm chữ Hán: “Thanh hiên thi tập”, “Nam trung tạp ngâm”, “Bắc hành tạp lục”...- Tác phẩm chữ Nôm: “Truyện Kiều”, “ Văn chiêu hồn” 4. Sự nghiệp sáng tácĐÁNH GIÁ: Nguyễn Du – Một đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới, thiên tài văn học, một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn.Khu lưu niệm Nguyễn Du, Nghi Xuân, Hà TĩnhTraile Long Thành cầm giả caII. TÁC PHẨM TRUYỆN KIỀU1. Hoàn cảnh sáng tác2. Tóm tắt nội dung3. Giá trị nội dung và nghệ thuật- Nguyễn Du đã dựa trên cốt truyện “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân - Trung Quốc. Tuy nhiên phần sáng tạo của Nguyễn Du là rất lớn. Truyện Kiều có tên là “Đoạn trường tân thanh”, tục gọi “Truyện Kiều”.- Tác phẩm ra đời khoảng đầu thế kỉ 19, viết bằng chư Nôm, dài 3254 câu lục bát1. Hoàn cảnh sáng tácPhần một: Gặp gỡ và đính ước- Gia thế tài sản- Gặp gỡ Kim Trọng- Đính ước thề nguyền2. Tóm tắt nội dungPhần hai: Gia biến và lưu lạc- Bán mình cứu cha- Rơi vào tay họ Mã- Mắc mưu Sở Khanh, vào lầu xanh lần 1- Gặp gỡ làm vợ Thúc Sinh bị Hoạn Thư đầy đoạ.- Vào lầu xanh lần 2, gặp gỡ Từ Hải.- Mắc lừa Hồ Tôn Hiến.- Nương nhờ cửa phật.Phần ba: Đoàn tụ- Giá trị nội dung+ Giá trị hiện thực: Là bức tranh về một xó hội phong kiến bất công, tàn bạo, là tiếng nói lên án những thế lực phong kiến xấu xa+ Giá trị nhân đạo: Truyện Kiều là tiếng nói thương cảm trước số phận bi kịch của con người, là tiếng nói khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm và những khát vọng chân chính của con người: Quyền sống, tự do, công lí, tình yêu, hạnh phúc3. Giá trị nội dung và nghệ thuật- Giá trị nghệ thuật+ Ngôn ngữ văn học dân tộc và thể thơ lục bát đạt đến đỉnh cao rực rỡ.+ Nghệ thuật tự sự có bước phát triển vượt bậc : Dẫn chuyện, miêu tả thiên nhiên, khắc hoạ tính cách, và miêu tả tâm lí con người.3. Giá trị nội dung và nghệ thuậtCâu hỏi: Em hãy nêu những nguyên nhân tạo nên thiên tài văn học Nguyễn Du?Đáp án: Nguyễn Du là một thiên tài văn học. Cuộc đời và sự nghịêp của ông sống mãi cùng thời gian. Những nguyên nhân tạo nên thiên tài ấy là xã hội, gia đình và chính bản thân Nguyễn Du. Nhà thơ sống trong một thời kỡ xã hội phong kiến suy tàn. Ông được sinh ra trong một gia đỡnh quý tộc có truyền thống văn học. Bản thân Nguyễn Du có sẵn năng khiếu, thông minh, phải lưu lạc nhiều năm, có điều kiện tiếp xúc với nhân dân, cho nên ông thấu hiểu nỗi khổ của con người. Tất cả những điều kiện ấy tạo nên một thiên tài cho dân tộc. Chúng ta luôn tự hào về Nguyễn Du, về tác phẩm Truyện Kiều – một tài sản lớn của đất nước.