Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản: Cố hương (Lỗ Tấn)

CỐ HƯƠNGLỖ TẤNITÌM HIỂU CHUNG1, Tác giả- Lỗ Tấn (1881-1936)là nhà văn Trung Quốc nổi tiếng-Quê:là Phủ Thiện Hưng- tỉnh Chiết Giang ( Trung Quốc)-Thuở nhỏ ông học rất giỏi ,lớn lên ông học các ngành :hàng hải,địa chất ,y.Sau ông chuyển sang viết văn với ý địnhlaasy văn học làm vũ khí nhân dân quần chúng.2, Tác phẩm- Cố hương là một trong những truyện ngắn tiêu biểu nhất của tập Gào thét (1923)3, Đọc – Tóm tắtTóm tắtVới chuyến về quê cuối cùng để dọn nhà đi nơi khác làm ăn sinh sống, nhân vật tôi đau xót nhận ra những thay đổi ghê gớm của làng quê. Từ đó, nhân vật tôi đã lật xới lên những vấn đề bức xúc của xã hội Trung Hoa bấy giờ. Ông chỉ cho mọi người thấy xã hội phân chia giai cấp là do con người tạo ra. Để không còn thảm cảnh ấy nữa nhất thiết phải xây dựng một xã hội mới, trong đó con người với con người là bình đẳng. Khi cùng gia đình tạm biệt làng quê cũ, nhân vật tôi hi vọng mọi người sẽ có một tương lai tươi sáng hơn.4, Bố cụcEm hãy trình bố cục và ý nghĩa của bài “ Cố hương Từ đầu .....tôi đang làm ăn ,sinh sống: nhân vật "tôi” trên đường về quê cũ Tiếp...sạch trơn như quét: Nhân vật "tôi những ngày ở quê.Còn lại:Nhân vật tôi trên đường rời quê123IITÌM HIỂU CHI TIẾT1, Nhân vật tôi trên đường về quê:-Sử dụng nghệ thuật kể kết hợp tả,biểu cảm so sánh ,đối chiến.-> Tâm trạng: - buồn se sắt- ngạc nhiên,không tin vào lòng mình- Thất vọng ,hụt hẫng vè làng xóm tiêu điều ,hoang vắng => Môt nỗi xót xa đau đớn đến cháy lòng trước sự hoang tàn của quê hương.2, Nhân vật tôi những ngày ở quê:a, Cảnh vật+ Sáng tinh mơ-Trên mái ngói mấy cọng rơm khô phất phơ.-Các gia đình đã dọn đi nhiều ,càng trở lên hui quạnh.->Cảnh hoang vắng,hui quạnh gợi cảm giác buồn b, Con người:- Nhân vật Nhuận ThổNhuận Thổ lúc nhỏHiện tạiKhuân mặt tròn trĩnh ,nước da bánh mật,cổ đeo vàng bạc.Cao gấp đôi trước,da vàng sạm mi mắt viền đỏ húp lên- Đội mũ lông chiên bé tí- Đội mũ lông chiên rách bươm- Tay hồng hào ,mập mạp- Tay nứt nẻ như vỏ cây thông-Biết nhiều chuyện-Nói năng thiểu năng ,thiếu cung kính* Là cậu bé nông dân khỏe mạnh,lanh lợi tháo vát,hiểu biết nhiều.*Người nông dân già nua,nghèo khổ ,mụ mẫm đần độn,cam chịu số phận Nghệ thuật tả thực,so sánh đối với quá khứ và hiện tại Thay đổi hiện tạiNêu lên sự thay đổi về cảnh và người ,Lỗ Tấn muốn phản ánh điều gì?+ Phản ánh tình cảnh sa sút về mọi mặt của xã hội TQ đầu TK 20+Chỉ ra các nguyên nhân và lên án các thế lực tạo nên tình trạng đáng buồn-Người dân đông con ,nghèo ,lạc hậu.-Mất mùa ,thuế nặng ,linh tràng trộm cướp quan lại,thân hào ”,"chỗ nào cũng hỏi tiền,chẳng có luật lệ gì cả.+Chỉ ra những mặt tiêu cực nằm trong bản thân người lao động.Phản ánh tất cả những hiện thực đáng buồn ấy tác giả mong muốn điều gì?=> Biến đổi tinh thần dân chúng đang ở tình trạng ngu muội và làm xã hội thay đổi theo chiều hướng tích cực.-Mục đích của nghệ thuật là tác động đến tâm hồn của con người làm thay đổi con người và xã hội theo hướng tốt đẹp hơn.-Tác phẩm “Cố hương” với những đặc sắc riêng biệt về nghệ thuật và nội dung đã hoàn thành tốt nhiệm vụ đó.-Câu chuyện hàm chứa trong đó bao nhiêu triết lý về cuộc sống và cả sự thức tình đến toàn xã hội phông kiến Trung Quốc đầu thế kỉ XX.-Nhân vật thím Hai Dương Trước kiaBây giờNàng Tây Thi đậu phụ-Lưỡng quyên không caoNgười đàn bà trên dưới 50 tuổi – lưỡng quyền nhô ra.Môi không mỏng ,chị là người phụ nữ khá xinh đẹpMôi mỏng dính,chân nhỏ xíu giống chân compa.-Hình hài: Xấu xí,tiều tụy-Tính cách:Đanh đá,chua ngoa ,đơm đặt,tham lam ,ích kỉ=> Sự sa sút,điêu tàn của quê hương,nghèo đói,lạc hậu.-> Nhân cách con người cũng thay đổi.Đây là hình ảnh trung Quốc đầu TK XX thu nhỏ.- Hình ảnh con đường :-Con đường biểu tượng>Suy nghĩ về tương hiện tại và quá khứ.Đặt vấn đề:Như vậy, chỉ một câu nói, một hình ảnh nhưng lại có tầng tầng lớp lớp ý nghĩa như vậy. Con đường trong truyện Lỗ Tấn khép lại một câu chuyện nhưng lại mở ra rất nhiều chân trời mới cho nhân dân trung hoa và cho chính người đọc. 3, Trên thuyền xa cố hương:- Con thuyền ,cảnh vật xa dần> không chút lưu luyến.Hi vọng và tin tưởng vào tương lai ,mơ ước cuộc đời đổi mới tốt đẹp hơn. Tâm trạng ưu tư bởi sự thay đổi của cảnh vật và con người quê hương.Đó là sự thất vọng về 1 xã hội phong kiến suy tàn là nguyên nhân khiến cho cảnh vật và con người thay đổi.III,TỔNG KẾTNội DungTruyện ngắn phản ánh tình cảnh sa sút về mọi mặt của XH TQ đầu TK XX đồng thời phê phán và hi vọng của tác giả trên cơ sở tình yêu quê hương và nhân dân là cơ sở tư tưởng của tác phẩm.Đồng thời đặt ra vấn đề đường đi của người nông dân, của toàn xã hội để mọi người suy ngẫm.Nghệ thuật- Bố cục chặt chẽ, cách sử dụng sinh động những thủ pháp nghệ thuật : hồi ức, hiện tại, đối chiếu, đầu cuối tương ứng.- Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật độc đáo góp phần khắc hoạ tính cách nhân vật và chủ đề tác phẩm.- Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận.- Sáng tạo hình ảnh biểu tượng giàu ý nghĩa triết lý